Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen, 2011-2015
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen is in 2015 gedaald naar minder dan 10 miljoen kg actieve stof. Dat is 6 procent minder dan een jaar eerder.
Totale afzet in 2015 lager dan in 2014
De afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen is in 2015 net onder de 10 miljoen kg actieve stof gedaald. De vier jaar ervoor schommelde de afzet rond 11 miljoen kg.
Ontwikkelingen 1985-2010
Vanaf 1995 schommelde de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen tussen 9 en 12 miljoen kg. Eind jaren tachtig was de afzet dubbel zo hoog. De forse afname begin jaren negentig kwam door een flinke daling in het gebruik van grondontsmettingsmiddelen (cijfers op basis van NVWA en Nefyto).
Bestrijding van schimmels en bacteriën (fungiciden)
De afzet van fungiciden is 4,4 miljoen kg in 2015. Dit is 0,5 miljoen kg minder dan een jaar eerder. De laatste 20 jaar hebben de fungiciden het grootste aandeel in de totale afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Het aandeel schommelt rond de 40 procent. Droge warme zomers leiden tot een lager gebruik, natte koude zomers juist tot een hoger gebruik.
Bestrijding van onkruiden en loofdoding (herbiciden)
De afzet van herbiciden is 2,9 miljoen kg in 2015. Een jaar eerder was dit 3,3 miljoen kg. De afzet van herbiciden fluctueert ook jaarlijks, maar doorgaans minder dan bij de fungiciden. Het aandeel herbiciden schommelt de laatste 20 jaar rond de 30 procent.
Bestrijding van insecten en mijten (insecticiden en acariciden)
De afzet van insecticiden en acariciden schommelt sinds 2000 rond een kwart miljoen kg. Het aandeel in de totale afzet is een paar procenten.
Overige gewasbeschermingsmiddelen
De afzet van de 'overige middelen', vooral grondontsmettingsmiddelen en minerale oliën, is 2,4 miljoen kg in 2015. Een jaar eerder was dit 2,3 miljoen kg. Twee jaar eerder was het 3,4 miljoen kg. De afzet van 'overige middelen' is de laatste twee jaar dus 1 miljoen kg kleiner dan in 2013. Dit is een gevolg van de veel strengere voorwaarden voor het toepassen van metam natrium als grondontsmettingsmiddel.
Bepalende variabelen in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
Het verbruik van gewasbeschermingsmiddelen, en daarmee ook de verkoop ervan, wordt bepaald door een mix van variabelen. Schommelingen in de afzet komen door de jaarlijks wisselende gewasarealen binnen de landbouw, de mate waarin ziekten, plagen en onkruiden jaarlijks voorkomen, het beschikbare middelenpakket, en in hoeverre geïntegreerde gewasbescherming is toegepast. De relevantste variabele is het weer, als gevolg van elk jaar wisselende weersomstandigheden tijdens de groei van de gewassen.
Bronnen
- Alterra (2014). Nationale Milieu Indicator. Alterra, Wageningen en RIVM, Bilthoven.
- CBS (2017a). Afzet bestrijdingsmiddelen. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2017b). StatLine: Gewasbeschermingsmiddelen; afzet werkzame stof, toepassingsgroepen. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2017c). Afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen vergeleken met andere bronnen. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2017d). Bestrijdingsmiddelengebruik in de landbouw. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2017e). Minder middelen voor gewasbescherming verkocht. CBS, Den Haag / Heerlen.
- Eurostat (2016). Agri-environmental indicator - consumption of pesticides. Eurostat, Luxemburg.
- EZ (2013). Gezonde Groei, Duurzame Oogst. Tweede nota duurzame gewasbescherming, periode 2013-2023. Ministerie van Economische Zaken, Den Haag.
- LNV (2004). Nota Duurzame gewasbescherming; beleid voor gewasbescherming tot 2010. Ministerie van LNV, Den Haag.
- Nefyto (2016). Nefyto afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen (vanaf 2001). Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie, Den Haag.
- NVWA (2017). NVWA afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen (vanaf 2006). Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Den Haag.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen
- Omschrijving
- Ontwikkeling van de afzet van gewasbeschermingsmiddelen, in miljoen kg actieve stof, door de agrochemische industrie op de Nederlandse markt.
De EU verordening kent een indeling van chemische gewasbeschermingsmiddelen in 6 hoofdgroepen. In deze indicator zijn de gegevens verdeeld naar vier groepen:
- bestrijding van schimmels en bacteriën (fungiciden),
- bestrijding van onkruid en loofdoding (herbiciden),
- bestrijding van insecten en mijten (insecticiden) en
- overig; bestrijding van slakken, plantengroeiregulatie en kiemremming, en andere gewasbeschermingsmiddelen..
De afzetcijfers gaan niet over de toepassing van microbiologische stoffen, zoals Bacillus thuringiensis. - Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
- Berekeningswijze
- Een korte beschrijving van de onderzoekmethode geeft geeft artikel Afzet bestrijdingsmiddelen (CBS, 2017a).
Rol diverse organisaties in de berekening en publicatie van afzetcijfers van chemische gewasbeschermingsmiddelen
De Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto) publiceert jaarlijks over de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen door de leden van Nefyto op de Nederlandse markt (Nefyto, 2016).
De Nefyto-afzet wordt aangevuld met gegevens over de afzet van bedrijven die geen lid zijn van de Nefyto, op basis van waarneming door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA, 2017).
NVWA levert de totale afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen op de Nederlandse markt aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS zet de afzetcijfers om naar de indeling van actieve stoffen, zoals voorgeschreven door EU-verordening 1185 / 2009 (betreffende statistieken over pesticiden).
Het CBS publiceert de afzetcijfers in een StatLinetabel (CBS, 2017b) en levert de afzetcijfers conform EU-verordening 1185 / 2009 aan het Europees statistische bureau (Eurostat, 2016). Op basis van dezelfde Europese wetgeving stelt CBS eens in de vier jaar statistieken samen over o.a. het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bij de landbouwbedrijven (CBS, 2017c en 2017d).
De afzet- en gebruikscijfers worden in de Nationale Milieu Indicator (Alterra, 2014) gebruikt om de voortgang van het beleid te bepalen, zoals beschreven in de Nota's Duurzame gewasbescherming (LNV, 2004; EZ, 2013).
Uit de afzetgegevens kan geen informatie worden afgeleid over het exacte aandeel landbouw, het aandeel van een bepaalde sector van de land- en tuinbouw en het aandeel van een bepaald gewas. - Basistabel
- StatLine: Gewasbeschermingsmiddelen; afzet werkzame stof, toepassingsgebieden (CBS, 2017b)
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Afzet bestrijdingsmiddelen (CBS, 2017a)
Afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen vergeleken met andere bronnen (CBS, 2017c)
Bestrijdingsmiddelengebruik in de landbouw (CBS, 2017d)
Minder middelen voor gewasbescherming verkocht (CBS, 2017e
Nefyto afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen (vanaf 2001) (Nefyto, 2016)
NVWA afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen (vanaf 2006) (NVWA, 2017), - Opmerking
- De afzetcijfers in deze versie van de indicator wijken af van die in de vorige versie.
De cijfers in de vorige versie zijn gebaseerd op de afzet van alleen de bij Nefyto aangesloten bedrijven, terwijl in deze versie een volledig overzicht van de afzet wordt gegeven volgens de indeling van actieve stoffen, zoals voorgeschreven door EU-verordening 1185 / 2009 (betreffende statistieken over pesticiden). - Betrouwbaarheidscodering
- Integrale waarneming.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2017). Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen, 2011-2015 (indicator 0015, versie 17, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
