Realisatie nieuwe EHS - verwerving en inrichting 1990 - 2008

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Realisatie nieuwe EHS door middel van verwerving en inrichting 1990-2008

Omschrijving

De indicator geeft het oppervlak aan verworven en ingerichte grond ten behoeve van nieuwe natuur, robuuste verbindingen en natte natuur in de EHS.

Verantwoordelijk instituut

Data: LNV en DLG. Berekeningen: PBL

Berekeningswijze

In de figuur is cumulatief het aantal verworven en ingerichte hectares per jaar aangegeven. Tevens zijn de beleidsdoelen opgenomen en lineair vertaald naar taakstellingen per jaar.Het ministerie van LNV heeft mondeling aangegeven dat de gerapporteerde voortgang over 2007en 2008 is gebaseerd op basis van aangegane financiële verplichtingen voor hectaren. De realisatie van de verwerving en inrichting eind 2006 is gebaseerd op de gegevens uit het project 'Nulmeting op de kaart'. De gegevens uit het project 'Nulmeting op Kaart' van LNV en de provincies zijn sinds november 2009 beschikbaar. Hierin is per provincie de feitelijke restanttaakstelling 'in het veld' op 1 januari 2007 bepaald en op kaart gezet. Het PBL heeft de resultaten van de 'Nulmeting op Kaart' verwerkt in de overzichten. LNV heeft in 2003 de wijze waarop de ruilgronden worden toegerekend veranderd. Eerst was er sprake van een toedeling van de gekochte hectares naar beleidscategorie. Vanaf het Jaarverslag LNV 2003 wordt er gewerkt met de trekkingsrechten op het vermogen van BBL op basis van de waarde van de aan de EHS toebedeelde hectares ruilgrond in bezit bij BBL en op basis van de beschikbaar gestelde budgetten per beleidsdoel.De daling in inrichting na 2002 is volgens LNV waarschijnlijk het gevolg van de gewijzigde definitie van inrichting. Daarvoor werd ervan uitgegaan dat als een hectare was overgedragen aan een terreinbeherende organisatie deze hectare dan ook was ingericht. Nu is ingericht, als deze hectare ook daadwerkelijk zijn ingericht.De tweede knik in de voortgang van inrichting ligt in 2006. In het project 'Nulmeting op Kaart' van LNV en de provincies is per provincie de feitelijke restanttaakstelling 'in het veld' op 1 januari 2007 bepaald en op kaart gezet. Hierbij bleken er minder hectaren nieuwe EHS ingericht te zijn dan aanvankelijk werd aangegeven. De resultaten van de 'Nulmeting op Kaart' zijn verwerkt in de grafiek. Deze indicator geeft de cijfers behorend bij de Balans van de Leefomgeving en het achtergrondrapport over natuur van september 2010.Toelichting 75.621 ha = 74.930 uit NOK restanttaakstelling + 542 Rverb + 149 natte natuur78.750 ha = GPEHS 75.621 + 3.072 + 57 (niet ILG uit GPEHS)80.506 ha = NOK 75.621 + 4.696 (PEIL) + niet ILG (GPEHS '07 en '08:) 57 + 132 35.396 ha = NOK 33.192 + 1.697 + 242 + 136 + 12938.253 ha = NOK + GPEHS 287542.136 ha = 2007 + GPEHS 3883

Basistabel

-

Geografische verdeling

Nederland

Verschijningsfrequentie

Jaarlijks

Opmerking

Wat is nieuwe natuur?De Relatienota (CRM, 1975) plande een uitbreiding van de oppervlakte natuurreservaat ten opzichte van de bestaande situatie met 50.000 hectare. Het Natuurbeleidsplan (LNV, 1990) maakte daar 100.000 hectare van en voegde er ook nog 50.000 hectare natuurontwikkeling aan toe. In beide situaties gaat het om de omvorming van landbouwgrond tot natuurgebied. Bij de uitwerking door de provincies is het totaal op 151.500 hectare gekomen. Deze taakstelling is overgenomen in het Structuurschema Groene Ruimte (SGR) (LNV, 1995), de nota 'Natuur voor mensen, mensen voor natuur' (LNV, 2000) en de Agenda voor een Vitaal Platteland. (LNV, 2004).Vanaf 2001 wordt er geen onderscheid meer gemaakt tussen "reservaten" en "natuurontwikkeling". Ze zijn samengevoegd tot "nieuwe natuur", met als taakstelling 151.500 hectare. Aanvankelijk zou dat worden gerealiseerd door de verwerving en inrichting van gronden door de overheid die vervolgens zou worden overgedragen aan terreinbeherende organisaties. In het Regeerakkoord van 1998 is afgesproken dat in beginsel 19.200 ha niet zou worden verworven, maar dat daarvoor langdurige beheerovereenkomsten worden afgesloten met particuliere eigenaren. Alleen als dat niet lukt, zullen de resterende hectaren alsnog worden verworven. De overige 132.300 hectare zou dus wel worden verworven. De kabinetten Balkenende I en II hebben deze koerswijziging verder voortgezet. Hierbij verschuift het accent bij de realisatie van de EHS van aankoop van gronden verder naar particulier (15.509 ha) en agrarisch natuurbeheer (5.050 ha). De overgebleven taakstelling voor te verwerven nieuwe natuur is 111.741 hectare.Wat zijn robuuste verbindingen?Om natuurwaarden te borgen en te ontwikkelen streeft het Rijk naar realisatie van een samenhangend netwerk van kwalitatief hoogwaardige natuurgebieden: de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). In 2018 moet de EHS gerealiseerd zijn. Een onderdeel in het stelsel zijn de robuuste verbindingen. De nota 'Natuur voor mensen, mensen voor natuur' stelt als nieuwe doelstelling de aanleg van zeven strategische, robuuste verbindingen. Deze verbindingen zijn bedoeld om de ruimtelijke samenhang en ecologische kwaliteit binnen de EHS te versterken, maar kunnen ook bijdragen aan andere functies. Als gevolg van de koerswijziging van het kabinetten Balkenende I en II is de taakstelling voor de robuuste verbindingen verlaagd van 27.000 ha naar 16.303 ha verwerving en inrichting. Daarnaast dient ruim 10.000 ha in particulier of agrarisch natuurbeheer komen. De eerste tranche dient in 2018 gerealiseerd te zijn. Voor de tweede tranche start de grondverwerving in 2008. Wat is natte natuur?In de Interdepartementale Commissie voor Economische Structuurversterking (ICES) zijn afspraken gemaakt over de aanleg van extra natte natuur. Het betreft twee tranches, tot 2010 en tot 2015, en omvat (zie p. 29 van het beleidsprogramma in LNV, 2000)
Het betreft vijf onderdelen:?         Noord-Nederland: herstellen van beken en natte oeverlanden in Groningen, Friesland en Drenthe en Friese IJsselmeerkustprojecten (724 ha). ?         Deltanatuur: realisatie van circa 2.400 hectare (ha) natte natuur in en langs de grote wateren van het Zuid-Hollandse Deltagebied. ?         IJsselmeergebied: de realisatie van circa 3.000 ha natte natuur in en langs de grote wateren van het IJsselmeergebied. ?         Zandmaas: de realisatie van 460 ha EHS langs de Maas en het inrichten van twee nevengeulen.?         Versnellen van het reguliere programma van het ministerie van V&W voor het (ecologisch) herstel en de inrichting van de rijkswateren.In het Meerjarenprogramma Vitaal Platteland 2007 - 2013 is een taakstelling voor de Westerschelde opgenomen. De 600 ha te verwerven en in te richtingen Westerschelde betreft volgens LNV een nieuwe taakstelling, vastgelegd in het Westerschelde convenant (Staatscourant 26 april 2006. Nr. 81/pag 18). In tegenstelling tot de andere onderdelen van natte natuur hoeft de Westerschelde niet in 2010 gereed te zijn.

Betrouwbaarheidscodering

Waarschijnlijk A. Data van derden. De informatie is verkregen van de Dienst Landelijk Gebied en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Bewerking PBL.