Werken binnen bestaand bebouwd gebied, 2000-2022
De uitbreiding van bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen vindt vooral plaats binnen het bestaand bebouwd gebied van 2000. Ongeveer driekwart van de uitbreiding van de bedrijfsvestigingen sinds 2000 ligt hierbinnen. Na een dip tussen 2012 en 2016 was er weer een jaarlijkse toename van het aantal arbeidsplaatsen. En deze uitbreiding was voor meer dan 60 procent binnen het bestaand bebouwd gebied.
Bedrijfsvestigingen binnen bestaand bebouwd gebied
De Nota Ruimte stelde als streefwaarde dat ten minste 40 procent van de nieuwe stedelijke ontwikkeling binnen het bestaand bebouwd gebied zou moeten plaatsvinden. Dit beleid kwam te vervallen met de komst van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR, 2012). De Nationale Omgevingsvisie (NOVI, 2020) spreekt echter opnieuw een voorkeur uit voor verstedelijking op binnenstedelijke locaties.
Het aantal bedrijfsvestigingen laat een gestage en toenemende groei zien. Deze wordt mede veroorzaakt door de opkomst van veel nieuwe eenmanszaken. Ongeveer driekwart van de uitbreiding van de bedrijfsvestigingen ligt binnen het bestaand bebouwd gebied van 2000. In de meest recente periode (2020 t/m 2021) was het aandeel voor heel Nederland precies 75 procent. Met uitzondering van Flevoland en Drenthe lag in alle provincies in deze periode het aandeel extra vestigingen voor meer dan twee derde binnen bestaand bebouwd gebied. In Noord- en Zuid-Holland was het aandeel met 82 procent het grootst en in Flevoland en Drenthe was het aandeel het kleinst maar nog altijd ruim meer dan de helft. Absoluut gezien was de grootste toename van vestigingen in Zuid-Holland en Noord-Holland.
Arbeidsplaatsen binnen bestaand bebouwd gebied
De ontwikkeling van de bedrijvigheid is conjunctuurgevoelig, waardoor het aantal arbeidsplaatsen kan fluctueren. In de periode 2012–2015 was er met uitzondering van Noord-Holland, in alle provincies een afname van het aantal arbeidsplaatsen binnen bestaand bebouwd gebied. Tegelijkertijd nam het aantal arbeidsplaatsen buiten het bebouwd gebied toe. Over de gehele periode 2000 t/m 2021 neemt steeds in alle provincies het aantal arbeidsplaatsen buiten bebouwd gebied toe. Bij het aantrekken van de economie gebeurt de uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen weer vooral binnen het bestaand bebouwd gebied. In de meest recente periode 2020–2021 was de toename voor 65 procent binnen bebouwd gebied. Alleen in Flevoland en Drenthe was het aandeel kleiner dan 40 procent. Absoluut gezien was de toename van het aantal arbeidsplaatsen na 2015 het grootst in Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland.
Bronnen
- BZK (2020), Nationale Omgevingsvisie (NOVI), Den Haag: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
- IenM (2012), Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, Den Haag: Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
- VROM (2004), Begrenzing bebouwd gebied 2000, Den Haag, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.
- LISA vestigingenregister
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Aandeel uitbreiding van werken (bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen) binnen het bebouwd gebied van 2000, 2000-2022
- Omschrijving
Het aandeel uitbreiding bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen binnen bebouwd gebied 2000 voor 2000 tot en met 2021 uitgesplitst naar provincies.
- Verantwoordelijk instituut
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
- Berekeningswijze
Bedrijfsvestigingen uit het LISA-vestigingenregister zijn via een koppeling met adrescoördinaten Nederland (ACN) en basisregistraties adressen en gebouwen (BAG) van coördinaten voorzien. Vervolgens is de ligging ten opzichte van bestaand bebouwd gebied 2000 bepaald. Verandering van aantallen binnen en buiten bebouwd gebied zijn berekend en de aandelen binnen bebouwd gebied per provincie.
Werkgelegenheid in de landbouw is binnen LISA voor 2012 alleen op gemeenteniveau beschikbaar. Daarom zijn landbouwvestigingen bij de analyses buiten beschouwing gelaten
- Basistabel
LISA vestigingenregister
- Geografische verdeling
Nederland
- Verschijningsfrequentie
2-jaarlijks
- Opmerking
Als gevolg van historische correcties in de LISA-database, kunnen de gegevens afwijken van in eerdere versies van deze indicator gepresenteerde cijfers.
Er is een herziene begrenzing van het bebouwd gebied 2000 gebruikt (gebaseerd op het gecorrigeerde CBS bestand bodemgebruik 2000 dat tegelijk met het bestand bodemgebruik 2003 is gepubliceerd).- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representa-tiviteit van de gegevens vrijwel volledig is.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Werken binnen bestaand bebouwd gebied, 2000-2022 (indicator 2013, versie 10, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
