Aantal woningen in het rivierbed van grote rivieren, 2000 - 2023
In het rivierbed van Rijn en Maas is het aantal woningen de afgelopen jaren toegenomen in zowel het niet-stroomvoerende als stroomvoerende deel van de rivieren. In het niet-stroomvoerende deel nam tussen 2000 en 2023 vooral het aantal woningen binnen bebouwd gebied toe. Opvallend is dat in het stroomvoerende deel van de grote rivieren -na een periode van vrijwel geen veranderingen- rond 2015 vooral het aantal woningen buiten bestaand gebouwd gebied is toegenomen.
Toename nieuwe woningen in het niet-stroomvoerende deel rivierbed, vooral binnen bebouwd gebied
In de periode 2000 – 2023 is in het niet-stroomvoerende deel van het rivierbed van Rijn en Maas het aantal woningen buiten het bebouwde gebied met 6.484 toegenomen van 3.405 in 2000 tot 9.889 in 2023. Het aantal woningen binnen bestaand bebouwd gebied is in dezelfde periode met 16.305 toegenomen van 51.529 in 2000 tot 67.834 in 2023.
Toename nieuwe woningen in het stroomvoerende deel rivierbed, vooral buiten bebouwd gebied
In de periode 2000 - 2023 is in het stroomvoerende deel van het rivierbed van Rijn en Maas het aantal woningen buiten het bebouwd gebied met 446 toegenomen van 2.045 in 2000 tot 2.491 in 2023. Het aantal woningen binnen bestaand gebouwd gebied is in dezelfde periode toegenomen van 521 tot 590.
Restricties aan bouw van woningen in het rivierbed van grote rivieren
De Beleidslijn grote rivieren (Ministerie van V&W, 2006) is gericht op het behoud van ruimte voor de grote rivieren. In het stroomvoerend deel van de rivier mag in principe niet gebouwd worden. In het waterbergend deel van de rivier mag uitsluitend gebouwd worden als:
- Het veilig functioneren van het waterstaatswerk gewaarborgd blijft;
- Er geen sprake is van feitelijke belemmering voor vergroting van de afvoercapaciteit;
- Er sprake is van een zodanige situering van de uitvoer van de activiteit dat de waterstandverhoging of de afname van het bergend vermogen zo gering mogelijk is.
De Beleidslijn is niet van toepassing op overige buitendijkse gebieden in het Hoofdwatersysteem (zoals IJburg). Aanwijzing van het rivierbed grote rivieren is opgenomen in het Besluit kwaliteit leefomgeving Artikel 5.41. De contouren van het rivierbed grote rivieren zijn opgenomen in de Omgevingsregeling Artikel 2.8.
In onderstaande figuren is detailinformatie opgenomen over de ontwikkeling van het aantal woningen in het niet-stroomvoerende deel van het rivierbed binnen en buiten bestaand bebouwd gebied. Vooral in bestaand bebouwd gebied neemt het aantal woningen toe.
Toename van het aantal woningen per gemeente
In tabel 1 is het aantal nieuwe woningen per gemeente opgenomen in de periode 2000-2023 in het niet-stroomvoerende deel van het rivierbed. Vooral in Rotterdam is het aantal woningen binnen en buiten bebouwd gebied sterk toegenomen.
| Tabel 1. Toename van het aantal nieuwe woningen in de periode 2000-2023 in het niet-stroomvoerende deel van het rivierbed van gemeenten | ||||||
| Gemeente | Binnen bebouwd gebied | Buiten bebouwd gebied | ||||
| WRG 2000 - 2012 | BAG 2012-2023 | Totaal | WRG 2000 - 2012 | BAG 2012 - 2023 | Totaal | |
| Rotterdam | 3114 | 3957 | 7071 | 1836 | 145 | 1981 |
| Venlo | 884 | 582 | 1466 | 620 | 19 | 639 |
| Maastricht | 615 | 946 | 1561 | 409 | 31 | 440 |
| Roermond | 307 | 571 | 878 | 470 | 357 | 827 |
| Maassluis | 9 | -1 | 8 | 337 | 562 | 899 |
| Dordrecht | 296 | 537 | 833 | 135 | 8 | 143 |
| Gennep | 205 | 247 | 452 | 136 | 70 | 206 |
| Nijmegen | 0 | 526 | 526 | 0 | 0 | 0 |
| Ridderkerk | 94 | 369 | 463 | 0 | 4 | 4 |
| Alblasserdam | 317 | 74 | 391 | 0 | 0 | 0 |
| Voorst | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Zwijndrecht | 271 | 116 | 387 | -1 | 2 | 1 |
| Maasgouw | 54 | 165 | 219 | 67 | 50 | 117 |
| Capelle aan den IJssel | 169 | 1 | 170 | 73 | 0 | 73 |
| Voorne aan Zee | 120 | 103 | 223 | 0 | 3 | 3 |
| Krimpenerwaard | 19 | 65 | 84 | 4 | 11 | 15 |
Bron: CBS
Bronnen
- Basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) Kadaster
- Besluit kwaliteit leefomgeving artikel 5.41 geraadpleegd op 210824
- CBS (2012), Woningregistratie 2012.
- Omgevingsregeling artikel 2.8: https://wetten.overheid.nl/BWBR0045528/2024-07-01#Hoofdstuk2
- PBL (2016), Monitor infrastructuur en ruimte. Den Haag; Planbureau voor de Leefomgeving.
- RWS (2019), Handreiking beleidslijn grote rivieren. Versie 2019: Ministerie IenW.
- VenW & VROM (2006), Beleidslijn grote rivieren. Den Haag: Ministeries van V&W en VROM.
- IenW (2020), Nationale Omgevingsvisie. Duurzaam perspectief voor onze leefomgeving. Den Haag: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
- Staatscourant (2019), Omgevingsregeling. Staatscourant nr.56288.
Relevante informatie
In de CLO-indicator Ruimtelijke ontwikkelingen in reserveringsgebieden ‘Ruimte voor de rivier’ is het aantal nieuwe woningen in deze reserveringsgebieden vastgesteld, binnen en buiten bebouwd gebied.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Ontwikkeling aantal woningen in het rivierbed van de grote rivieren
- Omschrijving
Aantal nieuwe woningen in buitendijkse gebieden van het hoofwatersysteem in het rivierbed van de grote rivieren
- Verantwoordelijk instituut
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
- Berekeningswijze
Het rivierbed is ruimtelijk gedefinieerd door het bestand met de contouren van de Beleidslijn grote rivieren (buitendijksgebied) is van Ministerie V&W (2006). Contouren van het rivierbed zijn vastgelegd in de Omgevingsregeling artikel 2.8 Geometrische begrenzing stroomgebied grote rivieren (2024).
Met ingang van 2012 stelt het CBS de woningvoorraad vast op basis van gegevens uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) die de registratie van woningen via het Woningregister van het CBS vervangt. Deze cijfers sluiten niet aan op oude statistieken, er is sprake van een trendbreuk. Per saldo registreert de BAG meer verblijfsobjecten met minimaal een woonfunctie. Meer informatie is opgenomen in trendbreuk woningvoorraad.
Daarnaast kunnen administratieve onzuiverheden die met de opstart van de BAG te maken hebben, leiden tot een onjuiste volgtijdelijke vergelijking zoals die in de Monitor Infrastructuur en Ruimte (MIR) 2016 wordt toegepast. Vandaar dat een aantal additionele correcties toegepast zijn op stand gegevens die CBS heeft gepubliceerd op basis van de BAG. Met deze correcties zijn de standen van 1 januari 2012, 1 januari 2014 en 1 januari 2015 van de BAG opgehoogd of verlaagd. Hiermee wordt voorkomen dat verschillen in tijdigheid van mutaties in het Woningregister en de BAG leidt tot een onjuiste interpretatie van groei of afname.
- Basistabel
-
- Geografische verdeling
Nederland
- Verschijningsfrequentie
2-jaarlijks
- Betrouwbaarheidscodering
Telling op basis van Woningregistratie van het CBS. Vanaf 2012 is de bron daarvan gewijzigd waardoor er een trendbreuk optreedt; trendbreuk woningvoorraad
Vanaf 2012 wordt gebruik gemaakt van het BAG. Informatie over betrouwbaarheid van BAG data is opgenomen in: https://www.kadaster.nl/zakelijk/registraties/basisregistraties/bag/over-bag.
De gemeenten zijn bronhouders van de BAG en verantwoordelijk voor het opnemen van de gegevens in de BAG en de kwaliteit ervan.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Aantal woningen in het rivierbed van grote rivieren, 2000 - 2023 (indicator 2042, versie 10, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
