Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1990 - 2020

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater

Omschrijving

De natuurkwaliteit geeft de verandering in het voorkomen van macrofaunasoorten weer. Door de jarenlange monitoring en het grote aantal soorten wat in Nederland voorkomt geeft dit een goed beeld van de veranderingen in biodiversiteit in het Nederlandse, regionale water. Door veranderingen in de maatlatten van de KRW-beoordelingsmethode kan met de KRW beoordelingen geen trendbepaling worden gegeven. Voor dit overzicht zijn de gegevens op uniforme wijze verwerkt voor een trend van 30 jaar.

Verantwoordelijk instituut

PBL, auteur Peter van Puijenbroek

Berekeningswijze

De natuurkwaliteit op basis van macrofauna is gebaseerd op de monitoringsgegevens van de biologische meetnetten van de waterschappen. Alle beschikbare monitoringsgegevens van alle watertypen zijn hiervoor gebruikt. Daardoor geeft dit overzicht een representatief beeld van de Nederlandse natuurkwaliteit in het water.De natuurkwaliteit is berekend met de soortenlijsten van de maatlat voor macrofauna van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Voor de macrofauna zijn lijsten beschikbaar met kenmerkende en positief en negatief scorende soorten per watertype, het betreft een totaal van 1250 soorten. In dit overzicht zijn voor de gehele periode de meest recente watertype-afhankelijke maatlatten gebruikt. Deze maatlat levert een getal tussen 0 en 1, waarbij 1 is gebaseerd op de natuurlijke referentie: de aanwezigheid van macrofaunasoorten die kunnen worden aangetroffen in een ongestoorde, natuurlijke situatie.In de kaarten zijn alle meetpunten opgenomen die in de periode 2011-2020 zijn bemonsterd. De brakke wateren is een apart watertype in de KRW beoordeling, maar omdat daarvan te weinig meetpunten zijn voor een goede trendanalyse zijn deze meetpunten verdeeld over de sloten en de kanalen. Van de mediane waarden zijn trends berekend met Trendspotter, daarmee kan worden getoetst of het laatste jaar significant (95% betrouwbaarheid) verschilt van een van de voorgaande jaren. De veranderingen in de tijd zijn gebaseerd op deze trends.

Basistabel

De gegevens van 1990 tot en met 2010 zijn verzameld in de Limnodata Neerlandica, de gegevens van 2011 tot en met 2020 zijn door het Informatiehuis Water (IHW) verzameld. Deze analyse is gebaseerd op 41.560 bemonsteringen. De gegevens vanaf 2010 zijn gedownload van de website van het IHW: https://www.waterkwaliteitsportaal.nl/WKP.WebApplication/

Geografische verdeling

Nederland

Verschijningsfrequentie

Om de 3 tot 5 jaar.

Achtergrondliteratuur

Gaalen, F. W. van et al. (2016), Waterkwaliteit nu en in de toekomst. Eindrapportage ex ante evaluatie van de Nederlandse plannen voor de Kaderrichtlijn Water, Den Haag: PBL.Puijenbroek, P. J. T. M. van, P. Cleij, and H. Visser. 2014. Aggregated indices for trends in eutrophication of different types of fresh water in the Netherlands. Ecological Indicators 36:456-462.van Puijenbroek, P. J. T. M., Evers, C. H. M., & Gaalen, F. W. v. (2015). Evaluation of Water Framework Directive metrics to analyse trends in water quality in the Netherlands. Sustainability of Water Quality and Ecology.Puijenbroek, P. van (2014), De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW), PBL, Den Haag.Visser, H. (2004). Estimation and detection of flexible trends. Atm. Environment 38, 4135-4145.

Opmerking

In de KRW zijn doelen geformuleerd voor het oppervlaktewater. De score op de maatlat wordt uitgedrukt in de ecologische kwaliteit ratio (ekr). De ekr heeft daarbij altijd een waarde tussen 0 en 1, waarbij de waarde 1 overeenkomt met de natuurlijke referentie. De standaard doelstelling is een ekr van 0,6 (goede kwaliteit), maar voor veel wateren geldt een lagere ekr als doelstelling (het Goed Ecologisch Potentieel), zodat vaak met een lagere ekr-kwaliteit kan worden volstaan. In de KRW maatlatten zijn 1250 soorten macrofauna opgenomen als kenmerkende soorten voor specifieke watertypen.
In dit overzicht zijn de KRW-maatlatten toegepast op individuele monsters. De officiële KRW beoordeling is opgesteld voor meerdere monsters in een waterlichaam. Hierdoor geeft deze methode een ander beeld dan volgens de KRW beoordeling. Doordat elk watertype gedurende de hele periode ten opzichte van dezelfde maatlat is beoordeeld zijn verschillen tussen gebieden en in de tijd goed met elkaar te vergelijken.

Betrouwbaarheidscodering

B. Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is.