Groene belastingen, 1990-2006

Aandeel groene belastingen toegenomen sinds 1990

De belastingontvangsten uit groene belastingen zijn gestegen van bijna 9 miljard euro in 1990 naar 19 miljard euro in 2006. Het aandeel van deze groene belastingen in de totale belastingopbrengst voor de Nederlandse overheid is toegenomen van 9% in 1990 tot 14% in 1999. Na een dip in 2002 (minder dan 13%) ligt het aandeel sinds 2004 weer rond de 14%.

In de periode 2001-2003 was de opbrengst van groene belastingen lager dan in 2000. Dit werd vooral veroorzaakt door:

• een verlaging van de motorrijtuigenbelasting in 2002;
• een daling in de verkoop van motorvoertuigen;
• de sterke toename in het gebruik van regelingen waardoor minder regulerende energiebelasting (REB) betaald hoeft te worden (met name in verband met groene stroom).

Door onder andere een verhoging van de energiebelasting en de afschaffing van het lagere tarief voor groene stroom ligt de opbrengst sinds 2004 weer boven het niveau van 2000.

• Fiscale faciliteiten op milieugebied, 1991-2007

Vergroening van het belastingstelsel

Eén van de doelstellingen van de Belastingherziening 2001 was een vergroening van het belastingstelsel om zo een duurzame economische ontwikkeling te stimuleren. Ook in de Toekomstagenda Milieu (VROM, 2006) en in het beleidsprogramma van het huidige kabinet (AZ, 2007) wordt aangegeven dat, voor het oplossen van grote milieuproblemen in de komende jaren, onder andere wordt ingezet op een verdere vergroening van het belastingstelsel. Hieronder wordt verstaan een verschuiving van de belastingdruk naar activiteiten die een negatief effect hebben op het milieu. Door het invoeren van milieubelastingen komen de maatschappelijke kosten met betrekking tot het milieu meer in de prijzen tot uitdrukking. De prijsverhoging van milieuvervuilende activiteiten leidt in beginsel tot een geringer gebruik, waardoor het negatieve milieueffect afneemt. De opbrengst van milieubelastingen komt in de algemene middelen terecht. Daardoor kan de belastingdruk op andere activiteiten, bijvoorbeeld arbeid, verlaagd worden of minder snel stijgen.

Wat zijn groene belastingen?

Onder groene belastingen worden niet alleen de belastingen verstaan, die zijn ingevoerd met als primair doel een bijdrage te leveren aan het bereiken van milieudoelstellingen. Ook andere belastingen die invloed hebben op activiteiten met een milieueffect, zoals wegvervoer, vallen onder het begrip groene belastingen. De opbrengst van groene belastingen gaat naar de algemene middelen van de overheid en wordt dus niet speciaal gebruikt voor de financiering van milieumaatregelen. Dit in tegenstelling tot de opbrengst van milieuheffingen, die een specifieke milieubestemming heeft.

• Opbrengst van milieuheffingen, 2001-2022

Onder groene belastingen worden gerekend de belastingen op milieugrondslag (belastingen op grondwater, leidingwater, afvalstoffen, brandstoffen en de energiebelasting), accijns van minerale oliën en belastingen op voertuigen (motorrijtuigenbelasting, belasting op personenauto's en motorrijwielen en belasting op zware motorrijtuigen).

• Opbrengst van belastingen op een milieugrondslag, 2001-2022