Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2022
Zonder rioolwaterzuivering zou de belasting van het oppervlaktewater voor de meeste stoffen aanzienlijk hoger zijn.
Reductie emissies
De rioolwaterzuiveringsinstallaties zorgen ervoor dat de totale belasting van het oppervlaktewater aanzienlijk wordt beperkt via een reductie van het grootste deel van de vervuiling die op het rioolstelsel wordt geloosd.
In de figuur representeert het deel van de balk met aanduiding ‘Werkelijke belasting oppervlaktewater’ de werkelijke (echte) belasting van het oppervlaktewater: dat is de som van alle bronnen zoals de directe emissies vanuit bedrijven en huishoudens, de uit- en afspoeling, de atmosferische depositie, en de werkelijke belasting vanuit riolering en waterzuivering. Alleen op het laatste deel heeft rioolwaterzuivering invloed. Het segment van de balk met aanduiding ‘Reductie door rioolwaterzuiveringsinstallaties’ representeert het deel wat door de rioolwaterzuiveringsinstallaties wordt tegengehouden. Dus als er geen rioolwaterzuivering zou zijn dan zou de totale belasting van het oppervlaktewater toenemen ter grootte van dat segment. Deze toename ligt voor de getoonde stoffen in 2022 tussen de 2 procent voor MCPA, 4 procent voor nikkel tot 95 procent voor metformine.
Rendementen en overdrachten zijn bepalend
Twee factoren zijn bepalend voor de impact van rioolwaterzuivering. Ten eerste is de hoogte van het zuiveringsrendement van belang. Voor nikkel is dat bijvoorbeeld vrij laag (50-60 procent verwijdering) terwijl voor fosfor- en stikstofverbindingen het rendement rond 87 procent ligt en voor koper zelfs rond de 90 procent. Een tweede bepalende factor is de grootte van de directe lozingen en de overdrachten vanuit andere milieucompartimenten (lucht en bodem) in de belasting van het oppervlaktewater. Bij nikkel, zink, stikstof en de beide PAK’s is de bijdrage via uit- en afspoeling en atmosferische depositie ten opzichte van de overige emissiebronnen relatief hoog. Ook bij MCPA is er sprake van relatief veel belasting via uit- en afspoeling vanaf landbouwgronden. De reductie van emissies op het rioolstelsel door rioolwaterzuivering zorgt dan weliswaar voor een verlaging van de belasting van het oppervlaktewater, maar het effect is relatief minder groot. Bij het gewasbeschermingsmiddel terbutylazine is geen reductie door rioolwaterzuivering omdat de uit- en afspoeling vanuit landbouwbodems de enige bron is.
Bronnen
- Emissieregistratie (2024). Website Emissieregistratie: jaarcijfers 2022. RIVM, Bilthoven; PBL, Den Haag; CBS, Den Haag; RWS-WVL, Lelystad; WEnR, Wageningen; Deltares, Utrecht; RVO, Utrecht en TNO, Utrecht.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater
- Omschrijving
De belasting, of te wel de vervuiling die daadwerkelijk het oppervlaktewater bereikt, bestaat uit de som van de emissies naar oppervlaktewater, de effluenten, overstorten en regenwaterriolen, de uit- en afspoeling vanuit landbouw- en natuurgronden en de atmosferische depositie op oppervlaktewateren exclusief de Noordzee. Zonder rioolwaterzuivering zou deze belasting veel hoger uitvallen.
- Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking met de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieuhygiëne, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-WVL, Deltares, Wageningen Environmental Research, TNO, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Berekeningswijze
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
- Basistabel
Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
- Geografische verdeling
Nederland, provincie, stroomgebied, waterschap, afwateringseenheid
- Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodememissies, emissies oppervlaktewater, luchtemissies, luchtemissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen
Circa 1600 emissieoorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen- Verschijningsfrequentie
In mei definitieve cijfers t-2
- Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst- Opmerking
Voor nadere uitleg over de begrippen emissies en belasting: zie: Emissies naar water: begrippen en definities
- Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd. (gemiddeld, verschilt per bron en per stof)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2022 (indicator 0550, versie 17, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
