Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2021
Het wegverkeer veroorzaakt het leeuwendeel van de emissies naar lucht door de sector Verkeer en vervoer.
Bijdragen verkeers- en vervoerscategorieën
Het wegverkeer is veruit de belangrijkste veroorzaker van emissies binnen de sector verkeer en vervoer. In de emissie van stikstofoxiden (NOX) door verkeer en vervoer is in 2021 het aandeel van personenauto's vrachtvoertuigen (onderdeel van wegverkeer) met 34% het grootst; vrachtauto's verzorgen 13% van de NOX-emissies. De emissie van zwaveldioxide (SO2) wordt gedomineerd door de uitlaatgassen van de visserij die vrijkomen bij de verbranding van diesel in scheepsmotoren. Bij alle andere stoffen is de personenauto de belangrijkste bron binnen het wegverkeer. Voor alle stoffen zijn de zeescheepvaart-emissies niet inbegrepen en maken dus geen deel uit van de totaalpercentages.
Bijdrage verkeer en vervoer aan de totale Nederlandse emissies in 2021
De sector Verkeer en vervoer (inclusief mobiele werktuigen) draagt voor een aanzienlijk deel bij aan de totale emissies van koolmonoxide (CO, 67%), NOX (56%), vluchtige organische stoffen, exclusief methaan (NMVOS, 10%) en fijnstof (PM10, 22%). De bijdrage van deze sector aan de totale SO2-emissie in Nederland is circa 3%. Het aandeel in de totale NH3-emissie van verkeer en vervoer bedraagt circa 3% en is voor het grootste deel afkomstig uit het gebruik van driewegkatalysatoren in benzine personenauto's. Verder is de sector Verkeer en vervoer verantwoordelijk voor 21% van de totale kooldioxide (CO2) emissies, zoals berekend via de IPPC-richtlijnen. Ook in dit geval zijn de emissies door de zeescheepvaart niet meegenomen in het totaal van de sector Verkeer en vervoer, in overeenstemming met de IPCC- en NEC-richtlijnen. De zeescheepvaart is echter een substantiële bron van fijnstof en zwaveldioxide emissies. Voor meer informatie over de emissies door de zeescheepvaart:
Oorzaken van emissies
Voor informatie over de oorzaken van de besproken emissies naar lucht, zie:
Bronnen
- Emissieregistratie (2023). Jaarcijfers 2021. RIVM, Bilthoven; PBL, Bilthoven; CBS, Den Haag; Rijkswaterstaat-Waterdienst, Lelystad; Alterra, Wageningen; Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Utrecht, RVO, Utrecht en TNO Bouw en Ondergrond, Utrecht.
- CBS (2023a). StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2023b). Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. CBS, Den Haag/Heerlen
- CBS (2023c). StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; mobiele bronnen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Geilenkirchen et al., 2023. Methods for calculating emissions from transport in NL. Project Emissieregistratie, Task Force on Transportation of the Dutch Pollutant Release and Transfer Register.
- I & W (2023). NEC-stoffen en -richtlijnen. Kenniscentrum Infomil. Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Relevante informatie
- Wegverkeer: volumeontwikkeling en milieudruk, 1990-2022
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2021
- Emissies naar lucht door wegverkeer, 2023
- CO2-emissie per voertuigkilometer van nieuwe personenauto's, 1998-2017, voor informatie over de voortgang van het CO2-convenant tussen de EU en automobielfabrikanten.
- Wegvoertuigen naar milieuklasse, 1985-2018, voor de Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen en penetratiegraad van typekeuringseisen in het voertuigenpark (EURO-normen).
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer
- Omschrijving
- Emissies naar lucht door het verkeer en vervoer van broeikasgassen (kooldioxide, distikstofoxiden, methaan) en verzurende en grootschalige luchtverontreinigende stoffen (zwaveldioxide, stikstofoxiden, ammoniak, vluchtige organische stoffen (excl. methaan), fijnstof, koolmonoxide)
- Verantwoordelijk instituut
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
- Berekeningswijze
- Emissieberekening op basis van activiteitsgegevens (voertuigkilometers, brandstofverbruik) en emissiefactoren.
Zie verder het rapport Methods for calculating emissions from transport in NL (Geilenkirchen et al., 2023 (achter: Lucht / Verkeer en Vervoer / Methoderapporten Taakgroep Verkeer en Vervoer). - Basistabel
- Sectortabellen van de Emissieregistratie over 2021 (2023).
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen, circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen - Verschijningsfrequentie
- In januari/februari definitieve cijfers t-2
- Achtergrondliteratuur
- Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst - Opmerking
- Bij het vaststellen van de emissies volgens de NEC- en IPCC-richtlijn worden alle emissies van de zeevaart buiten beschouwing gelaten.De emissies door het wegverkeer en de visserij in de tabel voor verzurende en luchtverontreinigende stoffen zijn gebaseerd op de afzet van motorbrandstoffen ("fuel-sold"). Bij het vaststellen van de NEC-emissieplafonds van 2010 is voor het wegverkeer destijds gebruik gemaakt van de in de NEC-richtlijn genoemde alternatieve berekening op basis van voertuigkilometers ("fuel-used"). De op deze wijze berekende emissies staan in de Sectortabellen van de Emissieregistratie over 2021 (2023). De emissies door landbouwvoertuigen, de visserij en mobiele werktuigen worden gepresenteerd onder Verkeer en vervoer.
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2023). Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2021 (indicator 0129, versie 37, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
