Vliegtuigbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2023

Passagiers van en naar de nationale luchthavens in Nederland

Na een sterke groei van het aantal passagiers van en naar Nederlandse luchthavens van 32 miljoen in 1997 tot ruim 81 miljoen in 2019, was er in de twee daaropvolgende jaren een sterke terugval. In 2020 en 2021 reisden respectievelijk ruim 23 en 29 miljoen passagiers per vliegtuig. Debet hieraan waren de beperkende maatregelen ter bestrijding van het coronavirus waardoor het aantal vervoerde passagiers in april 2020 met 134 duizend het laagste aantal ooit was. Na het lichte herstel in 2021 werden er in 2022 61,3 miljoen passagiers vervoerd. In 2023 werden 71,3 miljoen passagiers door de lucht vervoerd. Dit is 10 miljoen passagiers meer dan een jaar eerder, maar ook nog bijna 10 miljoen minder dan in 2019. 

De hoeveelheid door de lucht vervoerde goederen fluctueert jaarlijks

De hoeveelheid door de lucht vervoerde goederen was in 2020 bijna 1,6 miljoen ton, een afname van 6 procent ten opzichte van 2019. In 2021 werd 1,8 miljoen ton luchtvracht vervoerd (+14%). In 2022 nam de hoeveelheid vervoerde vracht door de lucht, in vergelijking met 2021 af tot 1,5 miljoen ton (-14%). In 2023 werd 1,4 miljoen ton aan goederen door de lucht vervoerd, bijna 8 procent minder dan in 2022.

Schiphol verreweg de belangrijkste luchthaven van Nederland

Schiphol heeft verreweg het grootste aandeel in het luchtvervoer, zowel bij het aantal vluchten van en naar Nederland, het aantal vervoerde passagiers en de hoeveelheid afgehandelde vracht. 
Zowel in 2019, vóór de coronapandemie, als tijdens de ‘coronajaren’ 2020 en 2021, maar ook in 2022 en 2023 reisden gemiddeld 87 procent van alle luchtvaartpassagiers op Nederland via Amsterdam Schiphol. 
Het leeuwendeel van het goederenvervoer door de lucht verloopt via Nederlands grootste luchthaven, de rest via Maastricht Aachen Airport. In de jaren 2019 tot en met 2022 werd gemiddeld 92 à 93 procent van alle luchtvracht op Nederland via Amsterdam Schiphol afgehandeld. In 2023 was dat bijna 98 procent. Oorzaak hiervan was de baanrenovatie op Maastricht Aachen Airport in mei en juni 2023, waardoor vrachtvervoerders zijn uitgeweken naar een ander vliegveld. 
In de afgelopen jaren vindt gemiddeld 82 procent van alle Overland-bewegingen plaats van en naar Schiphol. In 2023 was dat bijna 84 procent.

Aantal vliegtuigbewegingen in 2023 toegenomen

Het aantal Overland- plus terrein- vliegtuigbewegingen, van en naar Nederlandse luchthavens is door de maatregelen om het coronavirus te bestrijden in 2020 met bijna 47 procent gedaald tot 350 duizend vluchten. In 2021 nam het aantal vliegtuigbewegingen met ruim 21 procent toe tot 424 duizend vluchten. In 2022 waren er ruim 600 duizend vluchten, een toename van 42 procent ten opzichte van een jaar eerder. In 2023 waren dat 632 duizend vluchten, een toename van ruim 5 procent in vergelijking met 2022.

Effecten luchtverkeer

De toename van het luchtverkeer heeft geleid tot meer geluidshinder en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen zoals slaapstoornissen. In het Aldersakkoord van 2008 werd vastgelegd dat Schiphol tot en met het jaar 2020 jaarlijks niet meer dan 500 duizend vliegtuigbewegingen in het handelsverkeer mag uitvoeren. Met 499 en 497 duizend vliegtuigbewegingen in respectievelijk 2018 en 2019 voldoet Nederlands grootste luchthaven de laatste jaren aan deze norm. Ook in de jaren 2020, 2021 en 2022 bleef het aantal vliegtuigbewegingen met respectievelijk: 227, 267 en 398 duizend vluchten onder de norm van 500 duizend.
Ondanks dat in het Handelsakkoord afspraken gemaakt werden tot en met 2020, bleef het aantal vliegtuigbewegingen in het handelsverkeer in 2023 met 442 duizend vluchten ruim onder die destijds vastgestelde grens.
Daarnaast vermindert de externe veiligheid voor omwonenden door het toegenomen aantal vliegbewegingen.