Watergebruik in de land- en tuinbouw, 2001-2009
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Het jaar 2009 had een droog voorseizoen. Het gemiddeld watergebruik per bedrijf was in 2009 hoger dan in 2008, maar nog wel minder dan in het droge jaren 2003 en 2006.
Akkerbouw, veehouderij en gemengde bedrijven gebruiker minder in 2007
In 2009 werd er meer water gebruikt als in 2008, maar wel duidelijk minder dan in de droge jaren 2003 en 2006. Er is in 2009 ten opzichte van 2008 vooral meer grondwater gebruikt. Voor de andere categorieën was het gebruik ongeveer gelijk.
Beregening de belangrijkste vorm van gebruik
Beregening is de belangrijkste vorm van gebruik van water in de land- en tuinbouw. Beregening vindt plaats op grasland, in de akkerbouw (aardappelen, suikerbieten en snijmaïs), tuinbouw op de open grond en de glastuinbouw. Verder wordt water gebruikt als reinigingswater en als drinkwater voor de landbouwhuisdieren. In 2008 waren de maanden maart, juli en augustus nat, terwijl de maanden april en mei aan de droge kant waren. Lokaal traden aanzienlijke verschillen op. Zo viel er in Zuid-Limburg in juni ongeveer vijf keer zoveel neerslag als op Texel.
Droge perioden in het groeiseizoen zorgen voor hoger watergebruik
Beregening wordt toegepast in perioden wanneer de vochtvoorraad in de bodem onvoldoende wordt aangevuld door neerslag of vanuit het diepere grondwater.
Hoge verbruiken van water zijn over het algemeen toe te schrijven aan droge groeiseizoenen. Voorbeelden hiervan waren 2003 (met alleen mei aan de natte kant; februari, maart, juni, juli en augustus waren te droog) en 2006 (met februari, maart, mei en vooral augustus aan de natte kant; april en vooral juni en juli waren te droog) en ook 2009 met vooral drogere maanden maart, april en ook september.
Bronnen
- LEI (2011). Bedrijven-Informatienet. Landbouw-Economisch Instituut, Den Haag.
- Meer, R. van der, H. van der Veen (2011) Waterverbruik in de argrarische sector 2001-2008, naar stroomgebied. Rapport, projectcode 22750003431, mei 2011, Landbouw-Economisch Instituut, Den Haag.
Relevante informatie
- i-0014-04
- Meer informatie vindt u in het Bedrijven informatienet van het LEI.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Watergebruik in de land- en tuinbouw
- Omschrijving
- Het jaarlijks watergebruik (leidingwater, gietwater, grondwater en oppervlaktewater) door bedrijven in de land- en tuinbouw (akkerbouw, tuinbouw, fruitteelt, veehouderij en gemengde bedrijven)
- Verantwoordelijk instituut
- Landbouw-Economisch Instituut
- Berekeningswijze
- Voor een beschrijving van de gevolgde methodiek wordt verwezen naar Meer, R. van der, et al (2011).
- Basistabel
- n.v.t.
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Zie Meer, R. van der, et al (2011).
- Opmerking
- Het is niet mogelijk om op basis van het Bedrijven Informatienet van het LEI een directe uitspraak te doen over het watergebruik van de gehele sector. Hierbij spelen de volgende punten een rol: a) het informatienet betreft een steekproef waarbij de grote bedrijven (>1200 EGE, Europese Grootte Eenheid) en kleine bedrijven (<16 EGE) niet gerepresenteerd zijn; b) niet bij alle bedrijfstypes is het leiding- en gietwaterverbruik vastgelegd; c) pas vanaf 2003 is het watergebruik. ten behoeve van irrigatie beschikbaar en d) de visserijsector heeft helemaal geen hoeveelheid water vastgelegd.
Om toch een goed beeld te schetsen van het watergebruik in de agrarische sector zijn de volgende stappen doorlopen: bij bedrijfstypes die geen of te weinig MVO steekproefbedrijven hebben (afgeleid van het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), is het watergebruik geschat aan de hand van het verbruik per ege in het voorgaande jaar, danwel het gebruik per ege van de sector waar het betreffende bedrijfstype is ingedeeld. Vervolgens is per bedrijfstype berekend welk deel van de productiecapaciteit (uitgedrukt in ege) niet gerepresenteerd is. Voor elk bedrijfstype betreft dit landbouwtellingsbedrijven die ofwel te groot zijn, ofwel te klein. Daarnaast geldt voor een klein aantal bedrijfstypes dat er geen bedrijven volgens de MVO-variant worden vastgelegd. Bij die bedrijfstypes wordt er bijgeschat aan de hand van het gemiddelde gebruik per ege.
Het waterverbruik ten behoeve van irrigatie voor de jaren 2001 en 2002 is gebaseerd op het verbruik in 2004. Op basis van neerslaggegevens van het KNMI is 2004 het jaar dat de neerslag in de periode april tot en met augustus in 2001 en 2004 die in 2004 het dichtste benadert.
De gegevens van 2001 en later zijn niet geheel te vergelijken met de gegevens die eerder in het Milieu- en Natuurcompendium zijn gepubliceerd. Er hebben toen geen bijschattingen plaatsgevonden voor kleine en grote bedrijven. Wel werden alle bedrijfstypes gerepresenteerd bij het leidingwatergebruik. Verder waren geen gegevens beschikbaar voor de beregening bij tuinbouwbedrijven.
Gietwater is gezuiverd oppervlaktewater, van mindere kwaliteit dan drinkwater.
De cijfers van de periode 2001-2007 zijn gewijzigd naar aanleiding van methodiekverbeteringen. Details hierover zijn te vinden in Meer, R. van der, et al (2011). - Betrouwbaarheidscodering
- C (Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2011). Watergebruik in de land- en tuinbouw, 2001-2009 (indicator 0014, versie 08, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
