Draagvlak voor natuur en natuurbeleid, 2021

Draagvlak voor natuurbeheer en realisatie natuurnetwerk

Het overgrote deel van de Nederlanders vindt bescherming en onderhoud van bestaande natuurgebieden en het beschermen van zeldzame flora en fauna belangrijke maatregelen. De steun hiervoor is in 2021 onverminderd groot, maar wel licht gedaald ten opzichte van 2017. De overheid werkt aan de realisatie van het Natuurnetwerk Nederland om het biodiversiteitsverlies te stoppen, waarbij nieuwe natuur wordt aangelegd en natuurgebieden met elkaar worden verbonden. De steun voor aanleg van nieuwe natuurgebieden is ten opzichte van 2017 licht gedaald. De steun om natuurgebieden met elkaar te verbinden is in deze periode niet veranderd. Een meerderheid van de Nederlanders vindt de realisatie van het nationale natuurnetwerk (nieuwe natuur aanleggen en natuurgebieden verbinden) nog steeds belangrijk.

Burgers zijn natuurbehoud belangrijker gaan vinden

Door de jaren heen is het maatschappelijk besef van het belang van natuurbehoud substantieel. In 2021 vindt ten opzichte van de dip van 2006 een groter aandeel van de Nederlanders het belangrijk dat er veel aandacht is voor natuur en dat we ons terecht zorgen maken over de toekomst van de natuur. Ook vinden steeds meer respondenten dat de overheid te weinig geld uitgeeft aan natuurbehoud. Op de vraag waarom natuur belangrijk is, geeft 79% van de Nederlandse bevolking 'gezondheid' als de belangrijkste reden op, gevolgd door 'dat we verplicht zijn om natuur te beschermen voor onze kinderen' (44%). Drie procent van de respondenten geeft 'geld verdienen' als reden van het belang van natuur.

Natuur mag economische ontwikkeling belemmeren

In een afweging tussen natuur- en economiebelangen vindt 38% dat de natuur een belemmering mag vormen voor economische vooruitgang. Dit aandeel is sinds 2006 toegenomen. In 2021 is een kwart van de respondenten van mening dat de natuur geen belemmering mag zijn voor economische vooruitgang. Mensen kiezen overduidelijk de kant van de natuur bij de voorgelegde dilemma's 'wettelijk beschermde natuurgebieden behouden of schrappen', 'natuurbeheer gericht op het beschermen van planten en dieren versus meer aandacht voor natuurbeleving' en 'de landbouw moet meer rekening houden met natuur of vooral gericht zijn op de voedselproductie'. Over de wolf zijn de meningen meer verdeeld: 59% vindt de wolf een verrijking voor de Nederlandse natuur en 41% vindt Nederland te klein voor de wolf.

Nederlanders zijn zich meer dan gemiddeld in Europa bewust van hun verantwoordelijkheid

Ook in de Europese Unie wordt om de paar jaar een studie uitgevoerd om het bewustzijn en de opvattingen van Europese burgers over biodiversiteit en natuur te onderzoeken. De Europese Commissie onderzoekt hiermee op welke wijze burgers zich bewust zijn van de waarden van biodiversiteit en of zij vinden dat EU-lidstaten deze waarden duurzaam moeten behouden. Het merendeel van de EU-burgers is het eens met de stellingen over de waarden van biodiversiteit. In Nederland is het aandeel dat het hiermee volledig eens is in de periode 2015-2018 opvallend harder gestegen dan gemiddeld in de Europese Unie. Zo is het aandeel respondenten dat het volledig eens is met de stelling dat biodiversiteit belangrijk is voor economische ontwikkeling op de lange termijn zelfs met 19 procentpunt gestegen. Dat is drie keer zoveel als gemiddeld in de Europese Unie. Het aantal respondenten dat vindt dat Nederlanders een verantwoordelijkheid hebben om voor de natuur te zorgen is in de betreffende periode met 5 procentpunt gestegen tot 88%. Dit is aanmerkelijk hoger dan gemiddeld in de Europese Unie (77%).

Het Rijk wil betrokkenheid van burgers bij het natuurbeleid vergroten

Uit de draagvlakenquête in 2021 blijkt dat de meerderheid van de Nederlanders de overheid als hoofdverantwoordelijke beschouwt voor de natuur in Nederland. Dit aandeel is tussen 2017 en 2021 licht afgenomen: van 65 naar 63%. Veel mensen vinden het niet vanzelfsprekend dat burgers meer verantwoordelijkheid dienen te nemen voor natuur en landschapszorg. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) wil dit veranderen en heeft zich als beleidsdoel gesteld meer burgers en organisaties te betrekken bij de zorg voor natuur en landschap. Het Rijk stelt in haar natuurbeleid de energieke samenleving centraal en wil aansluiten bij de groeiende betrokkenheid van burgers bij natuur (Rijksnatuurvisie 2014). Uit de draagvlakenquête blijkt dat twee derde van de bevolking op enigerlei wijze betrokken is bij de natuur, bijvoorbeeld door het bezoeken van natuur, door het uitvoeren van activiteiten voor bescherming van natuur of bij besluitvorming over natuur.

• Actieve betrokkenheid bij natuurbescherming, 2021

Meer weten over betrokkenheid van burgers bij natuur:

• Burgerbetrokkenheid bij natuur