Monitor Nationale Omgevingsvisie 2020

Dit is de eerste monitor van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI; BZK 2020). De monitor brengt met effectindicatoren in beeld welke ontwikkelingen zich in de leefomgeving voordoen, gekoppeld aan de doelen van de NOVI. Waar deze doelen voldoende concreet zijn, doet de monitor een uitspraak over de mate van doelbereik. Bij de overige doelen geven de indicatoren de richting aan van ontwikkelingen. Deze monitor is de nulmeting bij de start van de NOVI.

U kijkt naar een oudere versie van de Monitor Infrastructuur en Ruimte. De meest recente versie van de Monitor, de Monitor Nationale Omgevingsvisie, kunt u vinden op een zelfstandige website.

Naar de website van de Monitor Nationale Omgevingsvisie

Het rapport van de monitor Nationale Omgevingsvisie - 2020: Nulmeting bij de start van de NOVI is te downloaden op de website van het PBL.

De NOVI brengt de langetermijnvisie in beeld. De Rijksoverheid wil sturen op nationale belangen en daar richting aan geven. Die komen samen in vier prioriteiten:

  1. Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie
  2. Duurzaam economisch groeipotentieel
  3. Sterke en gezonde steden en regio’s
  4. Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied

Elk van deze vier prioriteiten bevat een grote verscheidenheid aan doelen. Vaak zijn de doelen in de NOVI onvoldoende concreet om in deze monitor een uitspraak te kunnen doen over het doelbereik; dan is volstaan met het aangeven of de ontwikkeling al dan niet de goede richting opgaat.
Het beeld uit deze monitor is divers. Grofweg laten de indicatoren voor de eerste drie prioriteiten zowel positieve als negatieve ontwikkelingen zien, en de indicatoren voor de vierde prioriteit vooral negatieve. Over alle vier de prioriteiten laten de indicatoren op het gebied van de duurzaamheid alle een minder positief beeld zien. Het gaat dan om indicatoren op het gebied van energietransitie en circulaire economie, en om de natuur- en waterkwaliteit, en de milieukwaliteit in het landelijk gebied.

De Nationale belangen en opgaven overstijgen het lokale, regionale en provinciale niveau en vragen om nationale politiek-bestuurlijke aandacht. Naast de ingang via de prioriteiten zijn de indicatoren van de Monitor NOVI ook te vinden via de nationale belangen. De indeling is dan uiteraard anders, maar het totaal van indicatoren is op enkele uitzonderingen na voor beide ingangen gelijk.

Kies de gewenste indeling:

Indicatoren volgens de 4 prioriteiten van de Nationale Omgevingsvisie

Prioriteit 1 - Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie
Thema Indicatoren in rapport Achtergrondindicatoren
Klimaatbestendige inrichting
Klimaat en energietransitie
Prioriteit 2 - Duurzaam economisch groeipotentieel
Thema Indicatoren in rapport Achtergrondindicatoren
Circulariteit
Vestigingsklimaat en concurrentiepositie
Bereikbaarheid en mobiliteit
Prioriteit 3 - Sterke en gezonde steden en regio’s
Thema Indicatoren in rapport Achtergrondindicatoren
Geconcentreerde verstedelijking
Leefomgevings- kwaliteit
Prioriteit 4 - Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijke gebied
Thema Indicatoren in rapport Achtergrondindicatoren
Bodem en water
Waterkwaliteit en natuurkwaliteit
Landbouw
Landschap
  •  

Indicatoren volgens de nationale belangen van de Nationale Omgevingsvisie

De eerste drie nationale belangen zijn overkoepelend van aard en worden geborgd door de rest van de nationale belangen. Deze belangen hebben daarom geen aparte indicatoren.

Indicatoren Monitor NOVI, vanuit de 21 nationale belangen van de Nationale Omgevingsvisie
Nationaal belang Indicatoren in rapport Monitor NOVI Achtergrondindicatoren
1. Bevorderen van een duurzame ontwikkeling van Nederland als geheel en van alle onderdelen van de fysieke leefomgeving Zie CBS Monitor Brede Welvaart en de Sustainable Development Goals  
2. Realiseren van een goede leefomgevingskwaliteit Zie nationaal belang 4  
3. Waarborgen en versterken van grensoverschrijdende en internationale relaties Zie nationaal belang 6 en 16  
4. Waarborgen en bevorderen van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving
5. Zorg dragen voor een woningvoorraad die aansluit op de woonbehoeften
6. Waarborgen en realiseren van een veilig, robuust en duurzaam mobiliteitssysteem
7. In stand houden en ontwikkelen van de hoofdinfrastructuur voor mobiliteit  
8. Waarborgen van een goede toegankelijkheid van de leefomgeving Zie cijferoverzicht RIVMProgramma onbeperkt meedoen  
9. Zorg dragen voor nationale veiligheid en ruimte bieden voor militaire activiteiten Geen indicatoren (na overleg met het Ministerie van Defensie)  
10. Beperken van klimaatverandering  
11. Realiseren van een betrouwbare, betaalbare en veilige energievoorziening, die in 2050 CO₂-arm is, en de daarbij benodigde hoofdinfrastructuur
12. Waarborgen van de hoofdinfrastructuur voor transport van stoffen via (buis)leidingen  
13. Realiseren van een toekomstbestendige, circulaire economie
14. Waarborgen van de waterveiligheid en de klimaatbestendigheid (inclusief vitale infrastructuur voor water en mobiliteit)
15. Waarborgen van een goede waterkwaliteit, duurzame drinkwatervoorziening en voldoende beschikbaarheid van zoetwater
16. Waarborgen en versterken van een aantrekkelijk ruimtelijk-economisch vestigingsklimaat
17. Realiseren en behouden van een kwalitatief hoogwaardige digitale connectiviteit Zie de Digital Economy and Society Indexvan de Europese Commissie  
18. Ontwikkelen van een duurzame voedsel- en agroproductie
19. Behouden en versterken van cultureel erfgoed en landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van (inter)nationaal belang
20. Verbeteren en beschermen van natuur en biodiversiteit
21. Ontwikkelen van een duurzame visserij  

Auteurs

Overige auteurs
Rienk Kuiper
Martijn Spoon

Kenmerken

Publicatietitel
Monitor Nationale Omgevingsvisie 2020
Publicatiedatum
21 september 2020
Publicatie type
Rapport
Aantal pagina's
138
Publicatietaal
Nederlands