Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2002

Ontwikkeling emissie CO en VOS

Sinds 1980 zijn de emissies van koolmonoxide (CO) en vluchtige organische stoffen (VOS) met respectievelijk 65 en 60% verminderd. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de stapsgewijs aangescherpte Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen. De eisen voor de kwaliteit van de uitlaatgassen hebben uiteindelijk geresulteerd in de toepassing van driewegkatalysatoren bij personen- en bestelauto's op benzine en LPG. Nieuwe diesel-personenauto's worden vanaf 1996 uitgerust met een oxidatiekatalysator. Bij diesel-bestelauto's vindt dit plaats vanaf 2000. De eisen met betrekking tot de verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen hebben geleid tot het inbouwen van koolstoffilters vanaf 1989. Tussen 1990 en 2002 zijn de (VOS)-verdampingsemissies met 30% verminderd.

• Wegvoertuigen naar milieuklasse, 1985-2018

Ontwikkeling CO₂-emissie

Tussen 1990 en 2002 heeft de groei van de CO₂-emissie door het wegverkeer gelijke tred gehouden met de groei van het aantal voertuigkilometers. Dit betekent dat wegvoertuigen gemiddeld in deze periode niet zuiniger zijn geworden.

Ontwikkeling emissie NO_x

Na een lichte stijging in de jaren tachtig daalt de emissie van NO_x vanaf 1990 door enerzijds het gebruik van driewegkatalysatoren in personen- en bestelauto's en anderzijds de toepassing van steeds schonere dieselmotoren. Dit laatste is vooral van belang bij zware bedrijfsvoertuigen. Ten opzichte van 1980 is de emissie van NO_x door het wegverkeer met ruim eenderde gedaald.

Ontwikkeling emissie fijn stof

Bijna 80% van de emissie van fijn stof door verkeer en vervoer ontstaat bij de verbranding van dieselolie ('dieselrook'); circa 15% is afkomstig uit slijtage van wegdek, banden, remvoeringen en bovenleidingen. De emissie van fijn stof door het wegverkeer is in de periode 1980-2002 met 70% afgenomen. Dit is voornamelijk te danken aan schonere dieselmotoren in zware bedrijfsvoertuigen. Bij een aantal automerken wordt bij duurdere modellen met een dieselmotor een roetfilter toegepast om de emissie van fijn stof terug te dringen. Ook de ter bestrijding van de NO_x toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.

Ontwikkeling emissies andere stoffen:

• zwaveldioxide (SO₂) en loodverbindingen
  De emissies van loodverbindingen en zwaveldioxide (SO₂) door het wegverkeer zijn in de loop der jaren drastisch verminderd. Dit is een gevolg van het door wettelijke maatregelen afgedwongen gebruik van loodvrije benzine en laagzwavelige dieselolie. Een uitzondering hierop vormen de SO₂-emissies door zeeschepen. Deze zijn tussen 1980 en 2002 met 30% gestegen. Het aandeel door verkeer en vervoer in de totale SO2-emissie in Nederland bedraagt circa 25%.
  De emissie van loodverbindingen door voertuigen is verwaarloosbaar geworden.
• Distikstofoxide (N₂O)
  De van distikstofoxide neemt sinds 2000 licht af. Dit komt door de invoering van de nieuwste generatie katalysatoren. Ook de emissies door zware bedrijfsvoertuigen (diesel) nemen af doordat EURO3-motoren aanmerkelijk minder N₂O produceren dan hun voorgangers.

Technische toelichting

Onder verkeer en vervoer worden ook mobiele werkuigen (zoals rijdende hijskranen) beschouwd.Koolmonoxide en vluchtige organische stoffen worden gevormd bij een onvolledige verbranding van motorbrandstoffen. Dit proces vindt vooral plaats bij benzinemotoren, hetgeen het hoge aandeel van personenauto's in deze emissies verklaart. VOS-emissies ontstaan tevens door verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen. In 2000 is ruim 30% van de VOS-emissie van het wegverkeer door verdamping ontstaan.Kooldioxide (CO₂) wordt gevormd bij (volledige) verbranding van het in de motorbrandstof aanwezige koolstof. Hierdoor is de CO₂-emissie evenredig met het brandstofverbruik en kunnen emissiereducties alleen worden bereikt door energiebesparing en in geringe mate door overschakeling op brandstoffen met een lager koolstofgehalte zoals aardgas. Stikstofoxiden (NO_x) worden in de motor gevormd door verbranding van stikstof uit de lucht. Dit proces vindt in ongeveer dezelfde mate plaats in benzine/LPG- en dieselmotoren. Bij benzine/LPG-motoren reduceert vanaf eind jaren tachtig de driewegkatalysator de NO_x- emissies. Voor het terugdringen van de NO_x-emissies uit dieselmotoren wordt gebruik gemaakt van uitlaatgasrecirculatie (EGR).Bij een aantal automerken wordt bij duurdere modellen met een dieselmotor een roetfilter toegepast om de emissie van fijn stof terug te dringen. Ook de ter bestrijding van de NO_x toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.Zwaveldioxide (SO₂) ontstaat door verbranding van het in de motorbrandstof aanwezige zwavel. Distikstofoxide (N₂O) ontstaat vooral tijdens de opwarmfase van driewegkatalysatoren bij een onvolledige omzetting van NO_x in stikstof. Bij de nieuwste generatie katalysatoren is dit 'probleem' voor een belangrijk deel opgelost.

• Meta-informatie van het Datawarehouse-Emissieregistratie