Index Natuur en Landschap

Index is een samenvoeging

De Index Natuur en Landschap (Index NL) is een natuurtypologie die een samenvoeging is van reeds bestaande systemen:

• De doelpakketten uit het Programma Beheer
• De doeltypen van Staatsbosbeheer
• De natuurtypen van Natuurmonumenten

Index kent verschillende groepen en niveaus

De Index is een natuurtypologie, die de natuur verdeelt in zo min mogelijk overlappende beheertypen. Een beheertype is dus geen beheervorm zoals geïntegreerd bosbeheer, maar een specifieke vorm van natuur, waarbij een bepaald beheer hoort. Voorbeelden van beheertypen zijn 'droge heide', 'vochtige heide', 'duinbos', en 'zandverstuiving'. De provincie geeft in natuurbeheerplannen op perceelniveau aan welk beheertype daar aanwezig is of gewenst is. In het nieuwe Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) kan alleen voor dat beheertype subsidie worden verstrekt.

De provincies hebben hun natuurgebiedsplannen met de oude Natuurdoelen in Nederland omgezet in nieuwe natuurbeheerplannen met de nieuwe beheertypen uit de Index.
In de Index NL worden vier groepen en drie niveaus onderscheiden.

• Natuur. De natuur van Nederland wordt ingedeeld in zeventien natuurtypen. Dit is het niveau waarop het Rijk haar natuurbeleid formuleert. Binnen elk Natuurtype wordt een aantal beheertypen onderscheiden. In totaal zijn er 48 natuurbeheertypen. Deze worden door provincies en beheerders gebruikt. Er zijn geen beheervoorschriften of -pakketten meer: er geldt een algemene beheerverplichting.
• Landschap. De landschappelijke elementen worden ingedeeld in vier typen. Deze vier typen hebben een onderverdeling in totaal twintig beheertypen. Van deze twintig typen zijn er dertien van toepassing op natuurbeheer. Voor het agrarisch natuurbeheer zijn alle twintig landschapsbeheertypen van toepassing en is nog een derde niveau van beheervoorschriften van toepassing.
• Agrarische beheertypen. De agrarische beheertypen sturen de subsidie voor agrarisch natuurbeheer aan. Er zijn twee agrarische natuurtypen onderscheiden met vijf beheertypen. Daarbinnen zijn weer beheerpakketten met beheervoorschriften opgesteld.
• Recreatietypen. Er worden vijf recreatietypen onderscheiden. Deze zijn vooralsnog niet operationeel en nog niet opgenomen in het SNL.

Natuurbeheerplannen van de provincies

De natuurbeheerplannen zijn sturend voor de subsidieverstrekking. In de natuurbeheerplannen staan twee kaarten centraal.

• Op de beheertypenkaart wordt van alle natuur in de provincie op perceelsniveau aangegeven om welk beheertype het gaat. Alleen voor dit beheertype kan beheersubsidie worden aangevraagd. De beheerder kan dus niet kiezen uit verschillende mogelijke beheertypen.
• Op de ambitiekaart wordt aangegeven waar nieuwe natuur aangelegd moet worden, waar bestaande natuur vervangen moet worden door andere natuur en waar kwaliteitsverbetering van bestaande natuur plaats moet vinden. De ambitiekaart stuurt de kwaliteitsimpuls aan.

De drie ambitiekaarten geven de stand per 2009 weer van het aanwijzen van beheertypen binnen de natuurbeheerplannen van de provincie. Niet alle provincies zijn klaar met dit proces.