Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2013

Ontwikkeling van de belasting van het oppervlaktewater

De belasting van het oppervlaktewater is voor de meeste stoffen aanzienlijk afgenomen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de technische ontwikkelingen op de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi's), zoals defosfatering, stikstofverwijdering en vierde trapszuiveringen zoals zandfilters. Ook verbeteringen in het rioolstelsel hebben geleid tot reducties. Sinds 1998 zijn alle rioolstelsels op een zuivering aangesloten. In 1990 werd nog 2% van het afvalwater ongezuiverd via een rioolstelsel geloosd. Ook zijn diverse maatregelen genomen om de belasting via overgestort afvalwater te verminderen.

Aandeel van belasting via overstorten en regenwaterriolen

In perioden met veel regen worden de verontreinigingen met het afspoelende hemelwater via regenwaterriolen en overstorten (indien het rioolstelsel overbelast is) rechtstreeks naar het oppervlaktewater afgevoerd. Ondanks maatregelen om dit zoveel mogelijk te beperken is voor de zware metalen en PAK's het aandeel van overstorten en regenwaterriolen in de totale belasting vanuit het compartiment riolering en rioolwaterzuivering vrij hoog. Voor 2013 is dat aandeel ongeveer 60% voor koper en lood, 20% voor zink, 45% voor fluorantheen en 60% voor benzo(a)pyreen. De bronnen van deze vrachten zijn voornamelijk verkeersemissies en/of corrosieprocessen.
Voor de gewasbeschermingsmiddelen glyfosaat en MCPA is het aandeel dat via overstorten en regenwaterriolen het oppervlaktewater bereikt 40%% respectievelijk 30%.

Gewasbeschermingsmiddelen en stedelijk groenbeheer

Glyfosaat wordt veel toegepast in het stedelijk groenbeheer en belandt via afspoeling van de behandelde oppervlakken in het rioolstelsel. Voor glyfosaat geldt dat de belasting vanuit het compartiment riolering en waterzuivering bijna 100% is van de totale belasting; een klein deel is nog afkomstig vanuit toepassing in de landbouw. Imidacloprid wordt zowel gebruikt in de landbouw als in huishoudelijke toepassingen. De belasting vanuit riolering en waterzuivering is iets lager dan die uit de landbouw. Voor MCPA geldt dat de belasting vanuit toepassing in de landbouw verreweg de grootste bron is. Ruim 20% is afkomstig vanuit riolering en waterzuivering.

Doelstelling stikstofverwijdering op rwzi's is bereikt

De Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater schrijft voor dat de rwzi's in Nederland 75% van de totale hoeveelheid stikstof en fosfor in het influent (= aangevoerd afvalwater) moeten kunnen verwijderen. In 2006 is deze doelstelling voor stikstof voor het eerste jaar behaald. In 2013 werd een landelijk rendement van 83% bereikt. Voor fosfor geldt dat in 1998 de doelstelling al gehaald was. Inmiddels bedraagt het landelijk rendement voor fosfor 84%.

• Zuivering van stedelijk afvalwater: stikstof en fosfor, 1981-2022