Verbruik van duurzame energie, 1990-2008
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Het aandeel duurzaam in het binnenlandse energieverbruik is in 2008 toegenomen tot 3,4 procent. Bijna tweederde van het duurzame energieverbruik is afkomstig uit biomassa en ongeveer een derde uit windenergie.
| 1990 | 2000 | 2005 | 2007 | 2008 | |||
| TJ vermeden verbruik van fossiele primaire energie | |||||||
| Totaal duurzame energiebronnen | 18 096 | 37 577 | 80 538 | 95 924 | 112 689 | ||
| Waterkracht | 752 | 1 179 | 733 | 877 | 840 | ||
| Windenergie, totaal | 495 | 6 861 | 17 222 | 28 193 | 35 094 | ||
| w.v. | Wind op land | 495 | 6 861 | 17 222 | 25 487 | 30 184 | |
| Wind op zee | - | - | - | 2 706 | 4 910 | ||
| Zonne-energie totaal | 76 | 487 | 1 047 | 1 123 | 1 189 | ||
| w.v. | Zonnestroom | 3 | 66 | 295 | 304 | 330 | |
| Zonnewarmte | 73 | 421 | 752 | 819 | 859 | ||
| Omgevingsenergie totaal | . | 809 | 2 328 | 4 149 | 5 443 | ||
| w.v. | Warmtepompen | . | 589 | 1 830 | 3 446 | 4 622 | |
| Warmte/koude opslag | 3 | 220 | 498 | 703 | 821 | ||
| Biomassa totaal | 16 770 | 28 242 | 59 208 | 61 581 | 70 124 | ||
| w.v. | Afvalverbrandingsinstallaties | 6 093 | 11 417 | 11 874 | 12 979 | 13 051 | |
| Bij- en meestoken biomassa in centrales | - | 1 755 | 30 522 | 15 702 | 19 692 | ||
| Houtkachels voor warmte bij bedrijven | 1 308 | 1 806 | 1 914 | 2 382 | 2 508 | ||
| Houtkachels bij huishoudens | 6 231 | 5 701 | 5 464 | 5 464 | 5 464 | ||
| Overige biomassaverbranding | 440 | 2 317 | 4 397 | 5 632 | 9 125 | ||
| Biogas, totaal | 2 698 | 5 246 | 4 936 | 6 391 | 8 234 | ||
| w.v. | Biogas uit stortplaatsen | 336 | 1 934 | 1 580 | 1 406 | 1 387 | |
| Biogas uit rioolwaterzuivering | 1 866 | 2 299 | 2 127 | 2 132 | 2 262 | ||
| Biogas op landbouwbedrijven | 78 | 1 441 | 2 927 | ||||
| Biogas, overig | 497 | 1 013 | 1 151 | 1 412 | 1 658 | ||
| Biobrandstoffen voor wegverkeer, totaal | - | - | 101 | 13 031 | 12 048 | ||
| w.v. | Biobenzine | - | - | - | 3 687 | 4 524 | |
| Biodiesel | - | - | 101 | 9 344 | 7 524 | ||
| als % van totaal energieverbruik | |||||||
| Totaal duurzame energie | 0,67 | 1,23 | 2,44 | 2,87 | 3,39 | ||
| Bron: CBS (2009a). | CBS/CLO/dec09/0385 | ||||||
Verbruik van duurzame energie groeit
Het verbruik van duurzame energie in Nederland is in 2008 gegroeid van 2,9 naar 3,4 procent van het binnenlandse energieverbruik. Deze groei komt vooral door de groei van de bijdragen van biomassa en windenergie. De Nederlandse overheid streeft naar 20 procent duurzame energie in 2020 (VROM, 2007).
Meer biomassa
De bijdrage van biomassa aan de energievoorziening steeg in 2008 van 1,8 naar 2,2 procent. Deze stijging heeft te maken met de toename van het meestoken van biomassa in elektriciteitscentrales. Daarnaast zijn ook drie middelgrote installaties in gebruik genomen die afvalhout en mest omzetten in elektriciteit.
Windenergie blijft groeien
Ruim 1 procent van de energievoorziening was in 2008 afkomstig van Nederlandse windmolens. Deze molens produceerden ongeveer een kwart meer energie dan het jaar daarvoor. Deze toename werd vooral veroorzaakt door het bijplaatsen van nieuwe grote molens, zowel op land als op zee.
- Windvermogen in Nederland, 1990-2023
- Windturbines op land en op zee, 1990 - 2022
- Gebruiksfuncties van de Noordzee, 2019
Omgevingsenergie, zonne-energie en waterkracht nog klein
Biomassa en windenergie zijn de belangrijkste bronnen van duurzame energie. De overige bronnen van duurzame energie zijn omgevingsenergie, zonne-energie en waterkracht. De totale bijdrage van deze drie bronnen aan de energievoorziening bleef beperkt tot iets meer dan 0,2 procent in 2008.
Wat opvalt, is dat het gebruik van omgevingsenergie de laatste jaren groeit met ongeveer 30 procent per jaar. Daarbij worden, in tegenstelling tot duurzame elektriciteitsproductie, relatief weinig subsidies verstrekt.
Bronnen
- CBS (2007). Duurzame energie (onderzoeksbeschrijving). CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009a). StatLine: Duurzame energie: vermeden prim. energie. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009b). Verbruik duurzame energie groeit. CBS Webmagazine 27 april 2009. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009c). Duurzame energie in Nederland 2008. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009d). Definitieve cijfers duurzame energie 2008. Toelichting op bijstellingen. CBS, Den Haag / Heerlen.
- SenterNovem (2006). Protocol Monitoring Duurzame Energie (2006). Methodiek voor het registreren en berekenen van de bijdrage van duurzame / hernieuwbare energiebronnen (update 2006). SenterNovem, Utrecht / Sittard.
- VROM (2007). Nieuwe energie voor het klimaat. Werkprogramma schoon en zuinig. Ministerie van VROM, Den Haag.
Relevante informatie
- Meer informatie over duurzame energie is te vinden in de databank StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Verbruik van duurzame energie
- Omschrijving
- Het verbruik van duurzame energie naar energiebron (zoals wind en biomassa) en techniek (zoals windmolens en houtkachels), uitgedrukt als aantal terajoules (TJ) vermeden verbruik van fossiele primaire energie.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
- Berekeningswijze
- De berekeningswijze verschilt per combinatie van bron en techniek. De basisinformatie is afkomstig uit enquêtes van het CBS, uit de registratie van duurzame stroomcertificaten van CertiQ, en voor de jaren tot en met 2002 uit deelinventarisaties uitgevoerd door Ecofys en KEMA.
De berekeningswijze is per techniek vastgelegd in het Protocol Monitoring Duurzame Energie (SenterNovem, 2006). Tevens is een methodologische verantwoording te vinden in het rapport Duurzame energie in Nederland 2008 (CBS, 2009c)
Duurzame energie wordt uitgedrukt in vermeden gebruik van primaire fossiele energie. De keuze voor deze wijze van uitdrukken is vastgelegd in het Protocol Monitoring Duurzame Energie. - Basistabel
- StatLine: Duurzame energie: vermeden prim. energie (CBS, 2009a)
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- Het verbruik van duurzame energie uitgesplitst naar energiebron / techniek, uitgedrukt als percentage van het totale energieverbruik.
Het verbruik van duurzame energie uitgesplitst naar energiebron / techniek, uitgedrukt als vermeden emissie van kooldioxide (in kton, resp. als percentage van de totale kooldioxide emissie). - Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Duurzame energie (CBS, 2007) (onderzoeksbeschrijving)
Verbruik duurzame energie groeit (CBS, 2009b)
Duurzame energie in Nederland 2008 (CBS, 2009c)
Definitieve cijfers duurzame energie 2008. Toelichting op bijstellingen (CBS, 2009d). - Opmerking
- In de verbruikscijfers in de tabel is de import van groene stroom niet meegeteld.
- Betrouwbaarheidscodering
- A (integrale enquête) voor duurzame energie uit waterkracht;
A (integrale enquête) voor duurzame energie uit windenergie;
D (schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake) voor duurzame energie uit zonne-energie;
E (schatting gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, relevante feiten of extrapolatie van andere metingen) voor duurzame energie uit omgevingsenergie;
C (schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd) voor biomassa in afvalverbrandingsinstallaties;
A (integrale enquête) voor meestoken biomassa in elektriciteitscentrales;
D (schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake) voor biomassa in houtkachels voor warmte bij bedrijven;
E (schatting gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, relevante feiten of extrapolatie van andere metingen) voor huishoudelijke houtkachels;
A (integrale enquête) voor overige biomassaverbranding;
B (schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is) voor biogas;
C (schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd) voor biobrandstoffen voor het wegverkeer.
Per onderdeel wordt in het rapport Duurzame energie in Nederland 2008 (CBS, 2009c) ingegaan op de betrouwbaarheid.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2009). Verbruik van duurzame energie, 1990-2008 (indicator 0385, versie 17, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
