Herintroductie otter, 2003-2009

Oorzaken van achteruitgang

Omstreeks 1900 kwamen otters nog in het hele land voor. Door bejaging, verkleining van de leefgebieden en strenge winters nam het aantal otters decennia lang sterk af. In de jaren zeventig van de vorige eeuw kwam wellicht de genadeslag. Hoge concentraties PCB's hoopten zich op in de lichamen van de otters via de vis die zij aten. Ze verzwakten hierdoor en hun voortplanting verminderde. In 1989 werd voor het laatst een dode otter in Friesland gevonden en tot 1992 werden er sporen waargenomen. Ook in het Maasgebied zijn rond die tijd incidenteel sporen gevonden. Waarschijnlijk betrof het zwervende dieren van een relictpopulatie uit de Ardennen.

Herintroductie in 2002

Nadat de otter uit ons land was verdwenen, is volgens het Soortbeschermingsplan uit 1989 gewerkt aan de terugkeer door de ongunstige invloedsfactoren te verbeteren. Omdat er geen zicht was op een natuurlijke terugkeer is een herintroductieprogramma opgesteld. In de periode 2002-2009 zijn in de laagveengebieden van Zuidoost-Friesland en Noordwest-Overijssel 31 otters uitgezet. De uitgezette dieren waren aanvankelijk afkomstig van wildvang uit Oost-Europa en daarna afkomstig uit dierparken.

Populatie breidt zich uit

De populatie is uitgegroeid tot ca. 60 dieren in april 2009. In de winter van 2007/2008 waren er voor het eerst meer dieren aanwezig in het uitzetgebied dan er zijn uitgezet. De groei van de populatie is niet alleen te danken aan het uitzetten van dieren, maar vooral aan de voortplanting die goed op gang is gekomen. De eerste generatie in het gebied geboren dieren is intussen geslachtsrijp en produceert veel nakomelingen.

Omvang leefgebied wordt groter

Ook het areaal van de otter is de laatste jaren behoorlijk uitgebreid. In de winter van 2007/2008 was het gehele uitzetgebied gekoloniseerd. Er leven nu volwassen otters in de Rottige Meenthe, de Lindevallei, de Weerribben, de Wieden en de Oldematen. Kolonisatie van andere potentieel geschikte gebieden buiten het uitzetgebied lijkt steeds sneller te gaan. Er hebben zich otters gevestigd in gebieden die grenzen aan het uitzetgebied, zoals het Brandemeer en Zwarte Water. Daarnaast komen steeds meer meldingen binnen van otters die wegtrekken uit het uitzetgebied. Een wijfje dat in 2002 was uitgezet in de Weerribben werd in september 2008 gevonden als verkeersslachtoffer in Doesburg. Sectie wees uit dat ze recent twee jongen had gehad. Van deze jongen zijn ook spraints (otterkeutels) gevonden. Op basis van het DNA onderzoek lijkt de vader niet afkomstig uit de Nederlandse populatie, maar wellicht uit Duitsland. Dit zou aantonen dat er incidentele uitwisseling met andere otterpopulaties in Duitsland plaatsvindt.

Rode Lijst

De otter staat op de Rode Lijst van zoogdieren.