Veehouderij: aantallen dieren, 1980-2003

Aantal melk- en kalfkoeien en varkens afgenomen

De sterke toename van het aantal dieren betreft voornamelijk de niet-grondgebonden veestapel (intensieve veehouderij). Het aantal melk- en kalfkoeien, in 2002 goed voor 53% van de mestproductie, is sinds de invoering van de Beschikking Superheffing in 1984 gedaald met 42%. De afname van het aantal varkens sinds 1997 is het gevolg van een complex van factoren: gevolgen van de varkenspest, marktontwikkelingen, korting en opkoop van varkensrechten door de overheid en milieu- en dierwelzijnsmaatregelen.

• Mestproductie door de veestapel, 1986-2023

• Vervallen mestproductierechten en dierrechten, 1998-2006

Invloed van dierziekten

De ziekte mond- en klauwzeer (MKZ) heeft in 2001 vooral lokaal de omvang van de veestapel beïnvloed. Voor Nederland als geheel was de invloed beperkt. Op langere termijn hebben dierziekten vooral gevolgen voor de economische positie van veebedrijven. Er zijn 377 bedrijven geweest die een aanvraag hebben ingediend om een vergoeding te krijgen uit het MKZ-fonds: 132 aanvragen werden toegewezen, waarbij gemiddeld 37.000 euro per bedrijf werd uitgekeerd. Hierbij waren 50 bedrijven uit niet-landbouwsectoren (horeca, transport, detailhandel). Door de uitbraak van vogelpest in maart 2003 en de daarop volgende ruimingen is de omvang van de pluimveestapel in 2003 op basis van de landbouwtelling niet vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Na het uitbreken van de vogelpest in Nederland zijn 252 pluimveehouderijen definitief besmet verklaard. Hiervan was in 22 gevallen sprake van hobbymatig gehouden dieren. Er zijn ruim 25 miljoen AI (Aviaire Influenza)gevoelige dieren geruimd (circa 25% van het pluimvee).

Technische toelichting

Het aantal dieren wordt jaarlijks geteld op 1 april in de zogenaamde Landbouwtelling. Omdat het aantal dieren wordt geteld op een peildatum kunnen vervoersverboden en ruimingen door dierziekten tot uitdrukking komen in het aantal getelde dieren zoals in 1997 door de varkenspest, in 2001 door de MKZ-crisis en in 2003 door de vogelpest.