Realisatie nieuwe EHS - agrarisch natuurbeheer, 1999 - 2012

Omslag natuurbeleid en gewijzigde natuurdoelstellingen

Met het eerste kabinet-Rutte (2010) zijn Rijkstaken overgegaan naar de provincies op het vlak van ruimte, economie en natuur. Hiermee werd het steeds verder decentraliseren van het natuur- en landschapsbeleid van het Rijk naar de provincies van de afgelopen decennia voortgezet. In het Natuurpact van september 2013 hebben Rijk en provincies hun nieuwe ambities met betrekking tot ontwikkeling en beheer van natuur in Nederland vastgelegd voor de periode tot en met 2027. De naamgeving en focus zijn veranderd van EHS naar Natuurnetwerk Nederland. De hectare taakstelling voor agrarisch natuurbeheer is hierin vervallen.

Agrarisch natuurbeheer als instrument gehandhaafd

Hoewel de hectare taakstelling voor agrarisch natuurbeheer is vervallen, blijft het als instrument gehandhaafd. Het wordt namelijk gezien als een potentieel belangrijk instrument om een substantiële bijdrage te leveren aan de internationale verplichtingen in het kader van de Vogel- en Habitatrichtlijnen en de Kaderrichtlijn Water en bij te dragen aan de aantrekkelijkheid en beleefbaarheid van het landelijk gebied.

Areaal agrarisch natuurbeheer EHS neemt sinds 2010 weer licht toe

Het oppervlak agrarisch natuurbeheer laat een wisselend beeld zien, met grote verschillen tussen de provincies. Na een uiteindelijke daling in de periode van 1999 tot 2009 met 10.000 hectare, neemt daarna de oppervlakte met 5.000 hectare toe (2012). De helft van deze toename ligt in de provincie Friesland.
De door agrariërs het vaakst genoemde redenen om te stoppen met agrarisch natuurbeheer zijn problemen met beheer (zoals onkruid) en inpassing in de bedrijfsvoering; de hoogte van de vergoedingen; een teveel aan bureaucratie en verkoop van de grond waarvoor beheerovereenkomsten waren afgesloten. Door de relatief korte contractduur is de continuïteit van het agrarisch natuurbeheer niet gewaarborgd (PBL, 2012a).