Emissies naar lucht door de land- en tuinbouw, 1990-2003
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De land- en tuinbouw levert een grote bijdrage aan de totale emissies van ammoniak, methaan, distikstofoxide en fijn stof. Met name de emissies van de eerste twee zijn sinds 1990 aanzienlijk afgenomen.
| IPCC en NEC | 1990 | 1995 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 |
| miljoen kg | ||||||
| Verzurende emissies 1) | ||||||
| Zwaveldioxide (SO2) | 0,96 | 0,60 | 0,28 | 0,34 | 0,35 | 0,35 |
| Stikstofoxiden (NOx) | 9,8 | 14 | 12 | 12 | 12 | 12 |
| Ammoniak (NH3) | 237 | 179 | 139 | 129 | 123 | 117 |
| Broeikasgasemissies 2) | ||||||
| Kooldioxide (CO2) | 8 366 | 8 300 | 7 438 | 7 187 | 7 216 | 7 060 |
| Methaan (CH4) | 491 | 480 | 435 | 434 | 414 | 405 |
| Distikstofoxide (N2O) | 37 | 41 | 34 | 33 | 31 | 30 |
| Overige verbindingen 1) | ||||||
| Fijn stof | 8,9 | 9,5 | 9,8 | 9,4 | 9,3 | 7,9 |
| VOS3) | 2,0 | 1,9 | 1,7 | 1,7 | 1,6 | 1,7 |
| Koolmonoxide (CO) | 1,5 | 1,5 | 1,3 | 1,3 | 1,3 | 1,3 |
| Bron: Emissieregistratie (2005). | CBS/MNC/mei05/0099 | |||||
| 1) Emissies conform de NEC-richtlijn. 2) Broeikasgasemissies conform IPCC-richtlijnen.; voor wat betreft kooldioxide exclusief verandering landgebruik en bos (LUCF). 3) Vluchtige organische stoffen, exclusief methaan. N.B. Exclusief emissies door mobiele werktuigen; deze vallen onder de doelgroep Verkeer en vervoer. | ||||||
De emissies naar de lucht nemen af
Van alle in de tabel opgenomen stoffen neemt de emissie naar de lucht af. Bij ammoniak heeft dit vooral te maken met maatregelen bij landbouwbedrijven bij verbeterde afdekking en toepassing van dierlijke mest. In 2003 nam tevens het aantal dieren sterk af. Veel dieren moesten worden afgemaakt om verspreiding van BSE en vogelpest te voorkomen. Dit leidde tot minder mestproductie en ook de emissies van NH3 en N2O gingen daardoor omlaag.
Bronnen
De in de tabel genoemde emissies worden veroorzaakt door verbranding van brandstoffen in stationaire bronnen (de bijdrage is slechts een klein deel van het landelijk totaal), of door overige processen in de land- en tuinbouw. De volgende voor landbouw specifieke processen spelen daarbij een rol:
- emissie door aanwending van kunstmest (ammoniak en distikstofoxide);
- emissies door dierlijke mest (ammoniak, distikstofoxide en methaan);
- emissies door stikstofbinding door vlinderbloemige planten (distikstofoxide);
- emissies door de stikstofvoorraad in de landbouwbodems (distikstofoxide)
- emissies uit stallen (ammoniak en fijn stof).
Voor emissies door landbouwwerktuigen wordt verwezen naar de emissies door de doelgroep Verkeer en vervoer.
De belangrijkste stoffen
De belangrijkste bijdragen die de land- en tuinbouw leveren aan de totale emissies van ammoniak, methaan en distikstofoxide. Ammoniak levert een belangrijke bijdrage aan de verzuring en vermesting. Methaan en distikstofoxide zijn beide broeikasgassen. Met name de emissies van ammoniak en methaan zijn sinds 1990 aanzienlijk gedaald.
Bronnen
- Emissieregistratie (2005). Jaarcijfers 2003. MNP, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; EC-LNV, Den Haag; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn. http://www.emissieregistratie.nl.
Relevante informatie
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op het Datawarehouse van de Emissieregistratie. Emissiecijfers zijn ook te vinden op StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- De emissiegegevens voor de verzurende en overige verbindingen zijn gepresenteerd volgens de doelgroepenindeling volgens de NEC-richtlijn.
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2005). Emissies naar lucht door de land- en tuinbouw, 1990-2003 (indicator 0099, versie 06, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
