Emissies naar riool door gebruik van geneesmiddelen 1995 - 2016

Emissieroute van geneesmiddelen

Naar schatting worden in Nederland per jaar minstens 140 ton geneesmiddelresten via de rioolwaterzuivering op het oppervlaktewater geloosd. De consumenten zijn de enige bron voor deze emissies. Door gebruik thuis, in ziekenhuizen of in instellingen belanden de medicijnresten via het toilet in het riool. De trend in deze emissie op het riool wordt bepaald door de bevolkingsaanwas.
Rioolwaterzuiveringsinstallaties verwijderen niet alle resten van geneesmiddelen uit rioolwater. Daardoor komen geneesmiddelenresten uiteindelijk ook in het oppervlaktewater terecht. (Moermond et al, 2016).

• Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2021

Effecten

Geneesmiddelen zijn, net als gewasbeschermingsmiddelen, biologisch actieve stoffen. Uit laboratoriumonderzoek is gebleken dat geneesmiddelen effecten hebben op waterorganismen. Zo kunnen pijnstillers weefselschade veroorzaken bij vissen, kunnen anticonceptiemiddelen zorgen voor geslachtsverandering bij vissen en kan het gedrag van kleine waterkreeftjes en vissen veranderen door antipsychotica.
De omvang van het milieurisico kan niet precies in kaart worden gebracht omdat slechts van een fractie van de werkzame stoffen gegevens over hoeveelheden en effecten in het milieu bekend zijn. De drinkwaterkwaliteit is momenteel nog niet in het geding, maar in de toekomst kan de kwaliteit van de drinkwaterbronnen door vergrijzing (meer medicijngebruik) en klimaatverandering (langdurige lage waterstanden) onder druk komen te staan (Moermond et.al, 2016).

Soorten geneesmiddelen in deze indicator

In deze indicator en ook in de andere indicatoren over emissies naar water zijn 5 veel gebruikte geneesmiddelen meegenomen: de pijnstiller Diclofenac, de bloeddrukverlager Metoprolol, het antibioticum Azithromycine, het anti-epilecticum Carbamazapine en het anti-diabetesmiddel Metformine.