Kwaliteit oppervlaktewater, 2013
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De meeste waterlichamen voldoen niet aan de gewenste kwaliteit in de KRW beoordeling, de ecologische kwaliteit is matig, ontoereikend of slecht. Dit komt vooral door de geringe biologische kwaliteit.
Bekijk ook de nieuwe interactieve kaart voor de waterkwaliteit.
Methode Beoordeling oppervlaktewater
De kwaliteit van het oppervlaktewater wordt uitgedrukt in de chemische kwaliteit en de biologische kwaliteit. De ecologische kwaliteit wordt vooral bepaald door de biologische kwaliteit en daarnaast door de beoordeling van de overig relevante verontreinigende stoffen en de fysisch-chemische kwaliteit. In de KRW is een methode vastgesteld voor de beoordeling van het oppervlaktewater:
Ecologische kwaliteit
De ecologische kwaliteit is bijna overal matig tot slecht, de score '(zeer) goed' wordt nergens gehaald. Bij 36 waterlichamen is de biologische kwaliteit wel goed, maar is de fysisch-chemische kwaliteit of de kwaliteit van de overig relevante stoffen niet goed. Deze resultaten zijn gebaseerd op tussentijdse gegevens van de periode 2009-2013. De eerste rapportage was in 2009 en de tweede rapportage is in 2015.
- Biologische waterkwaliteit KRW, 2021
- Kwaliteit specifieke verontreinigende stoffen KRW, 2021
- Fysisch-chemische waterkwaliteit KRW, 2021
Chemische kwaliteit
Bij ruim de helft van de waterlichamen is de chemische kwaliteit voldoende op basis van de one out/all out beslissingsregel en gecorrigeerd met het oordeel van deskundigen. De chemische kwaliteit is gebaseerd op 45 stoffen die Europees vastgesteld zijn.
Belangrijke oorzaken
De belangrijkste oorzaken voor de matige tot slechte kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater zijn:
- persistente stoffen waarbij de concentraties te hoog zijn door emissies in het verleden.
- vermesting met de nutriënten stikstof en fosfor. Deze zorgen voor algengroei.
- inrichting van het water. De meeste beken zijn recht getrokken en hebben een strakke oever met weinig natuurlijke habitats voor planten en dieren. De meeste meren en kanalen hebben een harde oever van steen, waardoor het oeverecosysteem nauwelijks tot ontwikkeling komt. Het waterpeil is vrijwel altijd een vastgesteld peil, wat de natuurlijke dynamiek beperkt.
- versnippering door de aanwezigheid van gemalen en stuwen. Vissen kunnen nauwelijks migreren. Vispassages worden aangelegd om dit te verbeteren.
- bestrijdingsmiddelen zorgen voor sterfte, vooral door piekbelasting sterven watervlooien.
Bronnen
- Helpdesk Water (Kaderrichtlijn Water)
- Rijkswaterstaat
- Evers, C.H.M., Knoben, R.A.E., Herpen, F.C.J.v., 2012. Omschrijving MEP en maatlatten voor sloten en kanalen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021. Stowa, Amersfoort.
- Molen, D.T.v.d., Pot, R., Evers, C.H.M., Nieuwerburgh, L.L.J.v., 2012. Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021. Stowa, Amersfoort.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Rijndelta. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Maas. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Schelde. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Eems. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- MNP (2008). Kwaliteit voor later. Ex Ante evaluatie Kaderrichtlijn Water, Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven.
- Puijenbroek, P. van (2014), De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW), PBL, Den Haag.
- Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA)
Relevante informatie
- Vermesting in meren en plassen, 1980 - 2014
- Vermesting van oppervlaktewater, 1990 - 2021
- Vermesting in grote rivieren, 1970-2014
- Migratiemogelijkheden voor trekvissen, 2022
- Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1990 - 2022
- Natuurkwaliteit van waterplanten in oppervlaktewater, 1990 - 2022
- Emissie van bestrijdingsmiddelen in Nederland, 1984-2000
- Oppervlaktewater in Nederland
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Kwaliteit oppervlaktewater in de KRW
- Omschrijving
- De beoordeling van de KRW voor het Nederlandse oppervlaktewater. Het eindoordeel is opgebouwd uit de chemische toestand en de ecologische toestand. De ecologische toestand aan de 'overig relevante stoffen', de fysisch-chemische kwaliteit en de biologische toestand.
- Verantwoordelijk instituut
- PBL, auteur Peter van Puijenbroek
- Berekeningswijze
- Beoordeling conform de KRW maatlatten systematiek. Zie documentatie Stowa, 2007.
- Basistabel
- Beoordeling van de waterlichamen voor alle maatlatten. Tussentijdse resultaten afkomstig van http://www.waterkwaliteitsportaal.nl/, data gedownload 16 juni 2014
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Eens per 6 jaar wordt gerapporteerd.
- Achtergrondliteratuur
- -VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Rijndelta. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Maas. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Schelde. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Eems. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-Puijenbroek, P. van, 2014. De KRW beoordeling uitgesplitst naar verklarende overzichten. De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de KRW. PBL rapport 1355 - Betrouwbaarheidscodering
- Dit zijn de resultaten van de Stroomgebiedbeheerplannen.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2014). Kwaliteit oppervlaktewater, 2013 (indicator 1438, versie 06, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
