Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2008

Ontwikkeling van de belasting van het oppervlaktewater

De belasting van het oppervlaktewater is voor de meeste stoffen aanzienlijk afgenomen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de technische ontwikkelingen op de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi's), zoals defosfatering, stikstofverwijdering en vierde trapszuiveringen zoals zandfilters. Ook verbeteringen in het rioolstelsel hebben geleid tot reducties. Sinds 1998 zijn alle rioolstelsels op een zuivering aangesloten. In 1990 werd nog 2% van het afvalwater ongezuiverd via een rioolstelsel geloosd. Ook zijn diverse maatregelen genomen om de belasting via overstortend afvalwater te verminderen.

Aandeel van belasting via overstorten en regenwaterriolen neemt toe

In perioden met veel regen worden de verontreinigingen met het afspoelende hemelwater via regenwaterriolen en overstorten (indien het rioolstelsel overbelast is) rechtstreeks naar het oppervlaktewater afgevoerd. Ondanks maatregelen om dit zoveel mogelijk te beperken is voor de zware metalen en PAK's het aandeel van overstorten en regenwaterriolen in de totale belasting vanuit het compartiment riolering en rioolwaterzuivering vrij hoog. Voor 2008 is dat 56% voor lood en koper, 35% voor zink, 18% voor nikkel en 68% voor benzo(a)pyreen.
In absolute zin dalen deze lozingen nog steeds, maar door de grotere reducties in de rwzi's neemt hun aandeel in het compartimenttotaal toe. De bronnen van deze vrachten zijn voornamelijk verkeersemissies en/of corrosieprocessen.
Voor de gewasbeschermingsmiddelen glyfosaat en MCPA ligt het aandeel dat via overstorten en regenwaterriolen het oppervlaktewater bereikt rond de 40%.

Gewasbeschermingsmiddelen en stedelijk groenbeheer

Glyfosaat en MCPA worden veel toegepast in het stedelijk groenbeheer en belanden via afspoeling van de behandelde oppervlakken in het rioolstelsel. Voor glyfosaat geldt dat de belasting vanuit het compartiment Riolering en Waterzuivering bijna 100% is van de totale belasting; een klein deel is nog afkomstig vanuit toepassing in de landbouw. Voor MCPA is de belasting vanuit toepassing in de landbouw iets hoger dan de belasting vanuit het rioolstelsel.

Doelstelling stikstofverwijdering op rwzi's is bereikt

De Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater schrijft voor dat de rwzi's in Nederland 75% van de totale hoeveelheid stikstof en fosfor in het influent (= aangevoerd afvalwater) moeten kunnen verwijderen. In 2006 is deze doelstelling voor stikstof voor het eerste jaar behaald, het rendement bedroeg toen ruim 77%. In 2008 werd een rendement van 81% bereikt. Dit is het gevolg van de afronding van diverse grootschalige zuiveringstechnische nieuwbouwprojecten, onder andere in de regio Den Haag en Amsterdam. Voor fosfor geldt dat in 1998 de doelstelling reeds gehaald was. Inmiddels bedraagt het rendement voor fosfor 83%.

• Zuivering van stedelijk afvalwater: stikstof en fosfor, 1981-2022