Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2011

Voor een jaarlijks overzicht van de periode 1995-2011

• zie EXCEL-file

Concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn geen gevaar voor de volksgezondheid

De drinkwaterbedrijven nemen preventieve maatregelen of zetten extra zuiveringstechnieken in om te voorkomen dat bestrijdingsmiddelen in het drinkwater terecht komen. Door die maatregelen zijn de concentraties zo laag dat er geen gevaar voor de volksgezondheid is te verwachten bij alle circa 210 in werking zijnde pompstations in Nederland.

Bestrijdingsmiddelen alleen incidenteel in drinkwater aanwezig

De drinkwaternorm voor bestrijdingsmiddelen van 0,1 µg/l wordt slechts incidenteel overschreden, bijvoorbeeld door een storing in het zuiveringsproces of door verontreiniging van grond- en/of oppervlaktewater (RIVM, 2012). Een voorbeeld hiervan is bentazon (in het verleden aanwezig in de bron oppervlaktewater, maar nu ook bij enkele kwetsbare grondwaterwinningen) dat in 2011 is aangetoond en ook bromacil dat als structurele verontreiniging bij een grondwaterwinning aanwezig is. Bromacil is in 2011 niet aangetoond in een concentratie boven de norm. Dit geldt wel voor de stof oxamyl die via de route oppervlaktewater is aangetoond. De drinkwaternorm is gebaseerd op het voorzorgsprincipe, dat wil zeggen de bestrijdingsmiddelen horen niet thuis in het drinkwater.
De stof 1,2-dichloorpropaan kwam in het verleden verschillende keren in drinkwater voor in gebieden waar aardappelteelt plaatsvindt. In die gevallen waarbij het nu nog wordt aangetroffen in het grondwater is specifieke zuivering opgesteld. Vanaf 01-01-2003 wordt deze stof niet meer als pesticide aangemerkt, het is geen werkzame stof maar een bijproduct. Er geldt nu een norm van 1,0 μg/l. Deze norm geldt ook voor humaan toxicologisch niet relevante metabolieten zoals BAM en AMPA.
In het oppervlaktewater dat als bron voor de drinkwaterproductie wordt gebruikt, wordt in 2011 zeven verschillende bestrijdingsmiddelen aangetoond (RIVM, 2011). Dit aantal neemt af, maar een aantal stoffen worden op meerdere innamepunten aangetoond.

Beleid met betrekking tot bestrijdingsmiddelengebruik

Het beleid is gericht op het verbod van een aantal middelen en het terugdringen van het bestrijdingsmiddelengebruik middels het toelatingsbeleid. In dit beleid zal rekening worden gehouden met oppervlaktewater als bron voor de drinkwaterproductie (Linders et al 2010). Er zijn vormen van samenwerking met gemeenten en de drinkwatersector om het gebruik van diuron voor onkruidbestrijding op verharde oppervlakken terug te dringen. De drinkwatersector heeft samen met landbouwers en gemeenten het project 'Schone bronnen' uitgevoerd. Dit project is eind 2012 afgerond (www.schonemaas.org).