Windvermogen in Nederland, 1990-2020
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De capaciteit van de windmolens nam in 2020 fors toe met bijna 48 procent. Deze toename komt vooral door de toename van windmolens op zee. De capaciteit van windmolens op land steeg met 18 procent.
Windvermogen in 2020 fors gegroeid
De capaciteit van de Nederlandse windmolens was eind 2020 6,6 duizend megawatt. Dit is bijna 48 procent meer dan de capaciteit eind 2019. De groei komt vooral door een nieuw windmolenpark op zee. De capaciteit op zee groeide van 957 uit tot 2460 megawatt uit. Op land nam de capaciteit toe met 18 procent. Eind 2020 was de totale capaciteit op land 4159 megawatt.
Subsidies cruciaal voor nieuwe windmolens
Elektriciteitsproductie uit windenergie is vooralsnog duurder dan het produceren van elektriciteit uit aardgas, kolen of nucleaire bronnen. Subsidies voor windenergie zijn daarom cruciaal voor investeerders in windmolens. In 2020 ontvingen de windmolenproducenten voor hun elektriciteitsproductie 767 miljoen euro.
In Flevoland staan de meeste windmolens
Bij de verdeling van de windmolens over het land valt op dat de meeste windmolens in de kustprovincies staan. Dat is niet verwonderlijk, gezien het grotere windaanbod. Bij de plaatsing van de windmolens is het windaanbod echter niet de enige factor. Ook de beleving over de inpasbaarheid in het landschap speelt een belangrijke rol. Dat verklaart waarom in Flevoland de meeste windmolens staan, ondanks dat Flevoland niet de meest gunstige windcondities heeft (Geertsema en van den Brink, 2014).
Toekomstplannen wind op land
In 2020 wilde het Rijk 6 duizend megawatt aan opgesteld windvermogen op land hebben gerealiseerd (EL&I, 2011). Dit is inclusief de bestaande windturbines. In juni 2013 hebben de provincies afgesproken hoe ze deze 6 duizend megawatt onderling willen verdelen (IPO, 2013). De provincies spelen vooral een rol bij de verlening van vergunningen. De subsidies blijven een taak van de landelijke overheid. Dit doel is niet behaald, zoals staat beschreven in de Monitor Wind op land (RVO, 2021a). Wel is de verwachting dat het tekort ruimschoots gerealiseerd zal zijn in 2023.
Wind op zee
In 2006 is het eerste windpark op zee in gebruik genomen en in 2008 het tweede.
In 2015 is het derde windmolenpark op zee (Luchterduinen met 129 megawatt) in gebruik genomen. Noordelijk van Schiermonnikoog en Ameland is in 2016 de bouw van twee windparken (Gemini) met een gezamenlijk vermogen van 600 megawatt gerealiseerd. In 2020 is het windpark Borssele in gebruik genomen. Deze heeft een capaciteit van 752 megawatt. Alle parken op zee tezamen produceerden in 2020 36 procent van alle windenergie.
De windmolens op zee produceren meer elektriciteit per eenheid vermogen dan de windmolens op land. Daar staat tegenover dat windmolens op zee duurder zijn. Per saldo was elektriciteit uit wind op zee altijd een stuk duurder dan wind op land (Lensink, 2013).
Toekomstplannen wind op zee
In het Energieakkoord (SER, 2013) is een ambitieuze doelstelling voor wind op zee afgesproken: namelijk 4 450 megawatt totaal in 2023. Dat betekent dat er voor 1 990 megawatt extra aan windparken op zee gesubsidieerd moeten worden. Vanwege de hoge, te verwachten subsidiekosten besteedt het Energieakkoord veel aandacht aan een kostendaling voor wind op zee, welke bereikt zou moeten worden door innovaties en productiviteitswinst bij aanleg van de parken. Die hogere kosten zijn echter steeds minder een beletsel om projecten aan te gaan. In maart 2018 heeft Nuon een tender gewonnen om windparken zelfs zonder subsidie te bouwen in het windenergiegebied Hollandse Kust (RVO, 2018). Dit is herhaald in juli 2019 door Vattenfall (Nuon) dat in het zelfde windenergiegebied de tender wint voor twee andere kavels. (Rijksoverheid, 2019). Met het zogenaamde Noordzeeloket geeft de Rijksoverheid een overzicht van de (verwachte) ontwikkeling van de windparken op zee.
Gegevens over windenergie zijn genormaliseerd
De weergegeven ontwikkeling is op basis van genormaliseerde cijfers. De productie van windenergie is afhankelijk van het aanbod van wind. Op jaarbasis kunnen er flinke fluctuaties zijn. Deze fluctuaties verminderen het zicht op structurele ontwikkelingen. Om deze fluctuaties uit te filteren, zijn normalisatieprocedures gedefinieerd voor elektriciteit uit windenergie.
Voor meer informatie zie 4. Windenergie (cbs.nl).
Bronnen
- CBS (2021a). Hernieuwbare Energie in Nederland 2020 (cbs.nl). CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2021b). StatLine: Windenergie op land; productie en capaciteit per provincie. CBS, Den Haag / Heerlen.
- EL&I (2011). Energierapport 2011. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie, Den Haag.
- Geertsema, G.T. en van den Brink, H.W. (2014). Windkaart van Nederland op 100 m hoogte. Technisch rapport; TR-351, KNMI, De Bilt.
- FD (2016). Shell gaat tweede grote Borssele-windpark aanleggen. Het Financiële Dagblad, december 2016
- IPO (2013). Laatste MW's windenergie verdeeld over de provincies. Nieuwsbericht op website 19 juni 2013. Interprovinciaal Overleg, Den Haag.
- Lensink, S.M., et al. (2013). Eindadvies basisbedragen SDE+ 2014. ECN en KEMA, ECN-E-13-050. ECN, Petten.
- RVO (2021a), Monitor Wind op Land over 2020, juni 2021.
- RVO (2021b). SDE+ Windenergie op Zee. RVO, 2021.
- SER (2013). Energieakkoord duurzame groei. Sociaal-Economische Raad, Den Haag.
- Rijksoverheid (2019). Vattenfall bouwt tweede windpark op zee. Rijksoverheid, juli 2019.
Relevante informatie
- Meer informatie over hernieuwbare energie is te vinden in de databank StatLine van het CBS en in Hernieuwbare Energie in Nederland 2020 (cbs.nl).
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Windvermogen in Nederland
- Omschrijving
- Ontwikkeling van het windvermogen in Nederland (totaal, op land, per provincie en op zee) tussen 1990 en 2019. Doelstellingen 2020 per provincie en doelstelling voor op zee 2023.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
- Berekeningswijze
- Een methodologische verantwoording is te vinden in het rapport Hernieuwbare Energie in Nederland 2020 (cbs.nl) (CBS, 2021a).
- Basistabel
- StatLine: Windenergie op land; productie en capaciteit per provincie (CBS, 2020).
- Geografische verdeling
- Totaal Nederland en provincies (op land); totaal op zee.
- Andere variabelen
- Aantal windmolens, rotoroppervlak, elektrisch vermogen, aandeel in het totale elektriciteitsverbruik.
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Hernieuwbare Energie in Nederland 2020 (cbs.nl) (CBS, 2021a).
- Betrouwbaarheidscodering
- Integrale waarneming.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2021). Windvermogen in Nederland, 1990-2020 (indicator 0386, versie 29, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.