Belasting van het oppervlaktewater door huishoudens, 1990-2016

Behalve lood beperkte bijdrage landelijke belasting oppervlaktewater

De bijdrage van huishoudens aan de belasting van het oppervlaktewater is zeer gering en wordt voornamelijk veroorzaakt door lozingen vanuit een klein aantal huishoudens dat niet op het riool is aangesloten.
De emissies door het verlies van lood in de hengelsport worden toebedeeld aan de doelgroep huishoudens en niet meer aan de doelgroep landbouw. De bijdrage vanuit huishoudens aan de landelijke belasting van lood is hierdoor 54% en is gestegen ten opzichte van 1990. Ook het gebruik van loden hagel en kogels in de jacht wordt toebedeeld aan consumenten, maar uit nieuwe informatie is gebleken dat na 2000 geen loodhagel meer is gebruikt. Tegenwoordig worden voornamelijk stalen kogeltjes gebruikt.

Grote bijdrage aan emissies op het rioolstelsel

Huishoudens lozen voornamelijk op het rioolstelsel. Daarom is de bijdrage aan de landelijke emissies naar riool en oppervlaktewater voor de hier gepresenteerde stoffen hoog (55-90%, zie figuur 'emissies'). Door de toename in de bevolking blijven de emissies vanuit huishoudens geleidelijk stijgen.

Belasting via riolering en waterzuivering

Het grootste deel van de emissies wordt via het riool afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallaties, waar het water wordt gezuiverd. Uiteindelijk belandt slechts een veel kleiner deel van deze emissies in het oppervlaktewater. Voor de hier gepresenteerde stoffen varieert dit van 10-25% van de aanvoer op de rioolwaterzuiveringsinstallaties. De verontreiniging die als effluent van de rwzi's en via de overstorten en regenwaterriolen in het water komt, telt mee als belasting van het oppervlaktewater maar wordt beschouwd als een overdracht van het compartiment riolering en waterzuivering naar het milieucompartiment oppervlaktewater.

• Capaciteit van afvalwaterzuiveringsinstallaties, 1980-2016
• Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2022

Achterliggende bronnen

Voor de meeste stoffen is vanuit huishoudens de grootste bron het huishoudelijk afvalwater. Daarnaast spelen de corrosie van zinken daken en dakgoten en de corrosie van loden stroken en slabben van woningen een grote rol. De corrosie van koperen waterleidingen is de grootste bron van koperemissies. Tot voor kort werd het afsteken van consumentenvuurwerk ook beschouwd als een belangrijke bron van koperemissies, maar nieuwe inzichten hebben er toe geleid dat deze bron nu driekwart lager wordt geschat dan voorheen. Een belangrijke bron voor emissies van zink en fosfor is het gebruik van vaatwasblokjes. Voor lood is de grootste bron het gebruik van lood in de hengelsport.

Geneesmiddelen

Sinds kort worden in de Emissieregistratie ook de emissies van geneesmiddelen via huishoudelijk afvalwater naar het riool berekend. De resultaten van deze cijfers zijn in een aparte indicator opgenomen.

• Emissies naar riool door gebruik van geneesmiddelen 1990 - 2022