Realisatie nieuwe natuur
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
In 2006 is het areaal verworven nieuwe natuur nihil. De verwerving was vorig jaar al beperkt (794 ha) en nu zijn er geen gronden ter plaatse van de EHS verworven en overgedragen aan de terreinbeherende organisaties. De inrichting blijft ver achter lopen op schema.
Beleidsdoelen
Volgens de nota 'Agenda voor een Vitaal Platteland' moet de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) in 2018 volledig zijn gerealiseerd. Een deel hiervan is de zogenaamde nieuwe natuur. Deze gronden zijn nu veelal nog in gebruik als landbouwgrond en krijgen de hoofdfunctie natuur. De taakstelling is 111.741 ha verwerven (gereed 2015), inrichten (2018) en beheren door terreinbeherende organisaties. De beoogde natuurdoelen staan aangegeven op de landelijke natuurdoelenkaart en de gewenste milieukwaliteit dient in 2027 gerealiseerd te zijn.
Ontwikkelingen
Per 31 december 2006 is in totaal 67.248 hectare aan grond voor nieuwe natuur verworven (exclusief 24.293 ha ruilgrond). Dit jaar is de oppervlakte verworven natuur nihil. Deze zou gemiddeld 4.200 ha per jaar moet zijn om de taakstelling in 2015 te halen. Daar treed dus aanzienlijke vertraging op. Wel is er 4.037 hectare ruilgrond verworven. Dit houdt in dat de gronden nog niet op de goede plek liggen en later door uitruil alsnog op de juiste locatie moeten komen. De post ruilgronden stijgt, maar deze hectaren leveren geen bijdrage aan het realiseren van de natuurdoelstellingen.
De raming van LNV was 3.197 ha voor 2006. aan ruilgronden is meer verworven. De DLG geeft in haar Jaarverslag 2006 aan dat de vertraging mogelijk komt door de 'omslag' van minder verwerving, naar meer beheer.
Eind december was er 48.883 hectare grond ingericht. Dit jaar is de oppervlakte ingericht met 777 hectare gestegen. Dit is nog geen kwart van de 4.400 ha die gemiddelde nodig is om de taakstelling in 2018 te halen. De raming van LNV was 5.926 ha. Dat is ook lang niet gerealiseerd. De inrichting loopt zeer sterk achter op schema.
LNV geeft aan dat inrichting veelal onderdeel is van integrale projecten waar tegelijk meerdere doelen gerealiseerd worden. Daardoor is inrichting een langdurig proces. De gronden zijn meerdere jaren zogenaamd 'onderhanden'. In 2005 was er in totaal bijna 28.000 hectare 'onderhanden werk'. Als het inrichtingstempo van de afgelopen drie jaar een goede indicator is van de vorderingen, dan zou het ruim 25 jaar duren voordat dit onderhanden werk is uitgevoerd en tot ver na 2050 voordat de nieuwe natuur is ingericht.
Bronnen
- DLG (diverse jaren). Structuurschema Groene Ruimte. Voortgangsrapportage 2000/2001/2002. Dienst Landelijk Gebied. Utrecht.
- LNV (2005). Rijksbegroting Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit 2006. SDU Den Haag.
- LNV (2007). Jaarverslag van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 2006. SDU Den Haag.
- LNV (2006) Agenda voor een Vitaal Platteland Meerjarenprogramma 2007 - 2013. Den Haag
- LNV (2006). Voortgang realisatie operationele doelen LNV per 31 december 2005. 4 mei 2006
- LNV (2007). Voortgang realisatie operationele doelen LNV per 31 december 2005. 19 maart 2007
- MNP (2006). Natuurbalans 2006. Milieu- en Natuurplanbureau. SDU Den Haag
- MNP (2007). Natuurbalans 2007. Milieu- en Natuurplanbureau. Bilthoven.
- MNP (2007) Van aankoop naar beheer II. Milieu- en Natuurplanbureau. Bilthoven.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- In de figuur is cumulatief het aantal verworven hectares, per jaar aangegeven. Tevens zijn de vastgestelde taakstelling opgenomen. De lineaire taakstellingen per jaar zijn op basis van de voorstaande data berekend. De informatie is verkregen van de DLG en LNV. Het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) vindt het belangrijk om de voortgang van het beleid in een (middel)langetermijnperspectief te plaatsen. Het MNP spiegelt daartoe de gerealiseerde beleidsprestaties aan een lineaire realisatie. Die wordt berekend door het verschil tussen de beoogde taakstelling en de gerealiseerde beleidsprestatie gelijkelijk te verdelen over het aantal jaren dat nog rest tot aan het geplande jaar van afronding.Het ministerie van LNV spiegelt de voortgang van het beleid niet (meer) aan een lineaire taakstelling, maar aan het beschikbare meerjarige budget. De consequentie is, dat slechts voor een jaar een beeld wordt gegeven van de voortgang en dus niet duidelijk wordt of, uitgaande van het huidige realisatietempo, de uiteindelijke taakstelling wordt gerealiseerd. De twee berekeningswijzen leiden tot grote verschillen in jaarlijkse referentie.
Achtergrondinformatie: wat is nieuwe natuur?
De Relatienota (CRM, 1975) plande een uitbreiding van de oppervlakte natuurreservaat ten opzichte van de bestaande situatie met 50.000 hectare. Het Natuurbeleidsplan (LNV, 1990) maakte daar 100.000 hectare van en voegde er ook nog 50.000 hectare natuurontwikkeling aan toe. In beide situaties gaat het om de omvorming van landbouwgrond tot natuurgebied. Bij de uitwerking door de provincies is het totaal op 151.500 hectare gekomen. Deze taakstelling is overgenomen in het Structuurschema Groene Ruimte (SGR) (LNV, 1995), de nota 'Natuur voor mensen, mensen voor natuur' (LNV, 2000) en de Agenda voor een Vitaal Platteland. (LNV, 2004)
Vanaf 2001 wordt er geen onderscheid meer gemaakt tussen "reservaten" en "natuurontwikkeling". Ze zijn samengevoegd tot "nieuwe natuur", met als taakstelling 151.500 hectare. Aanvankelijk zou dat worden gerealiseerd door de verwerving en inrichting van gronden door de overheid en vervolgens de overdracht ervan aan terreinbeherende organisaties. In het Regeerakkoord van 1998 is afgesproken dat in beginsel 19.200 ha niet zou worden verworven, maar dat daarvoor langdurige beheerovereenkomsten worden afgesloten met particuliere eigenaren. Alleen als dat niet lukt, zullen de resterende hectaren alsnog worden verworven. De overige 132.300 hectare zou dus wel worden verworven. De kabinetten Balkenende I en II hebben deze koerswijziging verder voortgezet. Hierbij verschuift het accent bij de realisatie van de EHS van aankoop van gronden verder naar particulier (15.509 ha) en agrarisch natuurbeheer (5.050 ha). De nieuwe taakstelling voor nieuwe natuur is 111.741 hectare . De verwerving van de gronden is vervroegd en dient nu in 2015 gerealiseerd te zijn. De inrichting in 2018.
Achtergrondinformatie: wat zijn ruilgronden?
In de tekst wordt regelmatig gesproken over ruilgronden. Dit zijn gronden dit die al wel zijn gekocht maar nog niet op de juiste plek liggen. Tot aan de verantwoording 2003 was er sprake van een toedeling van de gekochte hectares naar beleidscategorie. LNV heeft de wijze waarop de ruilgronden worden toegerekend veranderd. Vanaf het Jaarverslag LNV 2003 wordt er gewerkt met de trekkingsrechten op het vermogen van BBL op basis van de waarde van de aan de EHS toebedeelde hectares ruilgrond in bezit bij BBL en op basis van de beschikbaar gestelde budgetten per beleidsdoel. - Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2007). Realisatie nieuwe natuur (indicator 1307, versie 06, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
