Stroomdiagram energie voor Nederland, 2023

Toelichting bij het stroomschema

Het stroomschema energie geeft een grafische voorstelling van de winning, invoer, uitvoer, bunkers en verbruik van de energiedragers ruwe aardolie, aardolieproducten, aardgas, steenkool, hernieuwbare energie, kernenergie, warmte en afval en overige energiedragers in 2023 (nader voorlopige cijfers). 

Aanbod van energiedragers

Het energieaanbod wordt bepaald door zowel de winning, invoer, uitvoer, bunkers als ook de voorraadmutatie van energiedragers. In het stroomschema worden de voorraadmutatie en de statistische verschillen verwaarloosd.

Winning en invoer van energiedragers

In Nederland werd vooral aardgas gewonnen. De laatste jaren daalt de aardgaswinning echter. Winning van hernieuwbare energie is daarentegen de afgelopen jaren toegenomen en overtreft nu de winning van aardgas. De invoer van energiedragers betreft vooral ruwe aardolie, aardolieproducten, aardgas en steenkool.

Aardgas

Het Nederlandse aardgasverbruik kwam sinds de aardgaswinning vanaf de jaren zestig uit het Groningerveld vooral uit winning en wordt deels aangevuld door invoer. Na het sluiten van het Groningerveld in 2023 wordt het verbruik in Nederland voor het merendeel gevoed door aanvoer vanuit het buitenland.

Windenergie

In 2019 werd in Nederland het nationale Klimaatakkoord gesloten. Het doel van Nederland is om in 2050 klimaatneutraal te zijn en de huidige energietransitie is hier een belangrijk middel bij. Hiertoe gaat de bouw van windturbines in hoog tempo door. In 2006 werd het eerste Nederlandse offshore windmolenpark in gebruik genomen. In 2023 verscheen het eerste offshore windmolenpark dat zonder subsidie werd gebouwd. De capaciteit aan windenergie verdubbelde in dit jaar.

Brandstof- en warmteomzetting

Een belangrijk deel van de ingevoerde ruwe olie wordt in de aardolie-industrie omgezet in aardolieproducten, zoals benzine en diesel. Ook wordt steenkool omgezet in steenkoolcokes en worden aardgas, biomassa en restgassen in warmteketels omgezet in verkochte warmte. Al deze omzettingen vallen onder het de brandstof- en warmteomzettingen. Bij deze omzettingen gaat een deel van de energie verloren wat ook zichtbaar is gemaakt.
In de figuur is alleen de inzet van olie en steenkool voor brandstof- en warmteomzetting te zien. De kleinere inzet van aardgas, steenkool, hernieuwbaar, afval en overig, en warmte is weggelaten, maar wel te vinden op StatLine.

Elektriciteit- en wkkomzetting

De omzettingen waarbij elektriciteitsproductie betrokken is zijn apart weergegeven, omdat dit een grote stroom is met relatief veel verliezen welke optreden bij productie van elektriciteit uit brandstoffen als aardgas, steenkool en biomassa. Er is sprake van opwekking van elektriciteit in installaties die alleen elektriciteit en in installaties die tegelijkertijd elektriciteit en warmte maken. Dit laatste heet warmtekrachtkoppeling (wkk).

Bunkers

Bunkers tellen niet mee voor het energieverbruik van Nederland. Het betreft de levering van brandstof voor de internationale scheepvaart en voor de internationale luchtvaart. Dit betreft schepen of vliegtuigen die vertrekken uit Nederlandse havens en aankomen in/op buitenlandse (lucht)havens. De bunkers kunnen daardoor ook worden gezien als een vorm van uitvoer.