Groene belastingen, 1985-2002

Ontwikkeling groene belastingen

In de periode 1992-1996 is het aandeel groene belastingen in de totale belastingopbrengst gestegen van circa 9 tot ruim 13%. In de jaren na 1996 is dit aandeel min of meer constant gebleven rond de 13-14%, met een lichte daling sinds 1999.In 2001 en 2002 hebben de groene belastingen van het Rijk naar schatting een opbrengst van circa 14 miljard euro, wat overeenkomt met 13% van de totale opbrengst van de rijksbelastingen in die jaren. Voor alle groene belastingen geldt dat de opbrengst tussen 1999 en 2002 in reële (voor inflatie gecorrigeerde) bedragen licht is afgenomen. Dit komt voor een deel door de prijsontwikkeling, maar ook door wijzigingen in fiscaal beleid (onder andere lastenverlichting) en ontwikkelingen in de belaste activiteit.

Vergroening van het belastingstelsel

Eén van de doelstellingen van de Belastingherziening 2001 was een vergroening van het belastingstelsel om zo een duurzame economische ontwikkeling te stimuleren. Ook in het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (VROM, 2001) wordt aangegeven dat het voor het oplossen van grote milieuproblemen in de komende jaren noodzakelijk is om 'het milieu' in de prijzen van goederen en diensten te verdisconteren, onder andere door een vergroening van het belastingstelsel. Hieronder wordt verstaan een verschuiving van de belastingdruk naar activiteiten die een negatief effect hebben op het milieu. Door het invoeren van milieubelastingen komen de maatschappelijke kosten met betrekking tot het milieu meer in de prijzen tot uitdrukking. De prijsverhoging van deze milieuvervuilende activiteiten zal een gedragsverandering uitlokken waardoor het negatieve milieueffect zal afnemen.

Wat zijn groene belastingen?

Onder 'groene belastingen' worden niet alleen de belastingen verstaan, die zijn ingevoerd met als primair doel een bijdrage te leveren aan het bereiken van milieudoelstellingen. Ook andere belastingen, die invloed hebben op activiteiten met een milieueffect, vallen onder het begrip groene belastingen. De opbrengsten van deze belastingen worden toegevoegd aan de algemene middelen van de rijksoverheid. Onder groene belastingen worden gerekend de Opbrengst van belastingen op een milieugrondslag, 2001-2022 (belastingen op grondwater, leidingwater, afvalstoffen, brandstoffen en de regulerende energiebelasting), accijns van minerale oliën en belastingen op voertuigen (motorrijtuigenbelasting, belasting op personenauto's en motorrijwielen en belasting op zware motorrijtuigen).De opbrengsten van de groene belastingen kunnen worden gebruikt om positieve prikkels te geven voor milieuvriendelijk gedrag (bijvoorbeeld door subsidies en fiscale regelingen), maar ook voor algemene lastenverlichting voor huishoudens en bedrijven, zoals verlaging van de loon- en inkomstenbelasting.