Werken binnen bestaand bebouwd gebied, 2000 - 2020
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De uitbreiding van bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen vindt vooral plaats binnen het bestaand bebouwd gebied van 2000. Ongeveer driekwart van de uitbreiding van de bedrijfsvestigingen sinds 2000 ligt hierbinnen. Het aantal arbeidsplaatsen fluctueert. Tussen 2012 en 2016 nam het met uitzondering van de Randstadprovincies en Overijssel overal af. Opvallend is dat de afname van arbeidsplaatsen zich vooral binnen het bestaand bebouwd gebied voordoet, terwijl er tegelijkertijd buiten het bebouwd gebied een toename is.
Bedrijfsvestigingen binnen bestaand bebouwd gebied
De Nota Ruimte stelde als streefwaarde dat ten minste 40 procent van de nieuwe stedelijke ontwikkeling binnen het bestaand bebouwd gebied zou moeten plaatsvinden. Dit beleid kwam te vervallen met de komst van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR, 2012). De Nationale Omgevingsvisie (NOVI, 2020) spreekt echter opnieuw een voorkeur uit voor verstedelijking op binnenstedelijke locaties.
Het aantal bedrijfsvestigingen laat een gestage groei zien. Deze wordt mede veroorzaakt door de opkomst van veel nieuwe eenmanszaken. Ongeveer driekwart van de uitbreiding van de bedrijfsvestigingen ligt binnen het bestaand bebouwd gebied van 2000. In de periode 2018 t/m 2019 was het aandeel voor heel Nederland 77 procent. In alle provincies was in deze periode het aandeel extra vestigingen voor meer dan de helft binnen bestaand bebouwd gebied. In Noord- en Zuid-Holland was het aandeel met 85 procent het grootst en in Friesland, Drenthe en Flevoland was het aandeel het kleinst. In de periode 2012 - 2015 was er in de provincie Drenthe een afname van het aantal bedrijfsvestigingen. Hierbij valt op dat de afname plaatsvond binnen het bestaand bebouwd gebied en dat er tegelijkertijd een toename was buiten het bebouwd gebied.
Arbeidsplaatsen binnen bestaand bebouwd gebied
De ontwikkeling van de bedrijvigheid is conjunctuurgevoelig, waardoor het aantal arbeidsplaatsen fluctueert. In de periode 2012 - 2015 is, met uitzondering van Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Overijssel, in alle provincies het aantal arbeidsplaatsen afgenomen. Ook bij de arbeidsplaatsen valt op dat de afname zich vooral binnen het bebouwd gebied voordoet. Behalve in Noord-Holland is overal het aantal arbeidsplaatsen binnen bebouwd gebied afgenomen. En tegelijkertijd was er een toename buiten het bebouwd gebied. Over de gehele periode 2000 - 2019 neemt in alle provincies het aantal arbeidsplaatsen buiten bebouwd gebied toe. Bij het aantrekken van de economie gebeurt de uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen vooral weer binnen het bestaand bebouwd gebied. In de meest recente periode 2018 - 2019 was de toename voor meer dan 60 procent binnen bebouwd gebied. Behalve in Groningen, Friesland (waar het aantal arbeidsplaatsen afnam), en Zeeland lag het aandeel in alle provincies boven de 50 procent.
Bronnen
- BZK (2020), Nationale Omgevingsvisie (NOVI), Den Haag: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
- IenM (2012), Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, Den Haag: Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
- VROM (2004), Begrenzing bebouwd gebied 2000, Den Haag, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Aandeel uitbreiding van werken (bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen) binnen het bebouwd gebied van 2000, 2000-2019
- Omschrijving
Het aandeel uitbreiding bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen binnen bebouwd gebied 2000 voor 2000 tot en met 2019 uitgesplitst naar provincies.
- Verantwoordelijk instituut
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
- Berekeningswijze
Bedrijfsvestigingen uit het LISA-vestigingenregister zijn via een koppeling met adrescoördinaten Nederland (ACN) en basisregistraties adressen en gebouwen (BAG) van coördinaten voorzien. Vervolgens is de ligging ten opzichte van bestaand bebouwd gebied 2000 bepaald. Verandering van aantallen binnen en buiten bebouwd gebied zijn berekend en de aandelen binnen bebouwd gebied per provincie.
- Basistabel
LISA vestigingenregister
- Geografische verdeling
Nederland
- Verschijningsfrequentie
-
- Opmerking
Als gevolg van historische correcties in de LISA-database, kunnen de gegevens afwijken van in eerdere versies van deze indicator gepresenteerde cijfers.
Er is een herziene begrenzing van het bebouwd gebied 2000 gebruikt (gebaseerd op het gecorrigeerde CBS bestand bodemgebruik 2000 dat tegelijk met het bestand bodemgebruik 2003 is gepubliceerd).- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representa-tiviteit van de gegevens vrijwel volledig is.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2022). Werken binnen bestaand bebouwd gebied, 2000 - 2020 (indicator 2013, versie 09, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
