Meteorologische gegevens, 1990-2011
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt bedroeg in 2011 10,9 ºC. Hiermee is 2011 na 2006 en 2007 op de gedeelde derde plaats terecht gekomen van de warmste jaren sinds 1901. De lente was de droogste en zonnigste in een eeuw. De zomer was de somberste in 14 jaar.
| Eenheid | 1981/2010 | 1990 | 1995 | 2000 | 2010 | 2011 | |
| Dagen met neerslag met >= 1,0 mm | dagen | 131 | 124 | 125 | 158 | 123 | 127 |
| Sneeuwdagen | dagen | 25 | 15 | 40 | 12 | 58 | 9 |
| Droge dagen | dagen | 122 | 127 | 131 | 91 | 126 | 147 |
| Zonloze dagen | dagen | 61 | 66 | 43 | 55 | 62 | 48 |
| Dagen met mist | dagen | 63 | 46 | 58 | 45 | 100 | 98 |
| Zonneschijn | uren | 1 602 | 1 622 | 1 814 | 1 515 | 1 752 | 1 788 |
| Globale straling 1) | kJ/cm2 | 354 | 366 | 366 | 338 | 375 | 369 |
| Neerslag | mm | 887 | 764 | 798 | 975 | 901 | 962 |
| Verdamping | mm | 559 | 583 | 590 | 541 | 590 | 585 |
| Relatieve vochtigheid | % | 82 | 79 | 83 | 84 | 80 | 81 |
| IJsdagen (max. temp <0,0oC) | dagen | 8 | 0 | 12 | 2 | 29 | 4 |
| Vorstdagen (min. temp <0,0oC) | dagen | 58 | 33 | 61 | 35 | 89 | 50 |
| Zomerse dagen (max. temp >=25,0oC) | dagen | 26 | 32 | 41 | 22 | 27 | 20 |
| Tropische dagen (max. temp >=30,0oC) | dagen | 4 | 3 | 11 | 2 | 3 | 1 |
| Gemiddelde van: | |||||||
| Uurwaarnemingen (gehele jaar) | oC | 10,1 | 10,9 | 10,4 | 10,9 | 9,1 | 10,9 |
| Winter (1 dec.-28/29 febr.) | oC | 3,4 | 6,0 | 5,3 | 5,0 | 1,1 | 2,3 |
| Zomer (1 juni-31 aug.) | oC | 17,0 | 16,8 | 18,2 | 16,3 | 17,7 | 16,3 |
| Gemiddelde van dagelijkse minima in | oC | 0,5 | 3,2 | 2,3 | 2,1 | -1,5 | -0,5 |
| de winter (1 dec.-28/29 febr.) | |||||||
| Gemiddelde van dagelijkse maxima in | oC | 21,9 | 21,9 | 23,4 | 21,1 | 22,7 | 20,6 |
| de zomer (1 juni-31 aug.) | |||||||
| Aantal graaddagen 2) | graden | 2 951 | 2 677 | 2 916 | 2 659 | 3 321 | 2 622 |
| Koudegetal van Hellmann3) | Hellmann-getal | 57,0 | 8,4 | 21,8 | 3,6 | 94,7 | 80,6 |
| Bron: KNMI (2011, 2012). | CBS/CLO/mrt12/0004 | ||||||
| N.B. Alle gegevens hebben betrekking op De Bilt. 1) De op het aardoppervlak invallende zonnestraling. 2) De som van het aantal graden beneden de stookgrens (=18oC), uitgaande van de gemiddelde dagtemperatuur in De Bilt (zie ook de technische toelichting). 3) Het koudegetal, ook wel aangeduid als het Hellmanngetal, is een maat voor de koude in het tijdvak van 1 november van het voorafgaande jaar tot en met 31 maart van het genoemde jaar. De winter 2011/'12 had een koudegetal van 88,4. | |||||||
Het weer in 2011 in Nederland
De gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt is uitgekomen op 10,9 ºC, tegen een langjarig gemiddelde van 10,1 ºC. Het jaar eindigde daarmee op een gedeelde derde plaats in de rij van de warmste jaren sinds 1901. Op een gedeelde eerste plaats in deze ranglijst staan 2006 en 2007 met een gemiddelde temperatuur van 11,2 ºC.
De lente groeide uit tot de droogste in minstens een eeuw. De geringe hoeveelheid neerslag in combinatie met de grote verdamping, veroorzaakt door het veelal zonnige lenteweer, leidde tot een voor de tijd van het jaar record hoog potentieel neerslagtekort (neerslag minus verdamping). De zomer was juist weer de natste in ruim een eeuw en november weer record droog.
Met gemiddeld over het land 1 836 zonuren tegen 1 639 uren normaal, was 2011 een zonnig jaar; vooral de lente was zeer zonnig (KNMI, 2012a).
De winter van 2010/'11 was maar een gemiddelde winter
De winter 2010/'11 was over het geheel genomen een gemiddelde winter. Opvallend echter was de vroege start van de winter. Vanaf november was het volop winter. Ook december verliep zeer koud en sneeuwrijk. Het koudegetal van Hellmann bedroeg voor de gehele winter 80,6. De koudste winter sinds 1901 was de winter van 1962/'63 met een koudegetal van 345,9, gevolgd door 1946/'47 en 1941/'42. De zachtste winter was in 1988/'89 met een koudegetal van 1,9, gevolgd door 1974/'75 en 1999/'00 (KNMI, 2010b). De winter van 2011/'12 stevent af op een getal van 88,4.
Het klimaat en het weer in Nederland
Nederland heeft een zeeklimaat, gekenmerkt door zachte winters, koele zomers en neerslag gedurende het gehele jaar. Dit wordt veroorzaakt door de gemiddelde luchtverplaatsing die voornamelijk uit het zuidwesten is.
Invloed van het klimaat en het weer op het milieu
Weersomstandigheden hebben directe gevolgen voor milieu en natuur. Hierbij valt te denken aan het trekgedrag van vogels en vorming van smog. Aan de andere kant heeft het milieu invloed op het weer. De toename van de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer zal tot een verandering van het klimaat leiden.
Ontwikkelingen temperatuur en neerslag
De gemiddelde temperatuur in De Bilt was de laatste twintig jaar circa 1 oC hoger dan een het begin van de 20e eeuw. Wereldwijd was deze toename rond de 0,6 oC. De hoeveelheid neerslag per jaar is in de afgelopen eeuw toegenomen, voornamelijk in de periode oktober-maart. Met uitzondering van het droge jaar 2003, waren de afgelopen jaren erg nat. Door deze veranderende weersomstandigheden is het groeiseizoen, dagen met een gemiddelde temperatuur boven de 5 oC, in de afgelopen vijftien jaar drie weken langer dan in de periode 1961-1990. Door de stijging van de temperatuur op aarde is de zeespiegel voor de Nederlandse kust de afgelopen 100 jaar met circa 19 cm gestegen.
Bronnen
- KNMI (2011a). Klimaatatlas; langjarige gemiddelden 1981-2010. Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, De Bilt.
- KNMI (2011b). Maandoverzicht van het weer in Nederland. Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, De Bilt.
- KNMI (2011c). Maandoverzicht neerslag en verdamping in Nederland. Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, De Bilt.
- KNMI (2012a) Jaaroverzicht van het weer in Nederland, 2011. Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, De Bilt.
- KNMI (2012b). (Hellmann) Koudegetallen sinds 1901 in De Bilt. Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, De Bilt.
Relevante informatie
- Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard, 1990-2022
- Ozon in lucht en volksgezondheid, 1990-2021
- Kans op een Elfstedentocht, 1901 - 2020
- Meer gegevens over het klimaat zijn te vinden bij het KNMI.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Meteorologische gegevens
- Omschrijving
- Gegevens over het weer in Nederland en de gemiddelde waarden (normalen) voor de periode 1981-2010 van het hoofdstation De Bilt
- Verantwoordelijk instituut
- Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI te De Bilt)
- Berekeningswijze
- Met uitzondering van de neerslag worden dagelijks metingen gedaan van 0-0 uur Universal Time (12 uur UT=13 uur Midden Europese Tijd). De hoeveelheid neerslag wordt dagelijks bepaald van 8-8 uur. De cijfers zijn afkomstig uit het Maandoverzicht neerslag en verdamping van het KNMI en hebben betrekking op De Bilt.
Temperatuur: dagelijks uurlijkse waarnemingen (in graden celcius).
Neerslag: elektrische pluviograaf met registratie op afstand (in mm).
Globale straling: de som van de directe en diffuse zonestraling op een horizontaal vlak (in joules/cm2). De straling is vooral afhankelijk van zonshoogte en de hoeveelheid bewolking.
Zonneschijn: volgens een algoritme berekend uit de globale straling (in uren).
Verdamping: bepaald uit gegevens van globale straling en luchttemperatuur (berekeningswijze volgens Makkink) (in mm)
Relatieve vochtigheid: gemeten op 1,5 m hoogte boven de grond (in %; bij 100% is de lucht met waterdamp verzadigd)
Seizoenen:meteorologische seizoenen worden in hele maanden genomen: winter = december-februari; lente = maart-mei; zomer = juni-augustus; herfst = sepember-november.
Graaddagen: de maat voor het aantal dagen dat ruimtes voor wonen en werken worden verwarmd. Deze gegevens worden gebruikt voor de berekening van temperatuurgecorrigeerde emissies van kooldioxide; zie ook CO2-emissies verklaard.
Koudegetal van Hellmann (H) is een maat voor de koude in het tijdvak van 1 november van het voorafgaande jaar tot en met maart van het genoemde jaar. Het wordt verkregen door over dit tijdvak alle etmaalgemiddelde temperaturen beneden het vriespunt te sommeren met weglating van het minteken. De classificatie is als volgt
H > 300 Streng
H > 160 Zeer koud
H > 100 Koud
H < 100 Normaal
H < 40 Zacht
H < 20 Zeer zacht
H < 10 Buitengewoon zacht - Basistabel
- Maandoverzicht van het weer in Nederland (KNMI).
Maandoverzicht van neerslag en verdamping in Nederland (KNMI)
Klimaatatlas (KNMI) - Geografische verdeling
- Nederland, 5 hoofdstations (De Kooy, Eelde, De Bilt, Vlissingen, Maastricht) 32 klimatologische stations en ca. 300 neerslagstations.
- Andere variabelen
- Maximum temperatuur, minimum temperatuur, grootste dagsom neerslag, dampdruk, luchtdruk, dagen met onweer, gemiddelde windsnelheid, windrichtingsfrequentie, bodemtemperatuur.
- Verschijningsfrequentie
- Maandelijks en een jaaroverzicht op papier en op internet
- Achtergrondliteratuur
- Zie http://www.knmi.nl/.
- Betrouwbaarheidscodering
- Integrale waarneming.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2012). Meteorologische gegevens, 1990-2011 (indicator 0004, versie 14, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
