Belasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw, 2005-2010
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De belasting van het oppervlaktewater door landbouwkundig gebruik van de gewasbeschermingsmiddelen imidacloprid, glyfosaat en MCPA schommelt van jaar tot jaar. Deze schommeling kan veroorzaakt worden door weersomstandigheden, verschuiving naar andere, minder milieuschadelijke, stoffen of verschuivingen in het areaal van de gewassen.
Trends gewasbeschermingsmiddelen
Gewasbeschermingsmiddelen kunnen in het oppervlaktewater terechtkomen door verwaaien (drift) en afspoeling vanaf de bodem naar omliggende oppervlaktewateren (Kruijne et al., 2012). Vanwege de complexe berekeningswijze zijn er slechts vanaf 2005 gegevens over de belasting van het oppervlaktewater berekend. Het gebruik van individuele gewasbeschermingsmiddelen wordt vooral bepaald door het toelatingsbeleid (CTGB, 2011). Vaak gaat een daling van het gebruik (en de emissie) van het ene middel gepaard met een stijging van één of meerdere andere middelen.
Voor het herbicide glyfosaat geldt dat het oppervlaktewater ook belast wordt door gebruik in het stedelijk groenbeheer; het insecticide imidacloprid wordt ook toegepast in huishoudens, bijvoorbeeld ter bestrijding van mieren. Deze bijdragen zijn niet opgenomen in deze indicator.
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2021
- Belasting van het oppervlaktewater door landbouw en natuur, 1990-2021
Herkomst gegevens
De gegevens zijn afkomstig van de Nationale Milieu Indicator (NMI), een gewasbeschermingsmiddelen-rekenmodel/database (Alterra & RIVM, 2012) en zijn gebaseerd op gebruikscijfers. In totaal worden in de NMI database voor 203 gewasbeschermingsmiddelen de emissies berekend.
Bronnen
- Emissieregistratie (2012). Jaarcijfers 2010. RIVM, Bilthoven; PBL, Bilthoven; CBS, Voorburg; RWS-Waterdienst, Lelystad; Alterra, Wageningen; Deltares, Utrecht; Agentschap.nl, Utrecht en TNO, Utrecht. http://www.emissieregistratie.nl.
- CTGB (2011). College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Wageningen, http://www.ctgb.nl/
- Kruijne, R et al. (2012). Dutch Environmental Risk Indicator for Plant Protection Products; NMI3. Alterra rapport 2250.1 Wageningen.
Relevante informatie
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2021
- Recente cijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Belasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw
- Omschrijving
- Door verwaaien en afspoeling vanaf de bodem komen gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater terecht.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking met de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieuhygiëne, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst, Deltares, Wageningen Universiteit-Alterra, Agentschap.nl, TNO)
- Berekeningswijze
- Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
- Basistabel
- Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
- Geografische verdeling
- Nederland, provincie, stroomgebied, waterschap, afwateringseenheid
- Andere variabelen
- Belasting oppervlaktewater, bodememissies, emissies oppervlaktewater, luchtemissies, luchtemissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen
Circa 1600 emissieoorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen - Verschijningsfrequentie
- In mei definitieve cijfers t-2
- Achtergrondliteratuur
- Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst - Opmerking
- Voor nadere uitleg over de begrippen emissies en belasting: zie: Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities
- Betrouwbaarheidscodering
- D (Schatting, gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2012). Belasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw, 2005-2010 (indicator 0518, versie 07, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
