Vervroeging vliegperiode vlinders, 1992-2009
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Bij de vroeg in het jaar vliegende dagvlinders is in 18 jaar een vervroeging van de vliegperiode van circa tien dagen opgetreden.
Aanvang vliegperiode vervroegd
In 18 jaar tijd is de vliegperiode van de vroege dagvlinders met circa tien dagen vervroegd. Vroege dagvlinders zijn vroeg in het jaar vliegende vlinders. Het begin van de vliegperiode wordt bij dagvlinders in sterke mate door de temperatuur bepaald. Dat de vroege soorten eerder in het jaar verschijnen, is waarschijnlijk het gevolg van het warmer worden van het voorjaar.
Bronnen
- Soldaat, L., A. van Strien en C. van Swaay (2005) Vroege vlinders? Vlinders jrg. 20 (4): 22-23.
- Soldaat L., H. Visser, M. van Roomen & A. van Strien (2007). Smoothing and trend detection in waterbird monitoring data using Structural Time-Series Analysis and the Kalman filter. Journal of Ornithology. Vol. 148 suppl. 2. Dec 2007.
- Van Strien A.J., W.F. Plantenga, L. Soldaat, C.A.M. Van Swaay & M.F. WallisDeVries. (2008). Bias in phenology assessments based on first appearance data of butterflies. Oecologia vol 156 (1): 227-235
- Visser, H. (2004). Estimation and detection of flexible trends. Atm. Environment 38, 4135-4145.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Vervroeging vliegperiode vlinders
- Omschrijving
- Ontwikkeling van begindatum van vliegperiode van vlinders
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- De gegevens zijn afkomstig van het NEM-meetnet vlinders. Van iedere vlindersoort is voor elk jaar in de periode 1992-2009 bepaald op welke dag van het jaar de eerste 10% (eerste deciel) van de vlinders is waargenomen. Deze jaarlijkse dagnummers (1 januari = dag 1 etc.) vormen over een aantal jaren een reeks. De graadmeter is gebaseerd op 20 vroege dagvlindersoorten. Vroege soorten zijn de soorten met een gemiddelde eerste decielwaarde kleiner dan dagnummer 150 in de periode 1992-2000. Incidentele soorten zoals klaverblauwtje zijn niet in deze groep opgenomen.Dagvlinders worden vanaf 1 april geteld.De 20 vroege dagvlindersoorten zijn:aardbeivlinder, argusvlinder, bont dikkopje, bont zandoogje, boomblauwtje, bruin blauwtje, bruin dikkopje, bruine vuurvlinder, groentje, groot koolwitje, hooibeestje, icarusblauwtje, klein geaderd witje, klein koolwitje, kleine parelmoervlinder, kleine vuurvlinder, koninginnepage, landkaartje, oranjetipje en zilveren maan.De stippen in het figuur zijn de meetwaarden. Door deze meetwaarden is met behulp van het programma TrendSpotter (Visser, 2004) een flexibele trend berekend (de doorgetrokken lijn). Het gekleurde vlak geeft het 95% betrouwbaarheidsinterval van de trendlijn aan.
- Basistabel
- De dagwaarden van de afzonderlijke soorten staan onder download figuurdata.
- Geografische verdeling
- Nederlands
- Verschijningsfrequentie
- jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Van Strien A.J., W.F. Plantenga, L. Soldaat, C.A.M. Van Swaay & M.F. WallisDeVries. (2008). Bias in phenology assessments based on first appearance data of butterflies. Oecologia vol 156 (1), 227-235.Visser, H. (2004). Estimation and detection of flexible trends. Atm. Environment 38, 4135-4145.
- Betrouwbaarheidscodering
- C: Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2011). Vervroeging vliegperiode vlinders, 1992-2009 (indicator 1406, versie 04, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
