Milieudruk lucht in relatie tot economische groei, 1990 - 2023
In Nederland is de milieudruk door de uitstoot van stoffen naar de lucht de laatste decennia steeds verder afgenomen, terwijl de economie groeide.
Ontkoppeling economische groei en milieudruk bij lucht
De milieubelasting van de lucht in Nederland is in de periode van 1990 tot 2023 afgenomen. In deze periode hebben de volgende ontwikkelingen op het gebied van de uitstoot naar lucht plaatsgevonden:
- Broeikasgasemissies totaal (CO2, CH4, N2O en F-gassen) zijn met 35,6 % afgenomen;
- De emissies van CO2 zijn gedaald met 28,1 %;
- De emissies van de overige broeikasgassen zijn afgenomen met 56,8 %.
De afname van de totale uitstoot van broeikasgassen tussen 1990 en 2023 (- 35,6 %) heeft tot en met 2016 voornamelijk plaatsgevonden bij de overige broeikasgassen: CH4, N2O en de F-gassen. Na 2016 daalt ook de CO2 emissie, vooral bij de elektriciteitssector. De lichte stijging van de CO2 emissies in 2021 is het gevolg van een koude winter, waarin huishoudens meer aardgas hebben verstookt. Daarna dalen de CO2 emissies weer verder, voornamelijk als gevolg van de hoge aardgasprijzen in 2022 en begin 2023 en de toename van het gebruik van hernieuwbare energie.
Verder:
- Is de emissie van stikstof (N) met 64 % gedaald. Het betreft hier stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3)
- Is de emissie van fijnstof (PM2,5) afgenomen met 73 %.
Tegelijkertijd is het bruto binnenlands product (bbp) in die periode (1990-2023) toegenomen met 95 %. Dit wijst erop dat economische groei en milieudruk in deze periode grotendeels zijn ontkoppeld. De sterkste ontkoppeling is zichtbaar bij overige broeikasgassen, stikstof en fijnstof.
Bronnen
- Bruto binnenlands product (BBP): CPB, MEV2025, www.cpb.nl
- Broeikasgassen volgens IPCC: https://www.emissieregistratie.nl/data/overzichtstabellen-lucht/broeikasgassen
- Luchtemissies op Nederlands grondgebied: RIVM Emissieregistratie, https://www.emissieregistratie.nl/data/overzichtstabellen-lucht/luchtverontreinigende-emissies
Relevante informatie
- CLO > Grootschalige luchtverontreiniging de “National Emission Ceilings”: emissies 1990 -2023
- CLO > Emissies broeikasgassen
- CLO > Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid
- RIVM (2025). Greenhouse gas emissions in the Netherlands 1990-2023: National Inventory Report 2023 (NIR).
- RIVM (2025). Emissions of transboundary air pollutants in the Netherlands 1990-2023: Informative Inventory Report 2023 (IIR)
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Milieudruk lucht in relatie tot economische groei
- Omschrijving
Ontkoppeling van economische groei en milieudruk lucht in een samengestelde indicator: emissies van broeikasgassen totaal, CO2, overige broeikasgassen, stikstof (N) en fijnstof (PM2.5)
- Verantwoordelijk instituut
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op basis van data van Emissieregistratie.
- Berekeningswijze
Data afkomstig uit de Emissieregistratie en van het CPB.
- De achterliggende data van de broeikasgassen zijn allen weergegeven in CO2-equivalenten
- De achterliggende emissie van Stikstof (N) is op basis van het aandeel N in het molgewicht van respectievelijk NO2 en NH3 als volgt berekend:
Emissie van Stikstof (N) =
0,3*emissies van NOx + 0,82*emissie van NH3
- Basistabel
Zie Referenties.
- Geografische verdeling
-
- Verschijningsfrequentie
jaarlijks
- Betrouwbaarheidscodering
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2025). Milieudruk lucht in relatie tot economische groei, 1990 - 2023 (indicator 0162, versie 12, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.