Emissiereductiedoelstellingen water
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Al ongeveer vijfenveertig jaar worden nationaal en internationaal afspraken gemaakt om de emissies van stoffen naar water te verminderen. Een overzicht van de belangrijkste afspraken, beleidsdoelstellingen en maatregelen wordt gegeven. Vooral de verdere uitvoering van maatregelen onder Kaderrichtlijn water (KRW) speelt een belangrijke rol, alsmede de Kaderrichtlijn Marien (KRM), gericht op bescherming van het mariene milieu.
Algemene ontwikkeling
Om de emissies van schadelijke stoffen als zware metalen, organische microverontreinigingen en nutriënten naar water te verminderen zijn in de afgelopen veertig jaar tal van maatregelen genomen. Voor een aantal stoffen heeft dit al tot flinke reducties geleid. Dit is het gevolg van de vele opeenvolgende nationale en internationale afspraken en beleidsdoelstellingen.
Belangrijkste (inter)nationale afspraken en beleidsdoelstellingen
Voor de periode 1985-1995 zijn vooral de afspraken in het kader van het Rijn actieprogramma (RAP) van de Internationale Rijn Commissie (IRC, 1987) en het Noordzee actieplan (NAP) (V&W, 1991) van belang geweest voor met name de industriële lozingen. In de meer recente jaren zijn de emissiereductiedoelstellingen voor prioritaire stoffen van belang, zoals vastgelegd in het vierde Nationaal Milieubeleidsplan (VROM, 2001), en de afspraken uit de OSPAR-strategie (voor alle Noordzeelanden). In de jaren negentig worden ook de richtlijnen van de EU belangrijker: de EU-richtlijn Stedelijk Afvalwater (met eisen aan lozing van zuurstofbindende stoffen en voor stikstof- en fosfaatverwijdering op rwzi's in kwetsbare gebieden) en de EU Nitraatrichtlijn (met actieprogramma's voor kwetsbare zone's en gebruiksnormen voor stikstof in dierlijke mest). Maatregelen voor de aanpak van diffuse bronnen worden afgesproken in het Actieprogramma Diffuse Bronnen (CIW, 1999).
Na de succesvolle aanpak bij de reductie van industriële puntbronnen in de jaren 80 en 90, zijn de huidige maatregelen vooral gericht op diffuse bronnen (productverbetering, kringloopsluiting, alternatief materiaalgebruik), atmosferische depositie (internationale afspraken) en gebiedsgerichte aanpak.
Het actuele beleidskader voor emissiereductie en publicatie daarover aan burgers is de PRTR (European Pollutant Release and Transfer Register) verordening uit 2006 (EU, 2006). De verordening verplicht bepaalde bedrijven hun emissies naar water, lucht en bodem en het afvaltransport te rapporteren aan de overheid. De RIE, Richtlijn Industriële Emissies (voorheen IPPC richtlijn) is het overkoepelende kader daarvoor met richtsnoeren over geïntegreerde preventie en bestrijding van milieuverontreiniging.
Huidige emissiedoelstellingen gerelateerd aan waterkwaliteitsnormen
De huidige reductiedoelstellingen, zoals vastgelegd in het Nationaal Waterplan (V&W, VROM, LNV, 2009) dat in 2009 in werking is getreden, zijn afgeleid van deze internationale afspraken. De emissies van prioritaire stoffen naar water moeten zodanig verminderen, dat wordt voldaan aan de normen voor de waterkwaliteit. Voor de lange termijn is de normstelling als gevolg van de Kaderrichtlijn Water (zie hieronder) bepalend. Deze normstelling is voor Nederland in 2009 vastgelegd door de implementatie van het (vernieuwde) Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water (BKMW; VROM, V&W, LNV, 2010)) waarin grenswaarden zijn opgenomen voor de prioritaire stoffen (zie Kaderrichtlijn Water voor de tekst van het ontwerpbesluit).
Europese Kaderrichtlijn water
In 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in werking getreden (EU, 2000). De Kaderrichtlijn stelt als doel het halen van een 'goede chemische en ecologische toestand in 2015'. Nederland heeft uitstel gekregen om de doelstellingen te behalen. Voor de prioritaire en prioritair gevaarlijke stoffen, in totaal 33 stoffen en stofgroepen, heeft de Europese Commissie normen ingesteld. Maatregelen ter voorkoming van emissies zullen hierop afgestemd moeten worden. In 2009 en 2015 heeft Nederland in de stroomgebiedbeheersplannen de concrete maatregelen om de waterkwaliteitsdoelstellingen te behalen, gerapporteerd aan de EU.
Uit de meeste recente KRW rapportage blijkt dat in Nederland de voornaamste problemen nog liggen bij de stoffen tributyltin, verschillende broomdifenylethers, cadmium en enkele PAK's.
Voor zover relevant, worden in het Compendium bij de indicatoren die de emissies naar water per doelgroep beschrijven, voor een aantal stoffen de reductiedoelstellingen en maatregelen genoemd.
Bronnen
- CIW (1999). Actieprogramma diffuse bronnen, voortgangrapportage 1999. Tweede Kamer, vergaderjaar 1999-2000, 26401, nr 20. Commissie Integraal Waterbeheer, Den Haag.
- EU (1991). Richtlijn 91/271/EG van de Raad van de Europese Unie van 21 mei 1991 inzake de Behandeling van Stedelijk Afvalwater. Publicatieblad van de Europese Unie, nr. L 135/40-52.
- EU (2000). Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid. (Europese Kaderrichtlijn Water). Publicatieblad van de Europese Unie, nr. L327, 22 december 2000.
- EU (2006). Verordening 166/2005 van het Europees Parlement en de Raad van 18 januari 2006 betreffende de instelling van een Europees register inzake de uitstoot en overbrenging van verontreinigende stoffen. Publicatieblad van de Europese Unie, nr. L 33/1, 4 februari 2006.
- EU (2008). Richtlijn 2008/1/EU van het Europees Parlement en de Raad inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging (herziene versie). Publicatieblad van de Europese Unie, nr. L 24/8, 29 januari 2008.
- EU (2010). Richtlijn 2010/75/EU van het Europees Parlement en de Raad inzake industriële emissies (geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging) (herschikking). Publicatieblad van de Europese L334, 17 december 2010.
- IRC (1987). Aktionsprogramm Rhein (Rijn actieprogramma).
- Rheinministerskonferenz. Internationale Rijn Commissie (IRC), Straatsburg,1 oktober 1987.
- V&W (1991). Noordzeeactieplan, Nationaal Uitvoeringsdocument Derde Noordzeeministersconferentie. Tweede Kamer, vergaderjaar 1990-1991, 21884, nrs 1 en 2. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Den Haag.
- V&W, VROM, LNV (2009). Nationaal Waterplan 2009-2015. www.nationaalwaterplan.nl
- VROM, V&W, LNV (2009). Besluit kwaliteitseisen en monitoring water 2009. Staatsblad 2010-15.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Emissiedoelstellingen water
- Omschrijving
- Een overzicht van de nationale en internationale afspraken en beleidsdoelstellingen om de emissies naar water en de belasting van het oppervlaktewater te verminderen.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Deltares, Lelystad, Landbouw-Economisch Instituut, Den Haag, Alterra, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, TNO).
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Achtergrondliteratuur
- Rijn actieprogramma (RAP)
Noordzee actieplan (NAP) (V&W, 1991)
OSPAR-strategie
IPCC-richtlijn over de regulatie van emissies van stoffen naar lucht, water en bodem
Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) - Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2017). Emissiereductiedoelstellingen water (indicator 0080, versie 12, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
