Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw per actieve stof, 1995-2008

Ontwikkelingen per toepassingsgroep

Tussen 1995 en 2008 is er geen duidelijke toe- of afname zichtbaar in het totale gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Ook de aandelen van toepassingen in het totale gebruik zijn door de jaren heen vrij stabiel: ruim 50 procent wordt toegepast bij de schimmelbestrijding en ruim 25 procent bij de onkruidbestrijding. Er is alleen een duidelijke vermindering zichtbaar in het gebruik van de relatief kleine toepassingsgroepen insecticiden en loofdodingsmiddelen.

Ontwikkelingen in enkele middelen

Bij de onderstaande actieve stoffen treden over het totaal van alle gewassen opvallende verschillen op in het gebruik in 2008 ten opzichte van 2004 of 2000. Bij elke besproken ontwikkeling (daling, stijging) zijn bovendien die gewassen genoemd die typerend zijn voor die ontwikkeling:

• Het gebruik van de insectenbestrijders Bacillus Thuringiensis en dimethoaat daalt. De daling van het gebruik van Bacillus Thuringiensis blijkt duidelijk bij tomaten en paprika's. De daling van de inzet van dimethoaat treedt vooral op in gewassen als wintertarwe, consumptieaardappelen, winterpeen.
• Het gebruik van de schimmelbestrijder mancozeb stijgt. Belangrijk hierbij zijn de gewassen aardappelen, zaaiuien en tulpen.
• De inzet van de schimmelbestrijder captan stijgt na een aanvankelijke daling. Typerend hiervoor zijn appelen en peren.
• Het gebruik van de schimmelbestrijder maneb daalt. Dit blijkt duidelijk bij zaaiuien en aardappelen.
• Het gebruik van de onkruidbestrijders glyfosaat en isoproturon stijgt. De stijging voor glyfosaat treedt sterk op bij suikerbieten.
• Het gebruik van minerale olie (aardappelen) en plantengroeiregulator chloormequat wintertarwe) stijgt.

Vergelijking met afzetcijfers

Rekening houdend met het gegeven dat het gebruik van schimmelbestrijders sterk wordt bepaald door het weer tijdens het teeltseizoen en het feit dat voorraadvorming een belangrijke invloed heeft op de afzetcijfers, kunnen de gebruikscijfers per toepassingsgroep vergeleken worden met de afzetcijfers. De afzetcijfers zijn jaarlijks beschikbaar.
Bij een vergelijking valt het volgende op:

• per toepassingsgroep is een vergelijkbare ontwikkeling zichtbaar in de hoeveelheid gebruikte en afgezette middelen, waarbij het gebruik telkens op een lager niveau ligt dan de afzet;
• bij schimmelbestrijding en onkruidbestrijding liggen de aandelen van het totale gebruik op hetzelfde niveau als bij de afzetcijfers;
• bij belangrijke stoffen voor schimmelbestrijding (captan, mancozeb, maneb) is de gebruiksontwikkeling vergelijkbaar met de afzetontwikkeling.

• Afzet van gewasbeschermingsmiddelen, 2011-2022

Maatregelen ter vermindering gebruik gewasbeschermingsmiddelen

Er speelt een aantal factoren dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw kan verminderen. Dit zijn de toepassing van nieuwe middelen waarvan minder actieve stof per hectare nodig is, aanscherping van het toelatingsbeleid, wijziging van teelttechnieken en een groter gebruik van alternatieve methoden. De effecten zijn niet altijd zichtbaar in een afname in het bestrijdingsmiddelengebruik, maar kunnen wel degelijk resulteren in een afname van milieuknelpunten.