Herkomst stikstofdepositie, 2021
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Alle bekende Nederlandse bronnen samen dragen voor 71% bij aan de gemiddelde stikstofdepositie in Nederland. Daarbij levert de agrarische sector met 50% verreweg de grootste bijdrage aan die gemiddelde stikstofdepositie. Voor de stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden komt de bijdrage van de agrarische sector uit op 46%.
Nederlandse landbouw levert de grootste bijdrage aan de stikstofdepositie
De bijdrage van alle Nederlandse bronnen samen aan de gemiddelde berekende stikstofdepositie in Nederland is 71%. Daarnaast komt 29% van de stikstofdepositie uit emissiebronnen van het buitenland (import). De stikstofdepositie in Nederland is met 50% voor het grootste deel afkomstig van de Nederlandse landbouw. Andere binnenlandse bijdragen zijn wegverkeer (6%) en huishoudens/diensten/bouw (7%). Als alleen de binnenlandse bronnen in beschouwing worden genomen, dan is de bijdrage van de landbouw 70%. Overigens is in het buitenland de landbouw ook de voornaamste bron van stikstofdepositie (Stikstof RIVM).Naast de gemiddelde depositie ten gevolge van de bekende binnen- en buitenlandse bronnen (1520 mol/ha/jaar), is een klein deel (5 mol/ha/jaar) van de totale gemiddelde depositie (1525 mol/ha/jaar) het gevolg van de gehanteerde meetcorrectie. Deze meetcorrectie (0,3% van de totale depositie) is in de bovenstaande grafieken niet meegenomen.
Wanneer in plaats van de gemiddelde depositie op heel Nederland alleen gekeken wordt naar de stikstofdepositie op de stikstofgevoelige natuur in de Natura 2000-gebieden, komt de bijdrage door de Nederlandse landbouw uit op 46%. In dat geval dragen wegverkeer en huishoudens/diensten/bouw beide 6% bij aan de stikstofdepositie op die stikstofgevoelige natuur. Deze gegevens zijn voor 2020 en niet voor 2021, zoals voor de gemiddelde Nederlandse situatie.
Stikstof levert tevens een belangrijke bijdrage aan de depositie van zuur; zie Herkomst verzurende depositie, 2022.
Export van stikstofverbindingen
De stikstofdepositie in Nederland komt deels uit het buitenland (import). Een deel van de Nederlandse uitstoot komt als stikstofdepositie in het buitenland terecht (export). Voor stikstof afkomstig van ammoniak geldt dat Nederland ca. 4 keer zo veel exporteert als importeert vanuit het buitenland. Voor stikstof afkomstig van stikstofoxiden is de export ca. 5 maal zo groot als de import. Om het uitstotende oppervlak gelijk met het ontvangende oppervlak (Nederlands grondgebied) te houden, zijn bij de berekeningen van de import/export-verhouding zeescheepvaart emissies toegekend aan het buitenland.
Bronnen
- RIVM, 2022. Auteurs: Hoogerbrugge, R., Geilenkirchen, G.P., Hazelhorst, S. den Hollander, H.A., Huitema, M., Marra, W., Siteur, K., de Vries, W.J. & Wichink Kruit, R.J. Grootschalige concentratie- en depositiekaarten Nederland. Rapportage 2022. Rapport 2022-0059, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven.
- RIVM, 2022. Auteurs: Marra, W.A., Monitoring stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden 2022. Uitgangssituatie voor de Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering. Rapport 2022-0120, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven.
Relevante informatie
- Dossier stikstof op de RIVM website: http://www.rivm.nl/stikstof
- Milieukwaliteit van landnatuur: stikstofdepositie, 1994-2022
- Grootschalige luchtverontreiniging de "National Emission Ceilings": emissies, 1990 - 2022
- Relatie ontwikkelingen emissies en luchtkwaliteit, 1990-2021
- Stikstofdepositie, 1990-2022
- Verzurende depositie, 1990-2022
- Herkomst verzurende depositie, 2022
- EU (2001) Richtlijn 2001/81/EG van het Europees parlement en de raad van 23 oktober 2001inzake nationale emissieplafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen. Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen No L 309/22.
- EU (2008) Richtlijn 2008/50/EG van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2008 betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa. Publicatieblad van de Europese Unie L 152/1
- EU (2015) Richtlijn 2015/1480 van de Commissie van 28 augustus 2015 tot wijziging van diverse bijlagen bij de Richtlijnen 2004/107/EG en 2008/50/EG van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de regels betreffende de referentiemethoden, de validatie van gegevens en de locatie van de bemonsteringspunten voor de beoordeling van de luchtkwaliteit (Voor de EER relevante tekst)
- Infomil > Luchtkwaliteit: regelgeving
- EU > Informatie over het luchtkwaliteitsbeleid van de Europese Unie
- Infomil > Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)
- UN/ECE > The 1999 Gothenburg Protocol to Abate Acidification, Eutrophication and Ground-level Ozone.
- UN/ECE > De conventie voor het lange afstandstransport van luchtverontreiniging
- RIVM > Themasite Grootschalige Concentratiekaarten Nederland
- Concentratiemetingen in Nederland (verschillende meetnetten) > Luchtmeetnet
- Ministerie van Economische Zaken > Programmatische Aanpak Stikstof.
- Regiegroep Natura 2000.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Depositie van stikstof in Nederland
- Omschrijving
- Depositie van stikstof in Nederland op basis van modelberekeningen en uitgesplitst naar bijdragen van gereduceerd stikstof (NHx) en geoxideerd stikstof (NOy)
- Verantwoordelijk instituut
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
- Berekeningswijze
- Onderdeel van de GCN-berekeningen
- Basistabel
- Niet van toepassing
- Geografische verdeling
- Niet van toepassing
- Andere variabelen
- Herkomst van de zuurdepositie
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Grootschalige concentratie- en depositiekaarten Nederland. Rapportage 2022. (RIVM, 2022; zie bij 'Referenties').
- Opmerking
- 1] Stikstofverbindingen leveren zowel een bijdrage aan de verzurende depositie als aan de stikstofdepositie.2] Import/Export verhouding: Om het uitstotende oppervlak gelijk met het ontvangende oppervlak (Nederlands grondgebied) te houden, zijn bij de berekeningen van de import/export-verhouding zeescheepvaart emissies toegekend aan het buitenland.
- Betrouwbaarheidscodering
- C (Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd).
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2023). Herkomst stikstofdepositie, 2021 (indicator 0507, versie 13, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
