Groene belastingen, 1985-2005

Aandeel groene belastingen toegenomen sinds 1985

De belastingontvangsten uit groene belastingen zijn gestegen van 6 miljard euro in 1985 naar ruim 17 miljard euro in 2005. In de periode 1992-1995 is het aandeel groene belastingen in de totale belastingopbrengst gestegen van 9% tot 13%. In de jaren na 1996 is dit aandeel min of meer constant gebleven rond de 13%.
Na een dip in 2002 en 2003 is de opbrengst van groene belastingen voor het Rijk vanaf 2004 weer hoger dan in 2001. De lagere opbrengst in 2002 en 2003 werd vooral veroorzaakt door:

• een verlaging van de motorrijtuigenbelasting in 2002;
• een daling in de verkoop van motorvoertuigen;
• de sterke toename in het gebruik van regelingen waardoor minder regulerende energiebelasting (REB) betaald hoeft te worden (met name in verband met groene stroom).

Door onder andere een verhoging van energiebelasting en de afschaffing van het lagere tarief voor groene stroom neemt de opbrengst in 2005 fors toe.

• Fiscale faciliteiten op milieugebied, 1991-2007

Vergroening van het belastingstelsel

Eén van de doelstellingen van de Belastingherziening 2001 was een vergroening van het belastingstelsel om zo een duurzame economische ontwikkeling te stimuleren. Ook in het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (VROM, 2001) wordt aangegeven dat het voor het oplossen van grote milieuproblemen in de komende jaren noodzakelijk is om 'het milieu' in de prijzen van goederen en diensten te verdisconteren, onder andere door een vergroening van het belastingstelsel. Hieronder wordt verstaan een verschuiving van de belastingdruk naar activiteiten, die een negatief effect hebben op het milieu. Door het invoeren van milieubelastingen komen de maatschappelijke kosten met betrekking tot het milieu meer in de prijzen tot uitdrukking. De prijsverhoging van deze milieuvervuilende activiteiten zal een gedragsverandering uitlokken waardoor het negatieve milieueffect zal afnemen. Doordat deze milieubelastingen in de algemene middelen terechtkomen, kan de belastingdruk op andere activiteiten, bijvoorbeeld arbeid, verlaagd worden of minder snel stijgen.

Wat zijn groene belastingen?

Onder 'groene belastingen' worden niet alleen de belastingen verstaan, die zijn ingevoerd met als primair doel een bijdrage te leveren aan het bereiken van milieudoelstellingen. Ook andere belastingen die invloed hebben op activiteiten met een milieueffect, zoals wegvervoer, vallen onder het begrip groene belastingen. De opbrengst van groene belastingen gaat naar de algemene middelen van de Rijksoverheid en worden dus niet speciaal gebruikt voor de financiering van milieumaatregelen. Dit in tegenstelling tot de milieuheffingen, die een specifieke milieubestemming hebben.

• Opbrengst van milieuheffingen, 2001-2022

Onder groene belastingen worden gerekend de belastingen op milieugrondslag (belastingen op grondwater, leidingwater, afvalstoffen, brandstoffen en de regulerende energiebelasting), accijns van minerale oliën en belastingen op voertuigen (motorrijtuigenbelasting, belasting op personenauto's en motorrijwielen en belasting op zware motorrijtuigen).

• Opbrengst van belastingen op een milieugrondslag, 2001-2022