Stikstof- en fosforbalans voor landbouwgrond, 1980-2005
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Zowel de aanvoer, voornamelijk door dierlijke mest en kunstmest, als de overschotten voor landbouwgrond met stikstof en fosfaat zijn tussen 1986 en 2005 sterk afgenomen.
| 1980 | 1986 | 1990 | 2000 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005* | |
| kg N/ha | ||||||||
| Stikstof | ||||||||
| Aanvoer 1) | 447 | 508 | 459 | 394 | 352 | 353 | 351 | 341 |
| w.v. | ||||||||
| dierlijke mest | 190 | 241 | 239 | 205 | 187 | 187 | 179 | 180 |
| kunstmest | 240 | 249 | 201 | 169 | 145 | 146 | 150 | 139 |
| overig | 17 | 17 | 19 | 20 | 20 | 20 | 21 | 21 |
| Afvoer | 210 | 243 | 248 | 212 | 212 | 191 | 215 | 204 |
| Overschot | 237 | 265 | 211 | 182 | 140 | 161 | 136 | 137 |
| kg P2O5/ha 2) | ||||||||
| Fosfaat | ||||||||
| Aanvoer 1) | 160 | 176 | 153 | 125 | 108 | 112 | 102 | 107 |
| w.v. | ||||||||
| dierlijke mest | 115 | 128 | 108 | 87 | 78 | 79 | 75 | 76 |
| kunstmest | 39 | 41 | 37 | 32 | 25 | 27 | 21 | 25 |
| overig | 7 | 7 | 7 | 6 | 5 | 6 | 6 | 6 |
| Afvoer | 66 | 73 | 71 | 68 | 68 | 60 | 67 | 66 |
| Overschot | 94 | 103 | 82 | 57 | 40 | 52 | 35 | 42 |
| Bron: CBS. | CBS/MNC/sep06/0093 | |||||||
| 1) Exclusief depositie op landbouwgrond en ammoniakemissie uit dierlijke mest en kunstmest. 2) Omrekening fosfaat naar fosfor: 2,29 kg P2O5 is 1 kg P. | ||||||||
Ontwikkeling aanvoer en overschotten
Tot de invoering van milieuwetten die voor een vermindering van de nutriëntenoverschotten moesten zorgen, steeg het gebruik van stikstof en fosfaat in de landbouw. In 1986 bereikte de aanvoer een maximum.
Aanvankelijk zijn vooral het gebruik en overschot van fosfaat sterk afgenomen. In de periode 1986 tot en met 2005 (voorlopig cijfer) is de aanvoer van stikstof gedaald met 33% en van fosfaat met 39%. De overschotten van deze stoffen zijn in deze periode verminderd met respectievelijk 48 en 59%.
Door een lagere afvoer via de gewassen als gevolg van de droge zomer zijn de overschotten in 2003 relatief hoog in vergelijking met omliggende jaren.
Beleid
Tot 1998 heeft het mestbeleid zich vooral gericht op het terugdringen van het fosfaatgebruik. Om aan de Europese Nitraatrichtlijn te kunnen voldoen is in 1998 het mineralenaangiftesysteem (MINAS) ingevoerd. Deze is in 2006 vervangen door de nieuwe Meststoffenwet.
Bronnen
- CBS (2005a). Mineralen in de landbouw 1990-2003*. CBS, Voorburg/Heerlen.
- CBS (2005b). Mineralenoverschot landbouw flink gedaald. CBS, Voorburg/Heerlen.
- CBS (2006). Balansen van mineralen en zware metalen. CBS, Voorburg/Heerlen.
- Emissieregistratie (2006). Datawarehouse van de Emissieregistratie. MNP, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; EC-LNV, Den Haag; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn.
Relevante informatie
- Meer informatie over de stikstof- en fosforbalans is te vinden in de databank StatLine van het CBS en in het artikel Mineralen in de landbouw 1990-2003* (CBS, 2005).
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- Als gevolg van een herberekening van de ammoniakemissie uit kunstmest is de netto aanvoer N-kunstmest in 2002 en 2003 gewijzigd in vergelijking met de vorige versie van deze indicator. Hierdoor zijn ook de totale aanvoer en het overschot van stikstof op landbouwgrond gewijzigd.Een korte beschrijving van de berekeningsmethode geeft het artikel Balansen van mineralen en zware metalen (CBS, 2006). Meer gedetailleerde informatie over de gehanteerde berekeningswijzen is vanaf december 2006 beschikbaar in het Datawarehouse van de Emissieregistratie (meta-informatie) (Emissieregistratie, 2006).
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2006). Stikstof- en fosforbalans voor landbouwgrond, 1980-2005 (indicator 0093, versie 07, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
