Verbruik van hernieuwbare energie voor vervoer, 2005-2013

Verplicht aandeel hernieuwbare energie in het vervoer

In de Nederlandse wetgeving is vastgelegd dat een deel van het totale verbruik aan benzine en diesel voor vervoer uit hernieuwbare energie moet bestaan. Dit verplichte aandeel hernieuwbare energie is opgelopen van 2 procent in 2007 naar 5 procent in 2013. Voor 2014 geldt een verplichting van 5,5 procent (IenM, 2011). Voor 2015 wil de regering naar 6,25 procent (IenM, 2013).
Volgens de EU-Richtlijn Hernieuwbare energie zijn lidstaten verplicht om in 2020 een hoeveelheid hernieuwbare energie in het vervoer te verbruiken die overeenkomt met 10 procent van het verbruik van benzine, diesel en elektriciteit voor vervoer (EU, 2009).

Gerealiseerde aandeel hernieuwbare energie

Door definitieverschillen loopt het gerealiseerde aandeel hernieuwbare energie voor vervoer volgens de EU- Richtlijn niet altijd gelijk op met de nationale verplichting (CBS, 2014a). In 2013 is dat wel het geval en bedraagt het gerealiseerde aandeel hernieuwbare energie in het vervoer 5,0 procent.
Zowel het totale verbruik als ook het aandeel hernieuwbare energie zijn berekend volgens een methode zoals omschreven in de EU Richtlijn Hernieuwbare energie (zie ook de berekeningswijze in de technische toelichting).

Biobrandstoffen

Sinds 2007 zijn leveranciers van benzine en diesel in Nederland verplicht om hernieuwbare energie te leveren. In de praktijk gaat het dan vooral om biobenzine en biodiesel die zijn bijgemengd in gewone benzine en diesel. Deze verplichting wordt daarom vaak 'bijmengplicht' genoemd.
Bij de berekening van het aandeel hernieuwbare energie mogen milieutechnisch goede biobrandstoffen dubbel worden meegeteld. Deze dubbeltellende biobrandstoffen zijn inmiddels zeer belangrijk en waren in 2013 door hun dubbeltelling goed voor ruim 70 procent van het verbruik van hernieuwbare energie voor vervoer. Vooral biodiesel wordt in dubbeltellende vorm op de markt gebracht. Het gaat dan vooral om biodiesel die gemaakt is uit afval, zoals gebruikt frituurvet.

Duurzaamheid van biobrandstoffen

Sinds de introductie is er veel maatschappelijke discussie over de wenselijkheid van biobrandstoffen. Als resultaat van deze discussie bevat de Europese Richtlijn Hernieuwbare energie duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen die moeten borgen dat het gebruik van biobrandstoffen leidt tot daadwerkelijke reductie van de emissie van broeikasgassen, dat de schade aan de natuur beperkt wordt en dat sociale rechten gerespecteerd worden.
Biobrandstoffen die niet voldoen aan deze criteria tellen niet mee voor de doelstellingen uit de Europese Richtlijn en mogen ook niet ondersteund worden door overheidsmaatregelen op nationaal niveau. Om te borgen dat gebruikte biobrandstoffen voldoen aan de criteria zijn door private partijen certificeringsschema's op opgezet. Vanaf verslagjaar 2011 controleert de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) of de biobrandstoffen die geclaimd worden voor de nationale verplichting voldoende gecertificeerd zijn.

Aard en herkomst biobrandstoffen

Om de impact van het verbruik van biobrandstoffen te beoordelen verzamelt en publiceert de NEa in het kader van de EU-Richtlijn ook informatie over de aard en herkomst van de biobrandstoffen die gebruikt zijn om te voldoen aan de nationale verplichting (NEa, 2013). In 2011 en 2012 leverde ethanol uit mais uit de VS en biodiesel uit Duits en Nederlands afval een belangrijke bijdrage.