SO2-concentratie in Nederland (jaar- en wintergemiddelde), 1992-2002
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De jaargemiddelde concentratie van zwaveldioxide (SO2) heeft in 2002 nergens in Nederland de grenswaarde overschreden. In het zuidwesten van Nederland zijn concentraties hoger dan de rest van het land door de nabijheid van grote bronnen in de Rijnmond.
Zwaveldioxide concentratie verder afgenomen
De jaargemiddelde SO2-concentratie is in 2002 verder afgenomen. De grenswaarde voor de SO2-concentratie ter bescherming van ecosystemen (20 µg/m3) is in 2002 nergens in Nederland overschreden. De jaargemiddelde SO2-concentratie daalt over de afgelopen 10 jaar met ongeveer 7% per jaar. Dit is het gevolg van emissiereducties in binnen- en buitenland bij de belangrijkste bronnen van SO2, zoals elektriciteitscentrales, raffinaderijen en verkeer. Omdat de eerste twee bronnen hiervan verreweg de meeste uitstoot hebben, zijn stedelijke concentraties hoger dan straat concentraties. De concentraties in de winter zijn licht verhoogd door een aantal processen die samenhangen met de lagere temperaturen: verhoogde aanvoer door continentale windrichtingen, hogere emissies door ruimte verwarming, een minder gunstige atmosferische verspreiding en een lagere depositie van zwaveldioxide als er sneeuw ligt.
Hoogste concentraties in zuidwest Nederland
De hoogste niveaus werden in het Rijnmondgebied, Zeeland en in het zuidwesten van Noord-Brabant waargenomen. Ze hangen samen met de lokale industrie, scheepvaart en mogelijk ook de nabijheid van Westvlaamse bronnen
Europese normen voor blootstelling aan zwaveldioxide
De Europese Unie heeft een aantal grenswaarden voor SO2-concentraties vastgesteld ter bescherming van de volksgezondheid en ecosystemen (EU, 1999).
- Voor de bescherming van ecosystemen tegen de effecten van langdurige blootstelling geldt een grenswaarde van 20 µg/m3. Deze geldt zowel voor het gemiddelde van het kalenderjaar als voor het winterhalfjaar (zie bovenstaande figuren).
- Voor de bescherming van de mens tegen piekconcentraties van SO2 heeft de EU twee grenswaarden vastgesteld. De daggemiddelde SO2-concentratie mag de grens van 125 ug/m3 niet vaker dan 3 keer per jaar overschrijden; de uurgemiddelde concentratie mag niet hoger zijn dan 350 ug/m3.
De EU heeft naast de grenswaarde voor SO2-concentratie ook een maximum aan de uitstoot van zwaveldioxide per EU-land (Nationaal Emissie Plafond; NEC) vastgesteld. Indien blijkt dat de streefwaarden en langetermijn-doelstellingen niet gehaald worden, kan het emissieplafond voor zwaveldioxide worden aangescherpt. Het Clean Air For Europe (CAFE) programma staat deze geïntegreerde beleidsaanpak voor.
Bronnen van zwaveldioxide
Emissies van SO2 naar de lucht vinden voornamelijk plaats bij gebruik van zwavelhoudende brandstoffen. De belangrijkste bronnen zijn elektriciteitscentrales, raffinaderijen en verkeer.
Effecten van zwaveldioxide op mens en natuur
Hoge concentraties SO2 hebben negatieve effecten op mens, dier en plant. Zo draagt SO2 bij aan de verzuring van ecosystemen.
Bronnen
- EU (1999). Richtlijn 1999/30/EG van de raad van 22 april 1999 betreffende grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide en stikstofoxiden, zwevende deeltjes en lood in lucht (link naar PDF-bestand). Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen No L 163/41.
- LML. Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit. RIVM, Bilthoven.
- RIVM (2003). Gegevens gebaseerd op metingen van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit; bewerkt door het Milieu- en Natuurplanbureau. RIVM, Bilthoven.
- Staatsblad (2001). Besluit van 11 juni 2001, houdende uitvoering van de richtlijn 1999/30/EG van de Raad van de Europese Unie van 22 april 1999, betreffende grenswaarden zwaveldioxide, stikstofdioxide en stikstofoxiden, zwevende deeltjes en lood in de lucht (PbEG L 163) en de richtlijn 92/62/EG van de Raad van de Europese Unie van 27 september 1996 inzake de beoordeling van de luchtkwaliteit (PbEG L 296) (Besluit luchtkwaliteit). Staatsblad 269, 1-58. (Link naar website overheid.nl; gebruik trefwoord 'Besluit luchtkwaliteit'.)
Relevante informatie
- RIVM (2001). Jaaroverzicht luchtkwaliteit 1998 en 1999. RIVM, rapport 725 301 006, Bilthoven.
- RIVM (2002). Jaaroverzicht luchtkwaliteit 2000. RIVM, rapport 725 301 008, Bilthoven.
- RIVM (2002). Jaaroverzicht luchtkwaliteit 2001. RIVM, rapport 725 301 009, Bilthoven.
- Meer informatie over concentraties van stoffen in de lucht is te vinden op de site van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit.
- Informatie over de actuele en toekomstige ontwikkelingen van (lokale) luchtverontreiniging is te vinden in Milieubalans 2003 en de Milieuverkenning 2000-2030
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2003). SO2-concentratie in Nederland (jaar- en wintergemiddelde), 1992-2002 (indicator 0441, versie 01, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
