Broeikasgasemissies in Nederland, 1990 - 2009

Broeikasgasemissies circa 7% lager dan in het basisjaar voor het Kyoto Protocol

De uitstoot van broeikasgassen in Nederland, berekend volgens de IPCC-methode, lag in 2009 met 198 Mton CO₂-equivalenten circa 7% onder het niveau van het basisjaar voor het Kyoto Protocol. Nederland moet zijn broeikasgasemissies in 2008-2012 met 6% hebben gereduceerd ten opzichte van het basisjaar. Het basisjaar voor de emissie van broeikasgassen is een optelling van de emissies van koolstofdioxide (CO₂), methaan (CH₄) en distikstofoxide ofwel lachgas (N₂O) in 1990 en die van de fluorhoudende gassen (F-gassen: HFK's, PFK's, SF₆) in 1995. De emissie in het basisjaar is vastgesteld op 213 miljard kg CO₂-equivalenten.

• PBL (2010). Nederland zal Kyotoverplichting waarschijnlijk halen

Ontwikkeling CO₂-emissies

In de periode 1990-2004 nam de CO₂-emissie jaarlijks met gemiddeld één procent toe door meer elektriciteitsgebruik en een toename van het personen- en goederenvervoer. Na 2004 daalde de CO₂-emissie, met uitzondering van 2008. In 2009 nam de CO₂-emissie met circa 3% af als gevolg van de economische recessie.

Ontwikkeling emissies van overige broeikasgassen

In 2009 zijn de emissies van de andere broeikasgassen (CH₄, N₂O en de F-gassen), met circa 47% afgenomen ten opzichte van het basisjaar.

• De CH₄-emissie neemt sinds 1990 af. Belangrijkste reden is de afname van het storten van afval, wat leidt tot een lagere CH₄-emissie uit stortplaatsen. Daarnaast nam de CH₄ emissie vanuit de landbouw af door krimp van de veestapel. Vanaf 2007 nam de emissie van CH₄ weer licht toe door een sterke toename van warmtekrachtinstallaties (wkk) in de glastuinbouw.
• De N₂O-emissie nam sinds 1995 af doordat minder mest werd uitgereden en doordat minder kunstmest werd gebruikt. Daarnaast is in de afgelopen twee jaar de N2O-emissie van de industrie sterk gedaald door reductiemaatregelen bij de salpeterzuurfabrieken (een reductie van circa 5 Mton CO₂-equivalenten sinds 2006).
• De emissies van F-gassen namen sinds 1998 af. Dit is grotendeels het gevolg van maatregelen in de industrie. Vanaf 2005 namen de emissies van de F-gassen weer licht toe door de verplichte vervanging van HCFK's door HFK's als koelmiddel.

Wijziging N₂O-emissies uit landbouwbodems

Een aantal methodewijzigingen leidde recent tot aanpassing van de N₂O- emissiecijfers uit landbouwbodems. Door de methodewijzigingen zijn de N₂O- emissies in 1990 circa 0,6 Mton CO₂-equivalenten lager en in 2008 zelfs 2,3 Mton CO₂- equivalenten lager dan de vorige cijferreeks.

• De methodewijziging met het grootste effect is de toepassing van een voor Nederland specifieke uitspoelingsfractie (FRACleach). Voorheen werd de standaard waarde voor deze fractie uit de IPCC guidelines gebruikt van 0,3. Uit het model STONE dat de nitraatuitspoeling berekent, blijkt echter dat de fractie voor de Nederlandse situatie tussen de 0,14 en 0,12 ligt.
• Verder zijn er nieuwe emissiefactoren beschikbaar gekomen voor aanwending van dierlijke mest en kunstmest evenals voor beweiding (Velthof et al., 2010; Velthof en Mosquera, 2011).
• Tot slot zijn er enkele methodiekwijzigingen doorgevoerd met wat kleinere effecten: de emissie van NO wordt nu ook meegenomen in de berekening van de N₂O-emissies en verder is er een nieuw model voor de berekening van ammoniakemissies met een geringer effect op de N₂O- emissieberekening.

Doelen klimaatbeleid

De emissies van de broeikasgassen koolstofdioxide, methaan, lachgas en van de fluorhoudende gassen (HFK's, PFK's en SF₆) zijn onderdeel van het Klimaatverdrag en het Kyoto Protocol van de Verenigde Naties. In het Kyoto Protocol zijn afspraken gemaakt over de reductie van de emissies van broeikasgassen, waaronder CO₂.

• Klimaatverandering: beleid ter vermindering van broeikasgasemissies
• Inleiding tot het broeikaseffect