Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2013

Bronnen en (milieu)compartimenten

De belasting van het oppervlaktewater bestaat uit de rechtstreekse emissies naar oppervlaktewater vanuit de diverse emissiebronnen, zoals industrie en huishoudens, en de overdrachten vanuit de milieucompartimenten bodem (uit- en afspoeling) en lucht (atmosferische depositie) en het compartiment riolering en waterzuivering (effluenten, overstorten en regenwaterriolen).

• Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities

Grote belasting via overdrachten vanuit andere compartimenten

De figuren geven per sector en - in het geval van overdrachten vanuit bodems of atmosfeer - per compartiment het relatieve aandeel aan de totale belasting van het oppervlaktewater, respectievelijk aan de totale emissies via (afval)water naar oppervlaktewater en riool. Voor veel stoffen is niet de rechtstreekse emissie naar het oppervlaktewater de belangrijkste bron, maar de belasting van het oppervlaktewater via de bodem, lucht of riolering en waterzuivering. Door uit- en afspoeling van nutriënten, zware metalen en gewasbeschermingsmiddelen uit landbouwgronden en natuurlijke bodems wordt het oppervlaktewater belast. Via de lucht is de atmosferische depositie van belang, met name voor de PAK's. Het gezuiverde afvalwater, afkomstig van rioolwaterzuiveringsinstallaties (effluent), de overstorten en de regenwaterriolen zijn ook voor nutriënten, metalen en sommige gewasbeschermingsmiddelen een belangrijke bron voor de belasting van het oppervlaktewater. In feite weerspiegelt dit de door het zuiveringsproces gereduceerde emissies naar riool van diverse sectoren zoals huishoudens, industrie of van afspoeling van verhard oppervlak. Voor koper en zink en voor de beide PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) geldt dat ook de scheepvaart en het wegverkeer een groot aandeel hebben in de totale belasting. De huishoudens dragen flink bij aan de belasting met lood, door het gebruik van lood in de hengelsport en de jacht.

Emissies naar oppervlaktewater en riool

Er bestaan grote verschillen tussen de grafieken 'belasting' en 'emissies'. Dit komt doordat de overdrachten naar het oppervlaktewater vanuit andere compartimenten niet meetellen als emissie, maar wel als belasting. Ook tellen de emissies naar riool wel mee als emissie maar niet als belasting. De rechtstreekse emissies naar oppervlaktewater vormen zo het enige gemeenschappelijke element van emissie en belasting.
Vanuit de emissies bekeken zijn voor vrijwel alle stoffen de huishoudens veruit de belangrijkste bron. Het grootste deel van deze emissies wordt geloosd op het rioolstelsel. Voor de PAK's is verkeer en vervoer ook een belangrijke bron, onder andere via het wegverkeer. Voor de herbiciden glyfosaat en MCPA is het gebruik in het stedelijk groenbeheer de enige bron voor emissies naar het riool. In het geval van het insecticide imidacloprid is de belangrijkste bron het gebruik door huishoudens, onder andere ter bestrijding van vlooien bij huisdieren en mieren.