Blootstelling kinderen aan magnetische velden van hoogspanningslijnen, 2002

Mogelijk leukemie bij kinderen door wonen nabij hoogspanningslijnen

Buitenlands onderzoek wijst op een mogelijk verband tussen het wonen in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen en het optreden van leukemie bij kinderen. Het magnetische veld zou de oorzaak van dit mogelijk verhoogde risico kunnen zijn. Hoe blootstelling aan magnetische velden tot leukemie bij kinderen zou kunnen leiden, is echter niet bekend. In gebieden waar de magnetische veldsterkte hoger is dan ergens tussen 0,2 microtesla en 0,5 microtesla is er mogelijk sprake van een verhoogd risico op kinderleukemie. Op grond van deze onderzoeken heeft IARC, het International Agency for Research on Cancer, een agentschap van de Wereldgezondheidsorganisatie, de magnetische velden rond hoogspanningslijnen als 'mogelijk kankerverwekkend' gekwalificeerd.

Aantal kinderen dat nabij bovengrondse hoogspanningslijnen woont

Van de 3 miljoen Nederlandse kinderen wonen er ongeveer 18.000 in het gebied bij een hoogspanningslijn waar de sterkte van het magnetische veld hoger is dan 0,2 microtesla. Circa 10.000 kinderen worden blootgesteld aan veldsterkten hoger dan 0,4 microtesla. Blootstelling aan magnetische velden rond hoogspanningslijnen in Nederland zou maximaal 0,5 van de 110 nieuwe gevallen van kinderleukemie per jaar kunnen verklaren (Van der Plas et al., 2001; Pruppers, 2003). In de groep van 18.000 blootgestelde kinderen zou het aantal gevallen van kinderleukemie maximaal 1,2 per jaar bedragen.

Invloed van de afstand tot de hoogspanningslijn op de blootstelling

De afstand waarop de veldsterkte van 0,4 microtesla wordt bereikt is sterk afhankelijk van het type hoogspanningslijn en de stroom door de elektriciteitsdraden (Kelfkens et al., 2002).

• Bij 50 kV-lijnen, de laagst voorkomende spanning van een bovengrondse hoogspanningslijn, is deze afstand tussen 25 en 40 m.
• Voor 150 kV-lijnen is de afstand tussen de 35 en 80m. 150 kV is de meest voorkomende spanning.
• Bij 380 kV-lijnen is deze afstand tussen de 100 en 200 meter. 380 kV is de hoogst voorkomende spanning.

Hoogspanningslijnen en overheidsbeleid

In Nederland is er geen restrictief beleid voor het wonen in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen. Wel laat de overheid in het kader van het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (VROM, 2001), op basis van het voorzorgprincipe, inventariseren welke mogelijkheden er zijn om de blootstelling aan magnetische velden rond hoogspanningslijnen te reduceren. In een gemeenschappelijk onderzoek naar dergelijke reductiemogelijkheden heeft RIVM berekend hoeveel woningen in diverse zones rond hoogspanningslijnen staan (Kelfkens et al., 2002) en heeft KEMA de ruimtelijke effecten en de kosten van technische maatregelen bepaald (Stuurman et al., 2002). Verder heeft RIVM in een aanvullend onderzoek geschat dat er de komende 25 jaar 10.000 nieuwbouwwoningen binnen de 0,4 microtesla contour bij gebouwd zullen worden. (Kelfkens et al., 2003).