Belasting van het oppervlaktewater en emissies naar water, 1990-2005
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Hoewel de belasting van het oppervlaktewater voor een aantal stoffen nog steeds daalt, zien we voor enkele stoffen de laatste jaren een stabilisering of lichte stijging.
Trends in de belangrijkste bronnen
De grootste emissiereducties zijn behaald in de periode vóór 1990, vooral door maatregelen bij de industriële bronnen. De laatste jaren zijn de emissies vanuit de industrie vrij stabiel. Door verbeterde zuiveringsrendementen neemt de belasting via de effluenten van de rioolwaterzuiveringsinstallaties de laatste jaren licht af. Voor veel diffuse bronnen en huishoudens geldt dat de emissies licht stijgen, onder andere door de bevolkingsgroei en de toename van het verkeer. De atmosferische depositie vertoont een dalende trend voor stikstof en zware metalen.
Voor de belasting van het oppervlaktewater met gewasbeschermingsmiddelen geldt dat slechts voor de laatste twee jaren cijfers zijn berekend. De gegevens zijn afkomstig uit de NMI bestrijdingmiddelen database (Alterra & RIVM (2007)) en zijn gebaseerd op gebruikscijfers. In totaal worden in de NMI database voor 203 gewasbeschermingsmiddelen de emissies berekend. Mogelijke trends hierin worden vooral bepaald door de gebruiksbeperkingen voor de specifieke middelen (toelatingsbeleid van het College voor de toelating van bestrijdingsmiddelen (CTB, 2005)).
Uit- en afspoeling van bodems
Voor de nutriënten stikstof en fosfaat is de uit- en afspoeling van landbouw- en natuurbodems de belangrijkste bron. Deze is zeer gevoelig voor de variatie in de jaarlijkse neerslag en zorgt voor grote jaarlijkse fluctuaties in de trend. Ook voor de zware metalen is de uit- en afspoeling een grote post. Voor deze stoffen zijn de cijfers tussen 1990 en 2005 constant verondersteld, omdat er maar voor één jaar een berekening is uitgevoerd. De toevoer van metalen naar landbouwgronden is door allerlei maatregelen echter afgenomen in de periode 1990-2005.
Maatregelen
De afgelopen decennia zijn de meeste, relatief gemakkelijk te nemen maatregelen al genomen. De belangrijkste resterende bronnen zijn aanzienlijk lastiger om aan te pakken. Bij de landbouw duurt het lang voordat de effecten van genomen maatregelen zichtbaar zijn. Bij de aanpak van diffuse bronnen is er sprake van complexe regelgeving en veel actoren. De atmosferische depositie is voor een groot deel uit het buitenland afkomstig. Voor de aanpak van al deze bronnen is intensieve samenwerking op verschillende niveau's noodzakelijk: regionaal, nationaal en internationaal.
Bronnen
- Emissieregistratie (2007). Jaarcijfers 2005. MNP, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; Alterra, Wageningen; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn. http://www.emissieregistratie.nl.
- CTB (2005). Commissie voor de toelating van bestrijdingsmiddelen. Wageningen.
- Alterrra/RIVM (2007). Website Nationale Milieu Indicator www.nmi.alterra.nl
Relevante informatie
- Capaciteit van afvalwaterzuiveringsinstallaties, 1980-2016
- Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2022
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2022
- Belasting van het oppervlaktewater door landbouw en natuur, 1990-2022
- Belasting oppervlaktewater door gebruik van enkele gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw, 2005-2022
- Belasting van het oppervlaktewater door de industrie, 1990-2022
- Belasting van het oppervlaktewater door verkeer en vervoer, 1990-2022
- Belasting van het oppervlaktewater door consumenten, 1990-2022
- Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2022
- Recente cijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie. Informatie over het toelatingsbeleid over gebruik van bestrijdingsmiddelen is te vinden op College voor de toelating van bestrijdingsmiddelen.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Belasting van het oppervlaktewater en emissies naar water
- Omschrijving
- De belasting, of te wel de vervuiling die daadwerkelijk het oppervlaktewater bereikt, bestaat uit de som van de directe emissies, de effluenten, overstorten en regenwaterriolen. Emissies, of te wel de vrachten verontreiniging die uit een bron vrijkomen kunnen worden verdeeld in directe emissies naar het oppervlaktewater en indirecte emissies naar het rioolstelsel.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Milieu- en Natuur Planbureau, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Universiteit-Alterra, SenterNovem, TNO-MEP)
- Berekeningswijze
- Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
- Basistabel
- Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
- Geografische verdeling
- Nederland, provincie, postcode, 5*5 km2 (kaart)
- Andere variabelen
- Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen
Circa 1600 emissie-orrzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen - Verschijningsfrequentie
- In mei definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1
- Achtergrondliteratuur
- Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst - Opmerking
- De emissies naar water omvatten zowel de directe lozingen naar het oppervlaktewater als de indirecte lozingen op het riool vanuit alle mogelijke bronnen. Lozingen op het riool bereiken meestal pas na zuivering het oppervlaktewater; dus indirect. De belasting van het oppervlaktewater omvat alle directe emissies waaronder de effluenten van de rioolwaterzuiveringsinrichtingen, de uit- en afspoeling vanuit landbouw- en natuurgronden en de atmosferische depositie, direct of indirect vanaf de bodem, op oppervlaktewateren, exclusief de Noordzee. Zie ook Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities.
- Betrouwbaarheidscodering
- C (Gemiddeld; afhankelijk van emissieoorzaak en stof)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2007). Belasting van het oppervlaktewater en emissies naar water, 1990-2005 (indicator 0083, versie 08, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
Gerelateerde indicatoren
