Purperslak en wulk en milieugevaarlijke stoffen

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Purperslak en wulk gaan achteruit in kustgebieden. Dit is waarschijnlijk het gevolg van het gebruik van aangroeiwerende verven op scheepsrompen.

Ontwikkeling

Het aantal grote populaties purperslakken is sinds 1965 met tweederde afgenomen. Het aantal wulken is sinds 1980-1984 met meer dan 40% verminderd. Deze veranderingen worden in verband gebracht met tributyltin(TBT)-houdende verven die de aangroei van zeepokken en andere organismen op scheepsrompen moeten remmen. Het middel heeft echter nadelige bij-effecten. Zo is bij verscheidene weekdieren, waaronder de purperslak en wulk, aangetoond dat TBT 'imposex' veroorzaakt. Dit wil zeggen dat vrouwelijke dieren mannelijke geslachtsorganen ontwikkelen, waardoor de populatie geheel of gedeeltelijk steriel wordt. Ook andere factoren spelen een rol bij de achteruitgang, met name de asfaltering van dijken bij de purperslak en de boomkorvisserij bij de wulk.Na een verbod op TBT is de hoeveelheid TBT in jachthavens sinds 1990 sterk gedaald, maar dat heeft niet geleid tot verbeteringen bij deze soorten. De concentraties voldoen nog niet aan de risico-norm.

Bronnen

  • Gmelig Meyling, A.W. en R.H. Bruyne (2001). Een duik in mariene gegevens. Lange termijn veranderingen (1945-2000) van roggen, kreeftachtigen en andere mariene organismen als gevolg van menselijk handelen in beeld gebracht met behulp van duik- en aanspoelselwaarnemingen. Stichting Anemoon. Heemstede.
  • Moorsel, G.W.N.M. (1996). Ecoprofiel purperslak (Nucella lapillus). Bureau Waardenburg. Culemborg.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Opmerking
De gegevens van deze twee soorten komen uit monitoringprogramma's van de Stichting Anemoon. De linker grafiek geeft de verandering weer in het aantal hokken van 2,5 x 2,5 km waarin grote populaties voorkomen; dat zijn populaties met meer dan 100 exemplaren van de purperslak. Het betreft levende dieren in de getijdezone. De rechter grafiek toont de ontwikkeling in het aantal aangespoelde eikapsels van de wulk op het Noordzeestrand.
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
10
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
05
versie‎
04

Referentie van deze webpagina

CLO (2002). Purperslak en wulk en milieugevaarlijke stoffen (indicator 1104, versie 02, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.