Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2008

Ontwikkeling emissie koolmonoxide en vluchtig organische stoffen

Sinds 1990 zijn de emissies van koolmonoxide (CO) en vluchtige organische stoffen (VOS) sterk verminderd, respectievelijk met 53 en 76%. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de stapsgewijs aangescherpte Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen. De eisen voor de kwaliteit van de uitlaatgassen hebben uiteindelijk geresulteerd in de toepassing van driewegkatalysatoren bij personen- en bestelauto's op benzine en LPG. Nieuwe diesel-personenauto's worden vanaf 1996 uitgerust met een oxidatiekatalysator. Bij diesel-bestelauto's vindt deze toepassing plaats vanaf 2000. De eisen met betrekking tot de verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen hebben geleid tot het inbouwen van koolstoffilters vanaf 1989. Tussen 1990 en 2008 zijn de (VOS)-verdampingsemissies van het wegverkeer met 89% verminderd. Zie tevens de Technische toelichting.

• Wegvoertuigen naar milieuklasse, 1985-2018

Ontwikkeling kooldioxide-emissie

Tussen 1990 en 2008 heeft de groei van de kooldioxide-emissie door het wegverkeer nagenoeg gelijke tred gehouden met de groei van het aantal voertuigkilometers.

Ontwikkeling emissie stikstofoxiden

Na een lichte stijging in de jaren tachtig daalt de emissie van stikstofoxiden vanaf 1990 door enerzijds het gebruik van driewegkatalysatoren in personen- en bestelauto's en anderzijds de toepassing van steeds schonere dieselmotoren met uitlaatgasrecirculatie (EGR). Dit laatste is vooral van belang bij zware bedrijfsvoertuigen. Ten opzichte van 1990 is de emissie van stikstofoxiden door het wegverkeer meer dan gehalveerd (daling met 53%).

Ontwikkeling emissie fijn stof

Bijna 90% van de emissie van fijn stof door verkeer en vervoer ontstaat bij de verbranding motorbrandstoffen; ruim 10% is veroorzaakt door slijtage van wegdek, banden, remvoeringen en bovenleidingen. De emissie van fijn stof door het wegverkeer is in de periode 1990-2008 met 45% gedaald. Dit is vooral te danken aan schonere dieselmotoren in zware bedrijfsvoertuigen. Ook de ter bestrijding van stikstofoxiden toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.
Deeltjesfilters worden steeds meer toegepast. In het laatste kwartaal van 2005 was meer dan een kwart van alle verkochte nieuwe personenauto's uitgerust met zo'n filter. Dit percentage zal steeds verder oplopen. Eind 2006 kon circa 90% van de nieuwe diesel modellen met roetfilter worden geleverd. Verder wordt de inbouw van roetfilters in bestaande voertuigen ("retrofit"), ook in bedrijfsvoertuigen, door het Ministerie van VROM gesubsidieerd (VROM, 2007). Eind 2008 waren ongeveer 65 duizend personen- en bestelauto's en 18 duizend zware bedrijfsvoertuigen met een retrofit uitgevoerd.

Ontwikkeling emissie zwaveldioxide en loodverbindingen

De emissies van loodverbindingen en zwaveldioxide door het wegverkeer zijn in de loop der jaren drastisch verminderd. Dit is een gevolg van het door wettelijke maatregelen afgedwongen gebruik van loodvrije benzine en laagzwavelige dieselolie. Een uitzondering hierop vormen de emissies van zwaveldioxide door zeeschepen. Deze zijn tussen 1990 en 2008 met bijna 35% gestegen. Het aandeel door verkeer en vervoer in de totale zwaveldioxide-emissie in Nederland bedraagt bijna 61% Driekwart hiervan betreft emissies door de zeevaart op het Nederlands deel van het continentaal plat (NCP), 15% komt van de zeevaart in de havens en minder dan 10% van het overige verkeer. N.B. De emissies door de zeevaart worden niet meegenomen in de 'NEC-cijfers' in de tabel.
De emissie van loodverbindingen door voertuigen is verwaarloosbaar geworden.

Ontwikkeling emissie distikstofoxide

Distikstofoxide komt vooral vrij door een onvolledige reductie van stikstofoxiden tot stikstof in driewegkatalysatoren. De emissie blijft de laatste jaren vrijwel constant. Enerzijds neemt het aantal auto's met een katalysator toe, anderzijds produceren auto's met de nieuwste generatie katalysatoren aanzienlijk minder N₂O.

Oorzaken van emissies

• Milieudruk doelgroep Verkeer en vervoer: een overzicht