Woningen in indicatieve zones hoogspanningslijnen, 2000 - 2019

Ruimtelijke ontwikkelingen in de indicatieve zones is beperkt gebleven

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat adviseert sinds oktober 2005 om zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te voorkomen dat er nieuwe "gevoelige bestemmingen" (woningen, scholen, crèches en kinderopvangplaatsen) binnen de magneetveldzone terecht komen. De magneetveldzone is gedefinieerd als de zone aan weerszijde van een bovengrondse hoogspanningslijn waar het jaargemiddelde magneetveld sterker kan zijn dan 0,4 microtesla. Het RIVM heeft per hoogspanningslijn "indicatieve zones" bepaald, gebaseerd op in de meeste gevallen conservatieve schattingen van de breedte van de magneetveldzone.

Wijzigingen in indicatieve magneetveldzones

In juli 2018 heeft het RIVM de indicatieve magneetveldzones opnieuw berekend. Hierdoor is 92% van de zones veranderd, waarbij 62% van alle zones smaller is geworden, en 30% van alle zones breder (Kelfkens & Pruppers 2018). Voor deze herijking van 2018 is dezelfde waarde van 0,4 microtesla gebruikt, maar zijn nieuwe (nauwkeurigere) gegevens over het maximale elektriciteitstransport door een hoogspanningslijn gebruikt.

In sommige gevallen wordt er ook een "specifieke zone" bepaald: bij ruimtelijke ontwikkelingen zoals tracering van een nieuwe hoogspanningslijn of aanpassing van een bestemmingsplan bij een bestaande hoogspanningslijn. De breedte van deze zone kan volgens de Handreiking van het RIVM specifiek voor elke lijndeel tussen twee opeenvolgende masten worden berekend.

De Netkaart op de website van het RIVM met per hoogspanningslijn een indicatieve magneetveldzone (versie 3, 2019) is gebruikt als basis voor het vaststellen van ruimtelijke ontwikkelingen binnen die zones. De indicatieve zones lopen uiteen van 30 meter tot 190 meter aan weerszijden van de hoogspanningslijn, afhankelijk van onder andere het maximale elektriciteitstransport door de lijn. Dit is overigens niet noodzakelijkerwijs hetzelfde als de maximale capaciteit van de lijn.

Als we voor woninggegevens van 2016 de oude contouren met de nieuwe contouren vergelijken, vallen er 26,4% minder woningen binnen de nieuwe contouren. In de hier gebruikte gegevens is er tot 2016 met de oude contouren gerekend, en vanaf 2016 met de nieuwe contouren. Zo tellende zijn er tussen 2000 en 2016 in de (oude) indicatieve zones 9.232 woningen gerealiseerd, waarvan 654 in de periode 2012-2016. In de periode 2016-2019 zijn dit, binnen de nieuwe indicatieve zones, 764 woningen.

In de periode 2000-2012 zijn in heel Nederland ongeveer 8600 woningen binnen indicatieve zones gebouwd. Het grootste deel hiervan (bijna 2000 woningen) is terechtgekomen in Nesselande (Rotterdam), gevolgd door Haarlemmermeer en Almere (beiden ruim 500). In de periode 2012-2017 zijn dit er bijna 1200, waarvan de meesten bij Utrecht (117 woningen), Sliedrecht (110 woningen) en Helmond (74 woningen). Tussen 2016 en 2019 zijn voornamelijk in de indicatieve zones bijgebouwd in Sliedrecht (127 woningen), Voorschoten (94 woningen), Veenendaal (81 woningen), Nijmegen (78 woningen), en Helmond (70 woningen). In 46 gemeentes was er een afname van woningen. Dit betreft in bijna alle gevallen een afname van 5 of minder woningen, maar Enschede liet een uitschieter zien van 42 woningen .