Landbouw

Landbouw zorgt voor hoogwaardig en betaalbaar voedsel. De sector draagt bij aan economische stabiliteit en werkgelegenheid en heeft een belangrijke rol in de leefbaarheid van het platteland. Nederland heeft intensieve en kennis gedreven landbouw en is de tweede exporteur van landbouwproducten ter wereld. Tegelijkertijd spelen er in de landbouw grote uitdagingen op het gebied van milieu en klimaatadaptie.

Grote milieuopgave

De intensieve vormen van landbouw hebben een keerzijde. Zo heeft Nederland de hoogste stikstof- en fosfaatoverschotten in de Europese Unie. Bijna de helft van de stikstofdepositie op natuurgebieden is afkomstig uit de landbouw. Het verlagen van het grondwaterpeil onder landbouwgrond leidt tot verdroging. Het intensieve gebruik van gewasbeschermingsmiddelen staat op gespannen voet met de biodiversiteit en de menselijke gezondheid. En de import van veevoer uit het buitenland leidt tot druk op de leefomgeving elders, zoals ontbossing en uitputting van de bodem in Zuid-Amerika door de verbouw van soja.

Naar een toekomstbestendige landbouw

De bijdrage van de primaire landbouw aan de Nederlandse economie bedraagt circa 1,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat van het gehele agrocomplex, dus inclusief de verwerkende industrie van geïmporteerde landbouwproducten zoals koffie en cacao, is hoger met circa 7 procent van het bbp. Weersinvloeden zijn van invloed op de productie. Door klimaatverandering ondervindt de landbouw structureel meer droge en natte periodes en verzilting van laaggelegen kustgebieden. Dit maakt boerenbedrijven kwetsbaar in hun bedrijfsvoering, terwijl ze tegelijkertijd belangrijk zijn voor het beheer van natuur, bodem en water om de strijd met klimaatverandering aan te gaan. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) richt zich vanaf 2023 in toenemende mate op natuur, klimaat en milieu. Het gaat toekomstbestendig boeren beter belonen met subsidies voor agrariërs die zich inspannen om de omslag te maken naar een duurzame bedrijfsvoering.