Regionale economische groei, 2011

Nederlandse economie

In 2011 groeide de Nederlandse economie (bbp) licht, met 1,0%. Deze economische groei kwam voornamelijk op het conto van de export. Handel, vervoer en industrie profiteerden hiervan en groeiden mee. De bouwproductie groeide ook, maar lag in 2011 nog altijd 10% lager dan in 2008. Ook de productie van de zakelijke dienstverlening is nog lang niet op het niveau van voor de kredietcrisis. De gezondheidszorg was de enige bedrijfstak die de laatste jaren een overtuigende groei kende. De bedrijfstakken delfstoffenwinning en de energievoorziening krompen in 2011. Dit had een drukkend effect op zowel het bbp van Nederland als het binnenlands product van de noordelijke provincies.

Noordelijke provincies geraakt door delfstoffenwinning

Van alle Nederlandse provincies presteerde Noord-Brabant in 2011 met een economische groei van 2,0% het best, gevolgd door Flevoland. Deze twee provincies profiteerden vooral van de gunstige economische ontwikkelingen in de industrie, het vervoer en de handel. In Noord-Brabant en Flevoland vertegenwoordigt de industrie een toegevoegde waarde van respectievelijk 19 en 17%. Ook de provincie Limburg wist goed te profiteren van het herstel van de industrie. Voor Nederland als geheel is het aandeel van de industrie slechts 12%.
In 2011 presteerden de provincies Noord-Holland, Groningen en Zeeland onder het landelijk gemiddelde. In Zeeland was er zelfs sprake van een lichte krimp. Dit kwam vooral doordat de chemische industrie in deze provincie het slecht deed. Deze bedrijfstak heeft een groot aandeel in de industrie van Zeeland. Het achterblijven van de economische groei in Groningen kwam vooral doordat de delfstoffenwinning het in 2011 slecht deed. De delfstoffenwinning heeft een aandeel van 40% in de toegevoegde waarde van Groningen. De winter van 2011 was vrij zacht, terwijl die van 2010 juist zeer koud was. Hierdoor werd er in 2011 veel minder gas verstookt dan een jaar eerder en kromp het volume van de toegevoegde waarde van de delfstoffenwinning met 7,6%. Exclusief delfstoffenwinning kende de provincie nog wel een bescheiden groei van 0,5%. Inclusief delfstoffenwinning kromp het bbp van Groningen met 3,2%. In Friesland en Drenthe zorgde de krimp in de delfstoffenwinning ook voor een lagere economische groei.
Als de economische ontwikkeling van de verschillende provincies over de jaren 2009-2011 wordt vergeleken, dan valt op dat de provincies Groningen, Overijssel en Utrecht de krimp ten gevolge van de kredietcrisis weer te boven zijn gekomen. De provincie Drenthe is in de dezelfde periode juist verder gekrompen met 1,8%.

Financiële sector zorgt voor economische groei in stadsgewest Utrecht

Van de vier stedelijke regio's is Utrecht met 3,4% in 2011 het hardst gegroeid. Dit komt voornamelijk doordat de financiële sector, die het landelijk goed deed, in Utrecht een substantiële bijdrage levert aan de economie. Ook in de periode 2009-2011 noteerde het stadsgewest Utrecht met 0,5% de hoogste gemiddelde groei. De grote verliezer is Rijnmond. Hier kromp de economie gedurende de periode 2009-2011 gemiddeld met 0,9% per jaar. Dit gebied kenmerkt zich door een omvangrijke bouwnijverheid en een grote aardolie-industrie. Deze bedrijfstakken deden het slecht in de afgelopen jaren. Ook Den Haag is de recessie die volgde op de kredietcrisis nog niet te boven. Dit hangt deels samen met een krimpende rijksoverheid. Den Haag heeft een zeer omvangrijke overheidssector.

Bbp in meeste COROP-plusgebieden nog niet op het niveau van voor de kredietcrisis

Op het niveau van COROP-plusgebieden was er in bijna elke regio sprake van groei in 2011. Uitzonderingen waren Delfzijl, Overig Groningen, IJmond en Utrecht-West. De krimp in Utrecht-West wordt voornamelijk veroorzaakt door een gemeentelijke herindeling in Utrecht in 2011. De regio Overig Groningen had te kampen met een tegenvallende ontwikkeling in de delfstoffenwinning. In Zeeuwsch-Vlaanderen en Overig Zeeland bleef de economische activiteit op hetzelfde niveau als in 2010.
Ondanks dat er in 2011 in bijna alle regio's weer sprake was van economische groei, lag het bbp nog niet overal op het niveau van voor de kredietcrisis van 2009. In slechts 17 van de 52 COROP-plusgebieden was er sprake van economische groei over de gehele periode 2009-2011.